Skip to main content

Full text of "Sop'erk' haykakank'-[02] [Armenian Writings]"

See other formats


Շօօջ1շ 


7հւտ ւտ ա Ճւ%ւէշւ1 օօբ^ օք ա Եօօհ էհսէ պ/ատ բրօտօր^օժ քօր ^օոօահօոտ օո հԵրա^ տհօԲօտ Եօքօրօ ւէ ^ստ օաօքսէկր տօաաօժ Նյ Օօօ§1օ ատ բաէ օք ա բրօյօօէ 
էօ ոահօ էհօ ^օրևԲտ Եօօհտ ժ^տ^ՕVօաԵ1օ օոհոօ. 

1է հստ տսոհ^օժ 1օո§ օոօս^հ քօր էհօ օօբ^ոջհէ էօ օճբհօ աւժ էհօ Եօօհ էօ օոէօր էհօ բսԵեօ ժօաաո. ճ բսԵեօ ժօաաո Եօօհ ւտ օոօ էհսէ ^ստ ոօVօր տսԵյօօէ 
էօ օօբ^ո^հէ օր ^հօտօ \շ%ա1 օօբ^ոջհէ էօրա հստ օճբհօժ. \\հւօէհօր ա Եօօհ ւտ ա էհօ բսԵեօ ժօաաո ապ օօսոէր^ էօ օօսոէր^. ԲսԵեօ ժօաաո Եօօետ 
աօ օսր %ԱէՇՊ/Այտ էօ էհօ բստէ, րօբրօտօոէաջ ա ^օսհհ օք հւտէօր^, օսեսրօ աւժ Խւօա1օժ§օ ԺտԲտ օեօո ԺՄեօսե էօ ժ^տ^ՕVօր. 

Յ^աէտ, ոօէսեօոտ աւժ օէհօր աաջեահՁ. բրօտօոէ ա էհօ օո§աս1 Vօ1սաօ ահ սբբօա ա էհւտ եէօ - ա րօաաժօր օք էհւտ Եօօհ 5 տ 1օո§ յօսրոօ^ քրօա էհօ 
բսԵետհօր էօ ա հԵրայր աւժ եոսե^ էօ ^օս. 


Ստջ§օ §աճօեոօտ 

Օօօ§1օ ւտ բրօսժ էօ բաէոօր աէհ հԵրաւօտ էօ ժւ^ւհշօ բսԵեօ ժօաաո րրաէօրա1տ աւժ ասհօ էհօա ^ւժօէ^ սօօօտտւԵէօ. ԲսԵեօ ժօաաո Եօօետ Եօ1օո§ էօ էհօ 
բսԵեօ աւժ ^օ աօ աօրօէ^ էհօե օստէօժաոտ. Ի^օրէհօէօտտ, էհւտ ^օրե ւտ օճբօոտր^օ, տօ ւո օրժօր էօ հօօբ բրօV^ժ^ո§ էհւտ րօտօսրօօ, ^օ հա^օ էսհօո տէօբտ էօ 
բրօVՕՈէ սԵստօ Ե^ օօաաօրօա1 բաեօտ, աօեւժաջ բ1սօա§ էօօհուօսէ րօտէոօեօոտ օո սսէօոտէօժ զսօր^ւո§. 

\\^օ սէտօ ատՃ էհսէ ^օս։ 

+ 1\4ռԽ ոօո–շօարո6րշա1 ստշ օքէԽ քւԽտ Պ/շ ժօտւ^ոօժ Օօօ§1օ Տօօե Տօաօհ քօր ստօ Ե^ աժհսժսս1տ, աւժ ^օ րօզսօտէ էհսէ ^օս ստօ էհօտօ եէօտ քօր 
բօրտօոսէ, ոօո–օօաաօրօա1 բսրբօտօտ. 

+ Աշքրաո քրօա ԱսէօաԱէօժ զսօյատ Բօ ոօէ տօոժ աւէօւրաէօժ զսօոօտ օք աւ^ տօրէ էօ Օօօ§1օ 5 տ տ^տէօա։ 1ք ^օս աօ օօոժսօճո§ րօտօաօհ օո ասօհաօ 
էրաւտ1սէաո, օբեօսէ օհաաէօր րօօօջաեօո օր օէհօր աօստ ^հօրօ սօօօտտ էօ ա 1ա§օ աոօսոէ օք էօճէ ւտ հօէբքսԼ բէօստօ օօոէսօէ ստ. \\^օ օոօօսա^օ էհօ 
ստօ օք բսԵեօ ժօաաո ոտէօրաէտ քօր էհօտօ բսրբօտօտ աւժ ապ Եօ սԵ1օ էօ հօէբ. 

+ Աաոէաո ԱէէոհսՈօո 7հօ Օօօ§1օ “^սէօրաահ” ^օս տօօ օո օսօհ եէօ ւտ օտտօոէաէ քօր աքօրրոա^ բօօբէօ սԵօսէ էհւտ բրօյօօէ աւժ հօ1բա§ էհօա հոժ 
սժժւհօոսէ ասէօոսէտ էհրօսջհ Օօօ§1օ Բօօհ Տօաօհ. Բէօստօ ժօ ոօէ րօաօVՕ ւէ. 

+ 1Հ66բ Ա Խյ<21 ^հս^օր ^օսր ստօ, րօաօրոԵօր էհսէ ^օս աօ րօտբօոտւԵէօ քօր օոտսոո§ էհսէ ^հսէ ^օս աօ ժօւո§ ւտ 1օ§ս1. Բօ ոօէ ստտսաօ էհսէ յստէ 
Եօօսստօ ^օ ԵօհօVՕ ա Եօօհ ւտ ւո էհօ բսԵեօ ժօաաո քօր ստօրտ ա էհօ Սաէօժ Տէսէօտ, էհսէ էհօ ^օրհ ւտ սէտօ ա էհօ բսԵեօ ժօաաո քօր ստօրտ ա օէհօր 
օօսոէոօտ. ^հօէհօր ա Եօօհ ւտ տհհ ա օօբ^ոջհէ Vա^օտ քրօա օօսոէր^ էօ օօսոէր^, սոժ ^օ շաոՂ օքքօր ջսւժսոօօ օո ^հօէհօր սո^ տբօօւհօ ստօ օք 
սո^ տբօօւհօ Եօօհ ւտ սհօ^օժ. Բէօստօ ժօ ոօէ ստտսաօ էհսէ ա Եօօհ 5 տ սբբօաաւօօ ւո Օօօ^էօ Տօօհ Տօաօհ աօաւտ ւէ օսո Եօ ստօժ ա սո^ ասոոօր 
սո^ահօրօ ւո էհօ աօր1ժ. Շօբ^ո^հէ ւոքոոջօաօոէ հսԵւհէ^ օսո Եօ զսւէօ տօVօրօ. 


ՃԵօսէ Օօօ§1օ 6օօե Տօտրօհ 


Օօօ§1օ 5 տ աւտտւօո ւտ էօ օր§սաշօ էհօ ^օրէժ^ աքօրոաէաո սոժ էօ ասհօ ւէ սո^օրտսհ^ սօօօտտւԵէօ սոժ ստօքսե Օօօ§1օ Տօօհ Տօաօհ հօէբտ րօսժօրտ 
ժ^տ^ՕVօր էհօ ^օր1ժ 5 տ Եօօհտ ^հւէօ հօէբւո^ աւէհօրտ սոժ բսԵհտհօրտ րօահ ոօ^ սսժւօոօօտ. Vօս օսո տօաօհ էհրօս^հ էհօ քսհ էօճէ օք էհւտ Եօօհ օո էհօ ^օԵ 


ս ցհէէթ ։ / /հօօճտ . ցօօց16 . օօա/ 


Տօբ՚Ցր^՛ 


Բ 





ՊԱՏՄՈԻԹԻԻՆ 
ՀՈՄՆ ՍՐԲՈ6Ն ՍԱՀԱԿԱ8 
ՀԱ8ՐԱՊԵՏԻՆ 


1ՐԵՍՐՈ«Լք*Ա8 «ԱԱՐԳԱՊԵՏԻՆ 



Ի ՀԵնԵՏԻԿ 

ի գործարանի քք/սիքէայէեաԸց 
18 8 5 

նցէ^ժ ե,Օօօց1շ 



ԾւցՏԾտմ ԵV ՕօՕ^(€ 



ՊՍ.ՏՄՈԻԹԻԻՆ 

ՀԱՍՆ ՍՐԲՈ6Ն ԲԱՀԱԿՍ 

ՀԱՑ ԲԱԼԵՏԻՆ 

ԵԻ 

Ա*եսյւովյաւյ Վսւլ\ղ\ս%զհսւքԱ* 


0Հրա ամադ հնգիէյ վախճանի 
Հայրապէրաե մեծ \\սպոլրակկս , և 
յաքորդԽ պա թոււ. պաարիալտու. 
թև ահն սուրին \ՀաՀակ որդի մեծին 
1 Հէևրսևսի , և վասն զի սաուգապկս 
սա դոլովծնունգ աո.էսրինութ և ահ , 
յիրաւի ապա զհևա սորա րնթա֊ 
նայր սուրբ և արդար վասաակոզ 
Հանդևոր • որ յաշխարՀի գոլով֊, 
ե իբրև զան ապաաաւորս ամենայն 
Հեզանա էյ Հանդիսիլ ընդ կարգս աշ, 
քսար Հիս անէյանկր , մշանջենամը^ 


ե,Օօօ§1€ 



6 

ւսր^ձ ա »Ը&է է փ հանդերձ իւրօթն 
աշակերտեիր կատարեալ գսքաշսան 
բարեկարդոսթեանն , պինդ ոմնե ֊ 
ըոԼ պպեակս եկեղեցէ-ոյ , կարդա ւ.ո֊ 
րելուԼյիշա պայեաո-ապկս ըսա օրի ֊ 
նի գսահմանադրուՀմիվնս ըստ կա֊ 
նոնական հրամանի • օրինակ բա֊ 
րեաց գանձն աալուէ ամենեցուն • ոլ 
միայն ոա֊սու-ցանել բանի «.* ա/յլ 4 
դորեօւէ կատարեալ գասացեալսն . 
ըսա ահարոէքեեան կարգին , դեղեց֊ 
կագարդ փաո.ղր երևեալ միշտ ՛ի 
դլոէ-խ ժողովրդեան իլրոյ . մանա֊ 
ւանդ աո.աա~ելևս բարձրացեալ ՜2Հո֊ 
խու-թեամբ շնորհաց, գի ոլսաոժր֊ 
րականին դոյոԼ^ահանայադորեօդ 

դասակարդոաՀմեան , այլ ւՀշմար֊ 
աոէվմեանն յաա-կա գօրավիդն ա. 
ա.աինորդ աՀմեամբ վերադիտողով֊ 
թեան ւ 

էլ վասն գի ըստ գանագան յան ֊ 
ցոսաեոց մերոց և խոտորնակ ըն(ձ՝ա֊ 
ցից ՝ ընդ եաո.սէյուՀմեամբ անկար 
գանագան աերանց և բ ագմադիմի հար֊ 
կապահանջովթեանց , գի դրավեցպր 
ընդ պարսից և ընդ 0 ոմեաց ակրով֊ 




ե,Շօօ§1տ 



1. 


1 


թէրաՀբ , և յևրկոյաձց միջի աա ֊ 
աաեէպթ , որթ կևպիի ն գիևանո մեր 
ղան աղան վշաատ , հասն որոյ եղկևյի 
գաաթ Հան ղամենայն ազգս» հասն ղի 
որթ հուպն կին՝ այըսնգակթ գոշովդ 
և թշնամիր ար գար ութ և ան , ընդ. 
որս ոչ - չինկր սիրոյ միարաեոաթիլ % • 
իսկ որթ գաա.անակիցթն կին հև ուա֊ 
գոյեր գյալովլ ոչ հաոաեկին *ի թի֊ 
կոմնս ըսա արժանւ-Ոքն • հասն որոշ 
պղողով֊ ևաո.այսւթիա%% թարսիր ղի֊ 
նկր և ա սայել աշխ ար հիս Հայոց տ 

Ե 4 * յպյ-՚ր •և^յրի մր*Կ հ ա րէ 

հա-ն խնդրոշ իրէթ գԽալսրրոքն Ա-Լ 
հակսյ աո. . \\րաաշիր թարսից ար֊ 
❁ թաշ • և մեծ արի աո* 9 ի նմանկն յա֊ 
ւկա հև հա գոյն պաաուով* համն ղի 
ժ ա ՈՂ9 *■ պաաուական ցուցաեկ 
Աաոօսււձ՛ ղծառայս իւր առաջի 
անհաւաաից • և ապա աչա^րու^ ն֊ 
րնոօթ ղյսղորն նոթա կաաարկր ըղ֊ 
հաքցոէ-ած՚Ո* \*սկ իբրև ևէքե սուրբն 
1 )ահակ և ղպ արգևե աչսն յ\\րս>ս*շ֊ 
րկ . հասաաաեաց *ի ձեոն մերոյԽ 
Վյւամշապհոյ , սկսանկր գարձեալ 
ի նո/Խ հոգս եկևղևցւոյ ւյթնևլ Հլա֊ 


ե,Շօօ§1տ 


ճ 



8 

ջ»է.թ1րամբ , յարգարնլավ Բ-ր^– 

պաշաապկս գկանափնական կարդա֊ 
դրոէ-թէ աձաս * 

Ըճք. աքև ժամ անակս ապա և 
$ռծն \քնսրովր րագասօՐ քսանս յան ֊ 
ձին կա չի ալ վասն աէիա֊աափ գրիս 
րոյ , պի ագա աևսյոսթ ՝է յոաձաական 
լևղսէ-աձսչյր փաոանաաչիկ նկնթն շ 
նայիաքե • մահազանգ գի բաղսամ" չի֊ 
նկր փփպսւձն շահիյ հալևոր գան֊ 
ձաաա֊աչ հասն աոյչաչնգու. 4 նաէննսաչիյ 
դ աաաաս.աապաաա.թիա% սաարասևո. 

գրրպյէՅ • ՚է*"^ ոէ ք "ձ 

ա&րձ սոա.րթա^ահակ կաժ աՈծն Ա՝նս֊ 
րովր ոլ կարկին խևանալ պանրնա֊ 
նաաա-թիաձա աչրոյ աարբսյ • է գրկնալ 
չթակին ՛ի չաա֊սաա֊որ պասասիրա֊ 
նա^ա\^աաո^նհք» աաՀսաքև աաՀևթագրո^ 
թ-նաա/ր և պո պա աագխաաաասթնաասփ. • 
աէաւաև որաայ նրսճանչի ն Հ^նաարսվր ժն֊ 
ծագյրչն հապ. պանձամր արկն ալ, աալ 
գ աղ ա րկ ր յամնեաաայն անդիս թաթա֊ 
նալ շրքսաաէէաայաաաՀմնաժբ , թնրևս կա֊ 
րաաացն ալաաենլ հնար նչի իրին , և 
ոլ գաաԱկր* ***• 0՝ ա – 

նիկլ ո ա» գրաաէարաիկոա , և գաս.֊ 


Օօօ§1տ 



9 

*“տր Գ է * 1 ր 1 րա ւ՝ ւ *& * որ յԵ. 


քեաա աո. է յա/ի փ ա ն «II 2 Հ ա ը աա֊ 

աաե 7ա ի ոացե ալ, և «շ^ձ ա Գ ա * րա Լ 

"ՍԼ ՝ե ^ «■ Ո րէՉ* Յեացևալյ* դի 

հք #ր^ ե 

*չ. Գ մարդկամահ* "րպկ– Ի"– 

րր/^Ժ յ\>~–*Հ1 պարդևեալ դիր 
ա րք նայ *ի ձևան Ա*ովաիսի • և այ* § 
մևհ-ադպյԽ շեորկաայ րԽձեաեալ՜ ա/^ 
քի" մերոյ յ\Հբաու.եոյ * Վամե որ այ 
աս* րբե | )ահ*ակ և մեծն Ա*եսրսվբ 
յևա բ ապոա֊մ* աւնաայնաջան և դրա֊ 
վաաաոսկ յթէեչոքե , յադ օթո ապա֊ 

* յ\$Հ §աոա –է*Ղյ ք^Գր^վ. *ծւՀ 

հր ա 3*՝ Ե 4 – երանեյին Ա*եսրավր աւ^ 
նեյով֊ ընդ. ինրեան աշսակերամրաջս 
էոեձէնս Փ թաո.ասուն խարադհսսըէես֊ 
ադա և բոկագնացս , աթնեշաւէ մի շա 
"ՊՀ&էհթ Գ լերէնս և ՛ի փապարս 
խհդրելոփԼ յ\\սաոա.&ոյ փոսն իրացա 
այսոցիկ % է<> աեսաեկր սուրբ Հւ եր֊ 
ջանիկ փսրգօսպեսն Հքեսրավր , ոչ^ ՛ի 
Հսաւն երադի և ոչ՜ յարթնոսթե աե֊ 

սիլ է պյլի դ֊որեարահի սրտին թաթ 
ձեո-ին՝ դի գրեր, որով՜աու֊եալ եղև 
մեզ՜ դ.պրու.թի աոաասաեսչյին գրոց * 

. ^ 2 

0 8 սաօ.ՇօՕ$1օ 



10 

գ*յե աակ էէքէրապադ աախ աս ա կա արր֊ 
ափ մ ա յ ո /ե եղկնս , վթ"& 9 է աաախաաակա 
Հարևանս, ապա յայա կ՝ թե "է֊հ 
նոէ-աւլ մերոյա գրոյ աոէ–չաւՀ*փա% , 

ա րան ղհէն օրկնսն ղաա-եալմն *է 

ձէրա.% ն ախա մայ պարկին \^ովսիսիէ 
էսւ ապար Խկեայ ա » *. աոր-րրե 
մեծն Հքեպավր րերԱյոէԷ Ը % Գ է % ֊ 

Հևսձէ պայարգևա ասաոսաածայթա , 
այսինչ րլգփր մեր այ յևպու-Էս պար 
յէեկայեալ ՝Է չնարհայն 1 \ք աաէ –ծայ • 
րե Գ արա յաաՀա Ոպրախա^եալրԼր֊ 
կրաղի յյեծաա-էմծամր մեծ՜ գոհար*֊ 
թէմե ամենողորմն \\յաոաա*այ մա֊ 
աոլյրանելով֊ , որ աչ֊ աՏևամրս արմեկ 
պապաչածս &աաայէչյ ք*ք»յք * *ք/Լ 
շքշա քարաու-թեամի պքյամս երկիւպա֊ 
ծ՚այ էր-րոայ աա.նկ ակր , ապօթքսյ ն*Լ, 
չյա յակ և կեշույրմեկ պեոսա , պէ 
\ձյ$աոէ–ած փաոսսւ-որԼալ կ ՛ի իար֊ 
հուրդյս արբորյ էպրոայ , և պրէաաա֊ 
ր-որէչս էւր փաոսսսորկ է \^յսէարԽ$* 
ոչ֊ ըսա մեղա մեր ոչյ արար մեղ ակր » 
այլ պօրարյոյց ղողորմհէ֊թէսն *Է 

Վծրրսյ երկիր-պաեորյ Էպ*»Ձ ♦ հեո֊ի 


ե>Շօօ§1տ 



II 

աաձԼյոՀ՚է յ&էղխաւյար ագխա 
թէրսձփ մեր # Լ մեծ արար ակր գա*.֊ 
նելե իպթ ընդ. մԼզ, բոա էւրաստՐ ա֊ 
«.«•«» յևտրգատփրոլթկան , դթալով֊ 
է տտտոէր ղծ ոսած ձևաւար էտ-ր ոչյ • տ/ասն 
որոյ եկպյր չխ&աոյոտտ ՝է ակր , և 
օրհնեսրո^ր ղրարՆրար փրկէշե մեր. 
կանխկոտրովէ աէւաջի նորա խատա*֊ 

վանոսթեամբ , և տէոՀասրոտտ գա֊ 
տսաա ոգորքո^թենկ նորա < 
փատա^տ \ ՝յտաոտ֊ծգյ , ոաատ օրհնող֊ 
թքտձտ աևաո.% աոսծգյ մհրօյ ժո֊ 
դ*4*պ»դր Հասաաայկլոց և պաշափ֊ 
նետտԱՀ պան&աչէ *Ո,ր մերոյ ՍկիոՏխի ւ 
քքկծայա-ՀլրտՀթ գրարևրարու.թէաՖտն 
Ա" աաւ-ծոյ ֆ Լ բարձր արատտշոէտ գա֊ 
նոՀն նորա *է վիասին • և գոհարա֊ 
ր»հթ ղրարեբար Հկասձտկ մհլո/կ , գի 
րագթր Հր գի յատհտաեան կ ոգորմ՝ 
նորա » տտտյժտՐ աչ ր կուրայ բ այրին , 
և ականքյթ խլէց չոգֆ^ին . այժմ՝ 
կրագ-Խոյկ կստդոսթիսն լեղոՎա մե֊ 
րհք որ ոչ֊ կարկր գխագաախուգա ա֊ 
ոորկրկն բարբատւել կատՐ գ^ունա֊ 

րկն ծՏրթսծոէ.*. ծկթևեթԼլԱ . այժմ՛ 
պարգևոյթ 1^*Ը>*Վէ ծ անրախտպր 


4 



19 

և դօրասյի ակարութիւն ագի աո է.֊ 
թեան մերսյ, դ փաաս և ՝Է գովոա.֊ 
թիւն մարդասերին \^յսաո^ոյ . այ֊ 
ժըմ՝ ոչ լէտէ "*»ել խ"՝–ձ և 
դուժ, այլև ամկնն վերաձայնես֊ 
յի է ժողսվքգենհն ՝ի փաաաարո «-. 
թեաՆ պաշամեեիյն. և սմեհեդրո*֊֊ 
թիմն չիյի վերեանողայ , և եանիյե 
«.ամիկն պեանրոա-թէւ-ն պաաոափրա֊ 

նայն \Հրա«ւ.եոյ . և դեղնուկն դո֊ 
վեսյկ գյրանչելարար ակրն • այժմ* 
ւ»ձ կարօաասյէ սթ թարդմահոա.֊ 

թեան , և ոչ ը^թ աս 3ե ոթ աո – որ 

թկ &թ*րրյիր ինձ պսչյս* այլմիասո֊ 
րեալթ միաբանուվձեսէմբ , ներթինթ 
և արապթինր , հե «.արն ակր և մեր֊ 
ձակայթ , ՛ի փորո*նյ մինչև յմհեա֊ 
մեծս , ամննեթեան եանիյեն զձրշ. 
մարաութիմն , իմասյին գարդարող 
թիւն , փաո֊աբանեսյեն ղպարդևա֊ 

առան • Լու-ծաւ. կապ րերաեոյ , փա֊ 
րաաեյաւ. նսեմհո֊թիմե խավարի . 
սիլն ամպոյ լու.սաէ–որե , ««^1 հ ո ֊ 
դևոր դիեյույանե , ^էչըք>չութիւն 
կերակրոյ ՛ի սւոոա-դոսթիւե փոքսե ֊ 
յաւ– է և գաոնաւթֆ էՐ^Յ *ի^թ աէ 0ր ՈԼ ^~ 


ե>Շօօ§1տ 



13 

թք • սեգահ հոգևար պաարսԽաակաե 
էտ . բաժակ իմանաչի մաաս.ոաա»կի # 
փոէ֊թ, ագար ութ հաւ.աաայեալժագա֊ 
կքէ-րգթ, նկայր , ^կսԱֆ րզ. 

* "քղի*– հա*աա.ի՝ այլ 
ձրէ պարգևի . ոչաարակո^աիւ. խըե֊ 
դրեսչյէ , ^ դիպւաը,ա.ր իմաեէ ր . 

ժ ա Յ ա ր”*# . *–« 4 ^ 

> շ*ւ«ձ"^յ<է/» 4 ^ 
"4|* ^ 4 –«4/», կէրրակրթ^ 

ղին փաոա հերաս-պթեյկթ , ^ 

|Ա«€. 4 մե»րգասիրուվմիւՅ, %որա տ 

ՎրՀլարարչին, փապթ ֆրկշին , մե. 
ծու.թիւն մարգասիին • գոհոլվմիլ.% 

Գ"4ՒԺ • Ո հրոա.թևանն • շէորհթ շաե֊ 

Ժարանապեաին . օրհնոսթիաՀն ողոր֊ 

•քածին • բարեբանո*.թիմն բժշկողին . 

4. արգ ղքնլ աայոտտ արիաոլր 
$ևաւա% ըեգ ամենայնի զոր արար 
**1 ։ ձ^՚ք բաւակած փոխարինի , 
պր»նոաՅ> աևաոն կար գաս և 
5"^ պւհնոԱմևամբ գօր հանաք պագ, 
դի մեծամեծ պարգևայ արժանիս 
ա Հ ա ք՛ 1*^1 » ամենաբաւականն 
ա ուսած, փաոաէ-որեա/նյամենա/նի* 

Ե*– և Ւ ս է Գ հբամանկ ժե Վ 


Օօօ§1տ 



14 

ծին ժսզրվեալ Տանկովս 

խոհեմամիտս տրամախոհս , վ2 ա ք^. 
ուշէրղս փափկավաեդս , և գպր ո 3* 
ըստ դաւ֊աո-աշ դաւասաչյ կարդէ • 
ուսուցանել մեծաէ ափւդութետմբ * 
և հաըիւր տասն ամ էր *Է պքբ*խ 
%րէգպ»է յորժամ գաաւ գիր ազ- 
դիս մերոյ * և զախչ^փ ժսսէսՏետկս 

Գ յ*յը"ժ1ր*– գոգերս** էի* *–֊ 

տանեալ, վաոե Որոյ աԱ֊աւել փոյթ 
յաեձքԽ ունեին զի երադ վարժես֊ 
շին մսնկուն^յիւրպթանչիւր տեղիս , 

յոքՀյ 

յաշակերտեչՈյք էր , զասևաւել ուշիմս 
և ւըիսւրփկաձայհս և զերկարսդիս , և 
աո-աջեյին յսոըէս և ՝ի չեզու-Ո օտար 

դաւաս.ազ , ուսանել իմասաութիւն 
և արուեսաախօսութիէն , և ասն ել 

թարգմանսւթիւն , յորոյ էր մեծն 
Ա՝ովսԷս | սորենային , և եղբայր՛ նո֊ 
րին Հքամրրէ* <\*աւիթ անյադթն և 

Եղիշե* 8 »վրեփ* Եգի**ե* \^րձաե 9 

\Հդան , 1 քուջի է և տյչս բազումն որբ 
ընդ նոսա դն աչքին յ\ն է ^ր* ս *գրի ա , 
Գ ք Հիւզսձդքա , յ\\թէնս և յ»հքլ 
դաւաս֊ս ուսանել զիմնաաասիրու֊ 


ե>Օօօ§1տ 



15 

թխձ որպկս ա էՅՒ ս • # 

խանձ բազս ւք կր յաշեք՝ մէս ման ա֊ 
կի ուսման ամենայն ազդազ , և նազ֊ 
կևալկր սւսուՏքնասիրութիւն յաշ^ 

խ-րհէ* 

է<– ազյսպկս մեըրս ամենկրնան 
դումարկին հանդկրձկին կազմկին , 
պ ա տ րաստկին , յուպի անկաեկին , 
Լրկպ/Հ^ձէգ– 2 Հաևապարհորդկին , 
ի նով* ընթանային , ի թևւս 
թևթնւս թաչկին է յևրիվարս 
փայտակերտս եչանկին , զէրասա ֊ 
նակս լայնաըսնջ* ըմբոձկին , Հւա. 
ր ազանս օդատարանս յանկին , 

*ի սա սան ոտ դա շտ ս անհաստատս 
արշաւկին , վմաՀ տան պկևասնս 
յիշտ ըն արկին , աներևոյթ նպա֊ 
աակի ուշ ունկին . զորբյ զկնի 
րազուվի յիւրպթանչիլր դարս և ՛ի 
Ժամանակս հանդիսանային , նա֊ 
խանձաւոր դսրնոյ րարևաՀ փնեչովյ 
*ի վաստակս և ՛ի ջանս պատրաստն֊ 

Ըսէ զչսնձինս , մրանային՝ տրնկին , 
աշխատկին՝ հարդասկր յինկին ու֊ 
սաննչովյ կրթնչովվարմնլով հաս֊ 
աակեյսվ^ պա տ րաս տելով զան ձին ս 

* 



16 

Հի ժ^րհ" օգտակարս , և ՝է քէորհս 

շահաւՀաո է ոմանր պաաոփց *էեա֊ 
գրոէվՅէւնս շահաէ-որևաԼ , ոմակթ 
զի մա սաս հաա-այմրալ , ղո*աու.մԽա֊ 
կանն , ղյւհայսսնականն , դերյմյրաչա֊ 
փականն , ղհամարողականն , ղԱրսէ֊ 
ժըշաականն , զասսահրղարաշխականե , 

ղյ/րրականն և դյրևրգո$յակէա»նն • յլպ֊ 
դործնականն և ղաևսական իմաոաա֊ 
սիրոսթիւն և պմասոանս նոցա որթ 
են թոէ-ով^ հրկոաասաե ։ (\մանց 4 ա ֊ 
ա֊ասարկին դիաու-քմեամբ , րան պո֊ 
մանս վևհապ-ոյկթ ևրևկին , ոմանց 
զարմանայիր թոս֊կին , ոմանց Ր՚^Ն 
մայիր յինկին , ժրոսթևամբ , ու.֊ 
շիմհա-թևամբ , ԷմասաոԱմեամբ , 
խոհևմհսթեամր ոսոոո-մևասիրո^֊ 
թևամբ , գիաու-թևամբ , բանա֊ 
դյաակոէ-քմերամբ է ք^^ք– ոմանս Ղ**֊ 
սկփն՝ րննութէրամբ » ղոմանա 
պաաասխանւոյ այէմանի ոչ՜ համա֊ 
բկին , աո. ըեկևրակէշս էէովքրչիր , 
աււ վարգապևաս հա7&րյիթ , հար ֊ 
ցաոկրր , րանաոկրրր , ըիԹ^րձ՝"– 
Ա երթ , ոսոոէ֊մնասկյտ , ստնասկյտ , 
մրասկրթ , երկասկրրր • և այսպէս 


Օօօ§1տ 



17 

քաձւայի% » "»րիանպլթ, , խիզախկին , 
զօբանային , Հա ե գիսա նայքխ • պաա֊ 
բասաևըոէ, կուաևչուէ, ժոզսվեչոԼ, 
յօգելով, բարդն լաէ բնափնս ւ/1ծւ» 
և գ մո*–արակիրս , պպ-րծանյ 
բազմութխ֊նս և զոա.սամքև իմաս֊ 
ապւՀմևաև , բազմաչք փափաթևլիս , 
բաղձալիս , յանկաչիս , հնշաալիս , 
սիբձչիս է 

Ե*– Ղ ս ս1* ե հասանկին մԼծաւ. 2^ 

խա֊թբ յ աշխարհս Հալսչ, . հա՜ճա֊ 

էւակակբԼ է հալևորը , փարթամացող 
րէչյքև ևկևդէր^ոյ , խրախացՈէցիչյքե 
մևէնկանց \\Էոֆփ , սխրարո^րիչյխ 
բազմախումբ ժողովրդոյ ք պարդա ֊ 
րէձրե հո֊չակահ անզ կ ս աօևախմբոա–֊ 
թնան , ուննչուէ ընդ. ինընանս բն֊ 
ո֊թես շահարկ սա և արդի Տնարարս 
մարդտսրիաս դնղնցիկո և ականս պա, 
աոայակահս , ղ բ ա զխ ոհականն , ք«ւ տ 
աԼն ականն , ղկացրդականն և պաս֊ 
աուսսծ աբանականն ք պարդար 
7ք/*4" աաողացն և պսոյնս իմաս ֊ 
աասիրա֊թնան պանծալիս արմա֊ 
աացուցաննէով* Ա ծան օթ աոննչով֊ 
րազմար պշիաավՀիՀն , պէրևակ այ֊ 


Օօօ§1տ 





I» 

Ո+թիաճ , | մխոո , և գկարեիո և 

գ գգ այա լթիմն • գարհեսա և պմակաթ֊ 
չյո^թիմն , 4 պայյմն ամենայն գ^ո֊ 
հեքիմն և գապ, անեալէսն , և պպիաա֊ 
ն իմն 1 պաաու-ականաայ , գգաաեաչմն 
և գմեկնեալմն յանւպիաանեաայն է 
*ք Հանգի մեծ֊աա. հոգ արարձոսթեամբ 
փէէքհմ յանձին կայեալ երանելեաայն 
գշահաա-կամն ժողովելով֊ և գի*ո֊ 
աամնսն *ի թագ ըԽդենյոէէ։ 

քաայց աւադ յայոմ՝ վայրի , գի 
քաձա այլ ոլ ա ախորժի յաոաքիլ* 
*ք Հանգի յորժաաէ հոմնվթ ն բաղում* 
կին և մշակ ր ոակաա. , և արաորայ րև 
ոապիաոակաւյեալ և ՛ի հոմեձս հա֊ 
աեալ 9 և աղաչեյեալ եղև ակր հրե֊ 
ձայն և նշին մշակին *ի հոաձէձո , և 
«Ո մանգաղթ թերեալր ք և մշակ# 
պա ա ր ասպր • և ո րր հնձին ո լաաա֊ 
ջի , համն գի ծ՚գօա միայն % և աաոայլ 
ԷնչնշէՏսրահր արաորայէյն երևկքն* 
Հանգի վաճոո.ակակիև ր մեր հո֊ 
գմրա-որթ յորժաաՐ դարձան *է աՏենա֊ 
յաաՐ ոա-գգեա֊որոա-քմենկն , ոլ գ֊աին 
զաոյպքէչսԱ էԼրև*ձ 3 , պէ վախ*ա. 
նևալկքհ աաւքբշԽ , & րարձԱալթա֊ 

^ 0,ց,։, 26է 1Ե,ՇՕՕ^10 



19 

սիրոլթքոՀեն , ապա^ապեալկաբգա֊ 
ւյղէ/ովձէա% և բ ապմաշԽաԼ ա նկար ֊ 
գէ*էվ9էէ% , նսեմա^Լալ 7 էշմարաա.֊ 
թիւ֊ն , և պբրայնալսասա-քձիաձւ ւ վա«^ 
"րղյ "Ս** աաևեալհասաշիին , հա֊ 
շիթ ՛ . արաաա—ա յադաց կաթետս֊ 
յանկին , ձ1րս% *է ծնօաի հարՏրալ 
ողբայէ% . նրբնԱն ՛ի հերայ կնգայ 
կապԼալ աարակսա-սկին 9 պյպսւիա 
շարժկքքԽ , պաչ* ոպորՐ յա&նյԱէ.֊ 
յանՀէն. պծնօաս ապաակկթք, րպ֊ 
բարձս ծե&կթր , ոպյրԽրգական բանս 
խ~էքԽ , յէրՀաեակաէ. բարյագա*. 
չիթ՛ , էք*ձ»«*չ. աարէրրս ՝է գո& 
ւարժՀէն, էրհ֊ Հհա քարբաակին , 

աւ-ապւսկաԽ բանս յաէքախկքՀն • |» 

պսա.ր ժրայաթ , ասկթ , ոաՖաքեվաս֊ 
աակ1ր 3 պջ , յանպկաս քս&այպթ , 

&գ Նսր է՝Հ»ւ»"*զ*տ ք յ~*Հք*հ“ 

դէրգևրէրւրսբ • ա*յճպլ էրրկաքԽրոՀձերան 
7էանապար հին , մեհ֊ագոյե ստես*.֊ 
թէրանն , յ"ըՎ աշխաասւթէրան , *ի 
ծ/հէէւ. աչիկո&ութՏրանն , * ի շաքարի 
վասաակեըլխ , մնծապքն բնռանյ 


Օօօ§1տ 



20 

կ ապ նլշթն ։ 1|տ> 7էՆ » » ակ ան թ ս պաա֊ 
րա ս ս տ ք և վ ա ճ ասսգթԽ չին *Է միքի* 
պաակթթ մևրձ , կ պաս կա գիրթս յ*֊ 

****** * և *** պ^ս^նն չԽ •»***•&• 

*ի բնրան և թանաթծլտս իմաա լ, 
*աձքթ , և ինդրօզթ թանի ոչ՜ Արևին ։ 
^այևակթս մերձ՝ և աոինթս քցևալթ , 
և տաձզէայթ սչդաանին . վար դա֊ 
պևաթ հուպ՝ և ուսա֊յքԼ աղնիլ. , և 
աշակէրրահաԼթ "չհանդիպին > 1 Լասն 

Գ • 1* Գ Խ * և Յ աՆ * Փ Յէ^յան, յի 

•* ա Դ**Ս^Յ , * ե * էէ ամայական , գի 
անակրսւձլ չրքի^ան . և կրում՝ 
գաքԱ կրէյին է \ Լասն չար դոր֊ 

, &**/ է հասն բագմանաչոյ անօրկնոլ^ 
թնանն է վասն անիրաւ. դաաասաա լ 
նաց , վասն կաշաո.աո.ոաթևան , 
վասն պոանկութևան , վասն շնու^ 
թեան , վասն դո գութ նան , վասն , 
սպան ութ նան , վասն նախանձս», և 
աանլութնան , վասն մ՝ա անութն ահ 
և չարախօսութ նան , վասն ադա հա֊ 
թնան և արծաթսիրության , վասն 
սա ութ նաև և նրդմևահարութնաւե է 
վասն հպարասաթևան և ամբարաա֊ 
ւ անութ նան , փոսն ոխակալս լթՆ 


1Ե/000§16 



21 

և ոաեՀարոսթնատն , վասն ի շ /սա նա ֊ 
•փրատ-թնան և փաո. աա իր ոտվմնատԽ է 
Հսսձր ^ ^ահանատյն իբրև դմի 

> յ-ողոհըդևնկն . տէատտն ^ կրմեա֊ 
*֊"ԲՔ #~1~թականսզ հար–# վարին. 

հասն դի ալ զ անագանին միմնանտյ 

վանականը 4 աշխարհա կ ա ն ը > 
տամնննընան խոաորետյաը , ^ միաաին 
անպիաանայտաը • Հ«ս#Ն որ այ մաա֊ 
^^5**վ Տ է ձևա.ս թշնամնա ւյ մնրատյ 4 
աաևյէը մեր յարևան *ի վնրատյ մեր . 

անօրենը նեպնտփն դմնտլ, 4 Հ~ք», 

աակորդը կոսիահարնտյին յանթԽայ . 

ւ/“Հ. ^ յահևակ աանջխէն , 4 

•*նաքն հ"պք ա% 3 որ*ՀՓ % • * 

^ ատարաննալ ուննչուէ դամննտայԽ 
անատակ վաանդիտյ . աՀ , 4 

որոգայթ .4 որ փաիտչի յահէ , 

5ք Գ Գ*"* • 4 Ո Ր եյանկ *ի դբայ % 
անդատն է յորոդատյթ 9 ըաա մնտրդա ՚ ֊ 
/*4ք^ • է »/*» ամենայն և էխ ՛ի վնրատյ 
մեր վաաե մէպայ մեր ույ • 4 խսաա֊ 
յր%Յր^Բ ՚ըղարանոտյ մեր և ալ քսաեատր և 
հեյատ « սաոտՀն գանն *յաը պաաոտ-Է֊ 
րանէ §նատ*յև և ալ տր^աշյստը , այլ 
դարձար սրափար մնրովթ յ\յգէպ. 
աոս է 


Օօօ§1տ 



32 

պեյիկ * ոա^սորՀ արՍրքէաձ , Հա 

#»* Եք^Հ նանիր պլա •-*<-& է ւ% հո . 
ըևգՀք» ագեպայար է Ա^լ &ակիչթ 
րարերաոա իկՀ • աքք. ըԽաոիր , Ժո֊ 
պովուրդ ոեպ Հական . ՀաՀահայոա^. 
թխն • ^«(ք ա*–որոավձի*յև , մարգա֊ 
րկոսթէւ-ն , մա րաի » ր ոոաւթք , նա֊ 
% քք Ո՚նաւթՀէձ հո # ը*»գՀր վջի"էն֊ 
յՈք»՛ աեՆշալի Պ գրախա 

աո ա ա սոնաաոմևկ • րա֊ր աա ո աե 

է* րրէ * գրգ^Կ* գ ո 4ԷԺ* ՚եհ*֊ 

ե^Լթեան դ ձեոին աեաոձ , 4 

թագ. արթայութեան *ի ձեովքն (V 
աու.նոյ ՀՈյ • նանիր պա ո քնաւոէՀձիայե 
հո , րնգՀր խոաորեյար է արգ 

ովոգրաոյկ գթետլըաո արժանապքե* 

զԼրնմնաոչիթ 9 ի ւֆքֆ , է*»*/՛ **յլ ոՏ& 

ալրերրգակ « ԷքկեպեյԷր հո Հրձիգ 
եղեն , յարկր հո աապալեյան 9 մահ֊ 
կո*Հթ ՀՈ գնրի վարեյան > պա֊ 
րիաձո ՀՈ Հեպթ որպկո քուր ձ°*քճ 
զֆիոնիա– , ղաշխարՀս ձեր ոսսաջի 
ձեր աոարթ կերիյեն • էրե ալ թոպաս 
դուաար \)իովէի իբրև պՀովաեի վըյր֊ 
գապաՀայ 9 ի մկջ սեխենեայ և իբրև 


ե>Շօօ§1տ 



23 

ղաաղա^ար յալդ^ջ ալՀթ. 0 փա֊ 

V գել֊ Թ~–շԽ»տ ելԱխֆ^ 4 

գագանայ երկրֆ , Խղպջ ն ախա ա թտ 
գքաչյևաց ^/»յ՝ 4 այպն կաաա կ ա֊ 

%աաք թշէամհաշ ժհրոյ » 
աէրանս , աւալ թշաւա–$ք–Ոէ–թեաձւա # 
աաապ֊ամայոսթեաևս • եպեպք , «, 
պականեյսէլչ , կալաաեան է11աանե֊ 
3~էթ . Ը^կ^ւ^տ *ֆ ձեաանկ $եաաև 
բադմապաաէկ ղյաաժակ բարկա*.֊ 
թեամհ , Քէբաժակ դաա%ասթեա*ե , 
պյսատհակ վշափ « ղարթեր, 

ար Գ սարքա^ր , ղ յաաաա յքր, 

ա (փ կալսրա աա ակր Աա««սյա4 , 
ապապակե ա աււ էրա ւյաա ադփն աձ Հ 
ձամքթ. • ապաչթա գերես ս նորա , 
պագաաեա սու էրա ասելով» *\աարձ 
աա. «4&հ Աւ>»#էած փ^Կէէ. *®ք » 4 
գարձո ղսրամասէ-թէՀե վ>ա ՚ֆ 
ք«ւ դարձեալ 
է^ք® ք^^ր 4 «^«ք»^*4քք «.. 

ք - ^ Ժյ^ Գ յրշ/յ ^շ. Տ^ր 

գոգարմհւՀ2ֆա%ս և զ^իրկօւթիլյև 

^շ. * ՅԼ ա ր&" ՂՅԸր՞^հ* 

Հլօ և եկ կե՝ այտաա-յյանել֊ ւ^ք յա. 

•փաեաե բարկաևար մեգակր , և է/ի՛ 


Օօօ§1տ 



34 

ձգձր զրարկա-թիձէ հո աղցկ ^ 

ժ– յ ա ՂԳ • և Գ"*– ««“ք. 

կացար • ա^լ նկրկա ակր ք ասնսա 
ակր , Հաժրա ակր հաշանա ակր • 
Ողորմն ա ակր 9 փրկնա ակր է 4^ 

*4ք * 

Այաք^ք թնրնւա րարրաո–կի% 
նրաննչէ ասյա^տրաէ^փ մեր , 

+պիսթ ձայնս արձակկին վաճաս-ա^ ■ 
կակթԽ ամենահաստ , այսպիսի * 

ճրր/՚ր ւթ-եթ ՚Հտ^ր. 

աուՀձևան ք մշակ ին հսէէ կւպտ 9 <էոր֊ 
եձենայՀ արեղևցէկՀ , բնէձարնրյֆ 
շահաա֊կաթ , հարսնանոավֆ նրա^ 
՛են չիր , փևսաա֊կյզխ փաոա—այյր * 
աոՀձաԱրե արիական 9 կույաաաաՀթն 
պաաոսակաեր , վարդապևպրն հ աղ, 
ցրօա-սոյց , ղայնակթն գիւրահսսՐ 
րոյրթ . պ-ասաիարակյձե դորովա֊ 
գավձթ , դպրապևպրե րարևսկրր , 
հովիւրե ՀաջափասՀ , մաաակա^ 
րարրն եր2աևկացԽաԱթ , իմասաա ^ 
սկրթե ԱեծարէիոյՀ , րարնրնչտե րնր֊ 
կրայիցր է ճանապարՀորդրն “2քոխա^ 
չյնայյյ , ւփւձտն հալյսաոյ է ամհչյչհ 
էրկևպիւյէ.ոյ , արմապրհ ահ մա Հու.֊ 


ե*Օօօ$1տ 



(մեան , ^ըէսհոէւըն ար գարաա֊թ եան , 
չափյխ իմասսաէ&ևան , յարց ա֊ 

րէւ* ն •րՍ նա Ձ * 4 *". 

է֊աաոք , արձւսհըԽ աաէխքաՀՀ ե էսԽ , 

պսակին պ2 ՀնուՀմևսձ, , գարգըԽ 

պէէասաոէ֊թեսծւ , խահարապտե իմա֊ 
՝ Խա էէ » մ՝աաո.ո^ակըե ցանկալի , ^ 
ձք»ց"^ցիչյէե էրկէրղէրց^ոյ , մխիթա֊ 
րիչյէե արամեյևչոց, սա&ձըև ս/նղցա֊ 
՚է^Յ * փարթամս ցսւցիչըն հ աա.ա֊ 
աայևլոայ , ղա^ս/եօղթն Ոա֊պպափա֊ 
ասոա-քմ եր աա1է , Հ ասաասաիչյ» հաւյաաոց , 
“հորոգօղըե կարդա ւ.որու.թ էրան , 
րանակալթե իմասասավմևաե , սշ ա ««և 
մ՝աբանիլյ>ն փաոացև Հիսոսսի , 
բերցաէլրե դովիչկը . «,^ քանդող֊ 
քՈրանն ոլ եղեն խրախակիցը , այլ 
արամոա-թևանն գաաե սգակիցը . 

*(ք բէրրկր»*–թեանն ոլ վայելևյէն ըԽգ. 
րևրկրէրստըտն , այլԼի ղ.աս.նոէ֊թեան% 
ախրԽցան րէւգ վաա% դև ասը/և • 
յանէէորրսւՀմեանն ոչկին գոասրՀա֊ 
ՀԽՔ » # (մշո*֊ա*֊ո*–թևա% դաա% 

չարչարակիցը . ^ դևրամբար֊ 

ձոլ.(3–ևանն սչ^դ-աան բարձրացե ալը պ 
"Յլփ •*•*** ւ*~ապայան%ոսասաացեալր . 



26 

պրը շնծոա-թԼ անն »ձ դաաե գաաս ֊ 

Այք • ա յւ ոէ էր ո Հ հ ե ոՒ ն ձա յ հա1 ւէ^ 

է«. ապա |ք^ձ գործեին երանե , 

ճ /^4ր, պք%լ խորհեին կամ՝ ղի՞նլըզ. 
աէաաա. ած կին . հեռանային յաշխար֊ 
44, ին^եանթ յինթեան» երթային . 
ղամայսա֊թիւ֊ն սիրեին . յան ապա աս 
բնակեին ք լռոա.թեան աային ղան֊ 
ձինս , աղօթիայ պարապ եիև , արաա֊ 
սու.օր ղոաս աեառն թանային . մշաս± 
մռունչ հեեեեանօր ընղ. ասա—֊աձ 
խօսկին . յոահա*–որ պըևոէ֊թե աաքր 
ղքիշերն *ի դղոավս հանեին « Ս"^– 
1^4 զանձինս առնեին է եարաս֊սւէ 
աանջխին , ցրաակեղ և աօթակկզ - 

|քձ41* • |քշ$ յե*շկհՀ Հ՚ջեին , խա֊ 

րաղեէսղէէև սար Անեին »■ *^/ 4 եի**թ 

ղսպեին , թեփակերը Անկին , 
Գ ո Հէ& շր՛ջանային , պաղովթ ծառոյ 
բարականային , րոա-սսվթ դաըսրեհթ 
Հւ արմաաովը • սիրսֆ* Աա»«*–ծ «/ աւ Ն 
չորեին ք «««-*■ */» աղղ֊իս 

սանկին • րպյյ երկնաա-որն յո^սուէ 
մխի թարկին . ^ նեղսա֊թեան և յան֊ 
ձկոա-թեան աանջ կին պմարմիևռ *ի 
խաշլ հանելէէւէյ, կարե<տ և ւյէսնկո*– ա 

0ւցա 2 6ժ%ՕօՕ§1տ 



27 

թեամքտ հսնզերձ է ք \&կքն , բաղ ֊ 
մահայքէե ՜2ՀշմարԷ աո իմասաիյղ կեաևե ֊ 
լ»Հ, էըէորձր աեոուքմեան ասպևջա 
կան աոնեյով • ՛ի բ աե ի էյ ըւոէ+թեա% 
զորեր ովք թարոզյը լինեին , նախանձ 
բարի ամէանևչյոսն շարժման * և 
պկա ծած՜կեցին ղմարզյարիասն զե֊ 
ղէրչյիկս ֆ և դականս պաաո^ականս 
յինթկանս թ ադ ու. ցանկին , բայց սա֊ 
կաքե սո*֊ղ ինչ յայասն էին , փոթր ինչ 
ծ անոէ-էք անկին • զոր օրինակ հուր 

ոՒգ յ ա ոՒ «- ո ւ հ ա րհ^ է ա ^ր 

նալ , **Լք1֊ կ՚սմ* ք ի մարզկփսնկ աո.֊ 

թևաչ վաո-իյի , կամ՝ ՝ի փոթր,։֊ 
գոյն *կ>ոյ շարմևալ բոայ արձակիյկ , 
••չյուղի սի ի էէև կրկին կամ՝ ՛ի մարդ֊ 
կսնկ խնզրեալյյ կամ՝ ՛ի հոզա֊ոյն 
շարժեալթ, մեկ աղին ղանձիլ. Հհուին 
զե կհղեր էյի ( անգին մարզարաիւ֊ զար. 
զարկին պաո.աղասա \)ի*մքէի • ան֊ 
սրսաում՝ ղարզոատ զեղապա7&չյ՚2ք 
պ՚շՀնկին ղբամբիշե կրկնամոր ար֊ 
.թային • շքաո-իա-թ ներրողինգթ , պաա֊ 
մոավձե ամրւթ հոդևորօթ , իմասաիւթ 
ղարմաէփալեօր , մեկնողական կան֊ 

ղիսիտտ * Փ *հյԺՅՒ » պ*"յեաո.ա. 

0,ց,։,^ Ե»ՕօՕ§1€ 



28 

յան . ղարմանաչիթ ցուցան , երևե֊ 
չիթ եղեն , հիահաչիթ դաան , ցանլ 

կ ա ւԽ ա ^ քԱա * Ն *- թ աէ 1^ ա չեթ 4 “*–ա» 

աեցան • շքշմաչփաթ , ՜Յճէվսթ , իմաս֊ 
աոմկթ , մաթոպտ , , աո.աթինիթ է 

սուրբը • յորոց ոմեձթ դը՚*֊խ եկե֊ 
ղեցւ-ոյ կացին , աէահթ ակն ե՛ղին , 
ոմանթ ձեոթ հանդիպե ցան , ձւ ոմանթ 

ա յլ է ն ւ ։ 4է աւ Լ“*Ք ՛է հէր*ս 

չերին թաթչեչ^ոչկարե , և ոչ2 էրադ 
ընդ ծածկու-թ՚իւ. ղանխչասցի • հասն 
՞ր՚չյ ՚ ս Ղ. եղեն երկրի , և չոյս աշ ^ 
խարհի , և թարչաթ ապասաանի * 

Այձ ևս սէնդիաացայ գանձն իմ ՝ , 
և ՛ի վեր թան պարմանն իաՐ յան ա 
դըդնեցսյ , Հ~*«ձր չմեղադրողս 

յամենեցո*3նց պահանջեմ՝ • ք/ր սեր 
դերայաղթ ամենայնի հանդիպի , ճ. 
ինթն պարաասեալ յոա-մեթե «ձ "՚^֊ 
սանի , ղոր սփրապեմն ես կրեցի • 
ք \««0 Ս՝ձ«ք»*Հ/ւ՝ յեա այն+ 

չափ հանդիսավոր աշիւաաոսթեցն 
և դիւ.սփ դրոյԱ մեր Ոչ աըէ-չոավմ եամր 
շնորհացն Հ^սաոոսծոյ , 4 կարդեչոյ 
դպրոցս մստնկանց ամենայն ոսրեթ 
և վարմե չոյ մեծով֊ հող արարձոս ա 


Օօօ§1տ 



29 

թևաաէր , շոէմրալ ևւա & *ի %Ա>ր* և 

Ը"~ ԺէՀ*4՛ ^5* արարևալ 
նշանագիր , վարգապևաս և գպրայա 
ի նաէա ևա-ս կարգկ . և ապա իքխ^լի 
կաղՅՌ \\գա*.ենիչք և նոչյա ևա֊ս սաևզ ֊ 
և անկ նշանագիրս ըսա կիսահագագ 

և մրգրՎ ն րտ ա • &ր ա ֊ 

կարգևչաէ և ՛ի նմ՝ա ևա.ա աշակևրաա լ 
նոգս , ղի ըսա աա.ակին % յորսոյ ա֊ 
ա-ի^ծու-ց ադուևսը բաղոււֆ կէրրա ֊ 
V/*» և յ ա ր^Ա ո րդ^՚Ա թագա^սրևխ՝ 
թագաւարազոէձտ յոյովբ 2Հոխաա֊ 
նան է է^«– ապա ինյն գար ձև ալ գաս.֊ 
՚# ^«7" * ^ գաանկ ղսուրբն Աօլ 
4«"4 սն գագար *ի թարգման սա.֊ 
թևան պարապևալ* (Հայշ ի վախ֊ 
■ճանևլե Վա.այշապհայ այտսչյի Հայ֊ 
"3 * Գ^՚Հէ • աա Ղ ա *1ևևն \Հահակ աո. 

ա Հ&*Ս Պ*^ր"իյ Տաղկևրա , 4 ադաչխ 

արձա կևլ ղկապևալհ խ « ոէրուէի Հաշյա 
փոխանակ Վո.աէ/շապհոյ • որոյ և 
կաաարևալ իսկ պհսշյյյոսաևս սրբ այ 
աանրն ք աաչյ \օոսրովայ՝ ղակրո*.թխն 
Հպյայ • բսշյյ նա ՛ի կրկնակի թա֊ 
գաա-արևլն՝ »շ/նլ աւ-ևչի յան պձի 

ա,է ՝ վաի&սնիէ )սւք ՝ի 

6«»տճ։է*000§1€ 



30 

վախճանեքն Հ\ապկհբ աի , և փոխա- 
նակ նորա (Ձադաւ.որեէսլ երկրորդն 
1 կչլամայ ՝ի ^ արսս , աս րադոււՐ 
դաո-ն ոճիրս ղարթ ո լցան իր *ի Հս^յ, 
ա ս ա ա ն եոչյսս , և վրդովիր դա մեն աչքն 
բարեկարդուքմիւնս յեղծու֊լքն և 
յապակսւնու֊ճե Հասուչյանել • քս^ւ 
4 աեսեալ սրբոյն \ՀաՀակայ ըդ֊ 
չչորին արկածս , է մասնն 

քՀունաչյ • վասԽ դի յերկուս ճեւլ 
տե ալ բաժան հալիր Հպյր ՝ի ^ 
կայսեր և պարսից ։ իս(ւ մեծն թ»(ր« 
թիպիա *ի սկղբաԽ անդ Հհդ 
ակամբ Հայիր աո. ՝Է չընդունել, 
սակայն իմացհալ ի բազմաչք չի դհա 
աոաոէ֊ածասյին շնորՀօթ և ամենայն 
ա ս. սէթէնա զարդ վար ուտ , մեծաւ. 
պաաու-աէ և բարի օճանովդ ընդունի 
իբրև դհլւյն ինտն աո֊աթեալ ւքՀրիս 
աո սի • այլ և դնշահադիրսն որ աո. *ի 
նոչյանին յ\^§$աու֊ծ ոյ ըհե ոլյհչյաւ. , 
Հրամայի փու-իմովուսանելև դհրւոխս 
դպրոչքաչյն ցայտուն ուոսւ ք^ևել * 
է», ապա սուրբն \) աՀակ իսկ և իսկ 
աո.պթի ք| ար դան իմամն իա֊ր աո. ար֊ 
տայն Հարսից Վչւաժ, խնդրել չոլ. 

□,ց,է, 26 0|Ե,ՕօՕ^1€ 



31 

հաշաութիւն . 4 նորա մհ հար հալ 
քհօչյյասծ սրբոյե կաաարկ , թա֊ 
զւսւորհայույհալ Հ^այասաանհայյս 
զ\^րա աշի՛ր որդի ւԼ «. ամշապհոյ * ()ա 
էքևղխէր միշտ *ի գիջական չարիս ա1 էլ 
արգել* զոր և պա աճա ո ս րսու.֊ 
թեո/էւ նախարարազն պայն գահ ալ , 
^ու.էրէյու.էյս*նկիՅք իբր աարըոկայհաչս 
զքձտհանս աո. ՝ի նէք*սնկն գոլ*. և 
բոզպթ աո. մնծն \)ահակ բարձհալ 

^3^ե ն հ ո ՐԳ ա Ա՚յ խրեա% 3 աո֊ 
նհլ ք և չարախոս աո ալտային *Հար֊ 
ս իչյ • ղի կ՝**աՐ կայցի *ի կապանս * 
կամ* ՝ի բայ ընկհոյի թադաւորն 
Հ* ա յ ո 3 * Այ/. նա թհպհա և գիրս 
րամբասանաց ք ի սա. աս ոլ հանկր 
սակայն մա անել աըսլտայն ի ար հհ֊ 
թանոս ոէրտսչյի ո լ աոեոյր յանձն , 1 
յու.սալո»Է֊ ահսահհլ դկւսնգհոա.Տհ 
գյորհ այ հլոքն և ոչ պըեկճոա-մն • փաէ , 

ասհ ւ էիյի ինձ զոչյշոյ զիՅքհ աքատ֊ 
նհալ մհշորհսէք ոչխար . զի թՀ ա֊ 
նաոակ 4 • սակայն սուրբ մկրաո 
& համբե դրոշմն ալ Է • պոոնիկ 
այլ տրիսաէ&հայ կ . դիջաշհալմնր֊ 
Փ"”Ը այԼ Ո Լ “•նհաւաա հոգւրՎ. 


Օօօ§1տ 



32 

զի ոխ վ"» 1 »"ԿՀ՝ ս է9Լ ո Լ կր^կ^պաշար. 

է>«– այոպիս պչոխաաչլևալ ի*–ր *»ձ֊ 
խարն որ փոխանակեր ընդ աո.ողԼ 
դազանին « 

՛Այլ թհպհ"ն*– աոսրբև այսպկո 
արդարախոհ լիներ , սակայն ||հլ». 
•քայ պչսևլիս չարսփւսհաչքն մաաու.^ 
յքևար , և աո֊աաձրր Լ) որմակայ որ 
ղւիրպոՀն սա ւսեր սաաակիր հր 
պաարասաևար ակն կալիար փս֊ 
խանակ –րր՚չյն \\ահակայ դահա֊ 
կա լիր յաթոսն • և ապա *ի բանա 
զԱրաաշիր ար դե՜ լի ար , և մարղպս*ն 
հարսիկ՝ հայոյ կարա-յևար, և ըզլ 
)) որ է/ակն չարա լի պոս փոխանակ սըր֊ 
բոյ% կահակալ կայուցանե • որ որ 
աւ.ելի ❁ րան ղմի »/ աևևար, հալա ֊ 
ծ՛ ի *ի նոյն նախարարաչյ * 01ր« ո ր՚& 
յնրա նորս* կաւլուրյանե Վր-ամ՝ պո*հ* 
ասորի Փրրիշչ*»– , **յր ապարասան և 
յափշաակօրր , որ սւահաիկին կանափի 
պաոմն ի*–ր մաաակարարեր • և վասն 
զի և պաս ևս նախարարին ա անցին , 
ապա ս*ալ զսջյրոՏՏն ասորի էմուի լա^ 
նու֊ն , որ հևաևար դաաէիր վարարին 
Փրթիշսէ֊ի , աո-աւ-ևլ Խա֊ո ադա հու 


ե,Օօօ^1<2 



թեամբ մասամբ • էւ $Տեծէն 
կա^միա/հ $^էար է էապևաԼը» հրամայի, 
և ձեսնադրել զորս րմուկլի հա֊ 
է֊ անէ I քՀայէյ մեծն | քահակ *է գնալն 
էւրու$Ր ա$լ Պ^արսԷյ աչքթալե Վհ*. *■»«/*, 
բազում* էնչ֊ համարձակաւթ ե ամթ, 
խօոեցեաԼաէւաջէ նորս» , և յանդէ֊ 
մօաեեալ պանասաուած ութէւԱ նա֊ 
յա է եւ-ս աււաւել վասն \\րաաշէրէ 
շարս*քսօսո ւ/Յ Խաեն ք գէ ասեր* եթե 
վասն 7Շակա7ճոնութեամր ախաէն Հր 
նենգելն դևա , այն ձերոյ օր էնա ֊ 
դրութեանյդ պանծա/էն Հ* 4 թե 
"Լ ա յԼ է^Խ "Լ Հ վէասակար . և 
այեշափ աււաւել ձապաեպթ եպե֊ 
րեալ զէոսա վասն «սնմասա-թ&անն 

էւքէանց , յթ.չ փ րր 6 **®#* 

ընդ էմասաութէւե , և լնդ համար֊ 
ձակսւթէւե նարա • զէ խօսկր 
անպաակաա. գվկայոա-թէ ւ1» §եաան 
աոա»ջէ թագաւորայ ըսա մարդա֊ 
ր կական հրաման փնւ ( յւեկեալևրա֊ 
նելէն ՛է դաւաա. է*֊ր % նսաեր 
լեա/ն , պարապելովազօթէյ և վար֊ 
դապեաութեան* սէրոէէև աս֊ IV*» 
աաւած , սուդ մեծ ունելսվ*Է արաէ 



34 

վամն կուրութեան մաաւյ անղդա֊ 
մաշ/ • և ոլ ասչյր /^*/լ անձին մխի֊ 
(3 արե՜լ ՛ի վէրսշյ բեկման մողովըլր ֊ 
գեան ի*–րոք * խքք նաիաարարրհ Հ»«/լ 
ոչյ իրրև աեսին ղինրեանո ամօթա լ 
լիէք *ի Հերէոյ անմաութ եստն դործոշյ 
ի լրեանյ, դս չյին միաբան ղյՀայեալթ 
աո. սուրբ հայրապեան |)աՀա^ , 
աղսէչխքէե , փարեին , աո. աջի ահ դա֊ 
նկին ասելովյ Ա՝երչոտ աո. աջի Աք#., 
աուծոյ և սրբութեանդ ^րում՝ Հ և 
Հոշյյեէն պի վերոաին յահձն աէԼշ/ե 

ղս$ո.աջնւորդոլթիւե հօաին իւրոյ է 
\ակն ա յարաասուս եղեալպաամեր 
նոչյա եթե յաո-ա^ .թան ղրաղում՛ 
•ոմն սուդ մեծ՝ ուհեի *Է որաի ի֊ 
աքում՝ % պի ոլեա ինձ \\բաուած ր». 
լյոկ արու, որպես նաիանեաա/Ն իմոչյ • 
և երևեայաւ ինձ հրեշաոակ | \սաոու–֊ 
Հոյև. սաե • Ս՝ք արամիր փ^մն աոյդո 
րիկ եթե ոլ եա Աօսւք»է«ք4– 

ղաւակ սորում և մի կոծեր ղանձն 

•թ" * ս սւ Գէ աա յյէ՚Ր *մ՚ յ\\ սաո, ~**ս Հ 

իրդ աքդ • պէ բաււնաշոդ ե ,թ ա Հ ա ֊ 
նսշյութիւն՝ յազդե սրբ^ ԳրՒէ"֊ 
րի , և թ ադա է. որ ութ՛ի յադդեդ 1կ». 


Օօօ§1տ 



35 

շակոմնէաց , և ***ր*Է դու. մի արամիր, 

*Հյլ մխիթարեա զանձն է րո է էօ. 
պաամԽալնոցա զսմրսիչն զում ննաոյն 
մի ըսա միոիկ , և ասկ ցնոսա • |)^ւ. 
դե ակր , փոխանակ իմ* ակր հովոլ.^ 

Խոց կ ղձևւ յլ. և ինրհին վերակացու. 

չինխփ ձեդ , որ նախաիւնամՀպն կ 
ամենայնի ։ Այ^ /»^» թկտզկա ոչ 
աւմնոյր ցանՀն կրկին ասաինոր֊֊ 
դԽլնոցա , սակայն Ոչինչկասկր միշտ 
զհոդևոր կաթնն դիեցու էյ *ոն ևլյմահ 
4*^5 1 Ե*“ այսպկս բարի 

վար ուր և աո֊արինասկր 1Հդնու.֊ 

(մ Խամի և մեծաւ. իմւաւէար կութ Խամի 
կացեալի մարմէփ՝ Խր կարէլսվյմքՏհշև 
՛ի խորին ծ է՛րու թիմն % և* ի հաոեալ 
մ ամու. հիւանդացէտոյ հիւ.անդ ո^ 
թիւն մեծ ՛ի քՀադյւեւ֊անդ դաւ ա ա 
ոի % ՝ի դեօզԱ ք ճլոպ, կոչեցեալ, և 
աո. ՎԼրիսաոս վե րափոխի ՛ի *| ք աւ.ա֊֊ 
սարդի յերեսոմհն , յաւուր հինդ֊ 
շաբաթ ա–սջ~» որ և պծնոմնդ սրբոյն *ի 
նմին աւ-ուր ասեն Խղևալյւ Աա զան֊֊ 
մարԱեոցն րԽրկր յխերեան պվչ֊ր» * 

*ի մահկանացու, մարմնի զ անմահն 
թոզրյր իւ֊ր յիշաաակ րարւոյ , ընդ մ 

ՕւցՏ^^՚ՕօՕջԽ 



36 

հրեշաակականան դաոակյելոաէ պա^ 
(•ը* , դահակստգեալ ևս ըԽդ աքմկ 
ա(մոս.աէքհ Հրիսաոոա կան այ յան դ է. 
րատանոա-թ իա-նատն տ \ակ զպաաոա֊ականն 
%որա մարմին աարեալ հանդոա֊յա֊ 
նէ% ՝Է §ար օն *ի դե օդն \\շաիշաա է 
ք^ր/5 ղթէ 4Ւյիյ յիայն ամոոյ 
ապա սա֊րրև \\եսրովր փ ո խի *Է 
կենայասաի , ՛ի \ Լադարշապաա 
ղչ»վփ » "ր գրեթե Ը ս – երկնասքնոաքև 
դոա-արքմնոյ զարդում ամենեյուն 
պՀքեքն րոչորապկս յո այ աներ • ոպա 
ապա և նշան պրան չեչի ք ի աԱտրայ 
նորա աիաաայլաաակեր , խաչանմաաահ լոյս 
նշոլդքւ աո-կայայեալերկար ժաաՈտ է 
փաաա.աւ.Որելով դխա լակիր մարմինն է 
դի Ա^աօւաձ– արիաո֊աւ.որիչս է ա֊ր 

փաո-ա^որե , և փաո.աա.որի *ի պա . 

պփ ո 3 հ լ ր ո 3 • և յ ո ւ"՚Լ հ ա է ա ֊ 

աա.ակոա.թէւ.ն չիներ վաոն երանե ֊ 
Հ5-Հ/ 4 » » */• իպ*՚»տ*»նչիպ, #շշ» յիպն 

յօժասրեր րեակոա.թ1ր հանդույանել 
ղսրրաաանեալ մարմին նորա • և դօ֊ 
րայեալչիներ աերն \\»֊շականու. մեծ՛ 

իշխանն սչյոյ ||աՀա% , և մեՆաա. 

հանդիսիլ. աարեալ Հանդոայաներ 


ե>Շօօ§1տ 



37 

յ ա19ա Յ ևա ւ ւ^-ձ^» 

և դհեա ընթանալով֊ դադադ այն 
նսյհ լոՆյէեղկն խաչանման աեսիլ, 
և անդ. ՛ի 4 անդ իա մե դնա փոխեալ, 
ապա աեսիլե աներեսոյթ լիներ « 
\\յսպէսէբ Հին հարթ երան էր 
չեայն , »րբդյն Ա ահակայ և մեծին 
I քեսրովբայ , և այսպիսի ^ըադստա֊ 
վարութիւնը նոյա , մանավանդ, թե 
ևս աս.ա*.ել վք***ն դսսյն դոր դրեալ 
ե ՛ի կաաարեալ պաամու֊թե անն նս֊ 
յա տ Ս ղթա ամոըթ հաա֊աաոյ է սիաՀևը 
եկեղեյա֊սյ , պարիսպը պահպս/հէէւ .֊ 
թե ահ հա ւ ա ա ա^եալ ժոզովրդոյ , 
աս֊աջնսրդեըոէ ի ՀՀ—֊իդ» արգա֊ 
րու.թեան տ \Հոըա ասանկ ր անմահս*^ 
թեան , արմաաայեալ *ի դնայս 

քք*–ՐՅ * "՚~1”վ միջա *ի դ֊եպ մամ՛ա֊ 

նակի դիմանայի պաոէ֊ղն սդ.եկե֊ 
31)3 . "րղյ կերակոադ. մեայ՚ի կեանմե 
յա^իաենիյ ւ Ս որա պսակը եկե ֊ 
՚&Յ^-Ղ) * և պ<"րե–անը նադեչիթ որ֊ 
Գ*՜ՂՅ • բադում՛ հարս ի 

փաս.ս ածել , համարձակապես պար֊ 
ծել աս. Աւ«»ոս«ծ՜ ասելով֊ • ահա֊ 
• ա սիկ ես և մանկսաձտ իմ՝ դոր ես§ 



38 

ինձ ֆկր « ՕՈք“ եդևմա֊ 

ք* ոլյ Ժ*թ Գ Հէ ո ԲՀ ա Յ Տ^աո֊ն յաո-ա և 
1 Ւ ա ԼՔ » ա 1Փ ո *Յ ան 1 ր 1*վ֊ ղբանակաՆ 
երկիր ծ՛ արաւ*ոա.ա % կենդանական 
վաակօր , որւչյ միանդամ՝ արբեալն 
երկրորդին ոչ կար օաի * Հ\ղթա դայ . 
և ակր հոդևորր դորովադոսթ– սի ֊ 
րովաոնդիայ մանկանդ \)իոնի . 
ջամբելովդ կերակրելոցն , ւ>^ #»ձ 

միայն լոա֊սաէ-որե ալ ր աշակերաե֊ 
լոչքն անձինթ , այլև լոէ֊սաաուտ յո֊ 

1Ր4Ւյ ^ԳՍ ո Ղ ա Յ ։ Ս^Տ«" *ր1՚"ՐԳՔ 

երկևիՅ ալտային , անթիւ* կոէ-ոանաայ 
անձինս աո.թելչոէ (մադաւորին սան֊ 
մա Հի , աւսաաաբուղիա վարդապե ֊ 
աոաւ-քմ եամբն զորս յորդադաայհ հո֊ 
ոեին , իբրև զքնկլաթ և զ\\րաեանի Հ 
կամ՝ իբր | տար և որ լսի (Հոր֊ 

դեւ.անան տ Ա«^«ւ դա սակր *ԷՍՂք Ւ֊ 
մասաիայ ազփաբեդաայն սոա-ղորաաայիայ , 
երկարողի ր աաո֊իյն վեհի այ . որով֊ 
զաէաաարրն աարրաայոա-ցին , և զան֊ 
նիա.(մՆ ք ի նիսիմ յեաեային , և զան֊ 
մարա/ին ընդ մարՏեոյ կապեցին տ Հ\՜վ֊ 
դերապաներ դիր զարմանալի • ո՜վ֊ 
հիահրաշյոիպ դերաէլարդեալ* ո՜վ֊ 


Օօօ§1տ 



33 

սխրաԱւ աոնդո«փտ մեր եյի«յ , անծա, 
ն»թ և ծա%ու^եալ 9 հեաաւ֊որ և 
աակսչյ ք սնբարրա ո. և 1ճարաասաե , 
երադաբան ւ և յամրախօո , սուր ֊ 
հանդակ և միշսւ հեեեայ * անթևք, 
թո֊ չուն է անոաե «էն այո «Հհ է կայիւ֊ր 
«էերաչյեալ , թո.չմա«Տբ Տ/նայեալ , 
երադրնթաց և յամրաշարմ , *ի աէ. 
յշ/» ձ. «մնա եղի , ^ «/արմին և յ»»%. 
«/արմին տ ՝ՀԼաո–ի*Հ ղդայութթր *ի 
հալ, մ* սաղասաւ-որու֊թեդ դե դերին 
բս*ևակա1զ» • չհանին և ունայն էրն , 
պարպաաին և թափուր են • 

^ և սովեալթ են տ է/*– արդ ղքնլ 
գ^եդկոչեյիէք . իէ/անաչի թե զՀէայի • 
երկնային թե երկրային , ասա ուա ^ 
հային թե մարդկային , յերկրայս 
դո«Ր թե զիեչ աո-ասաշիէյ * 

դե դե րե ալ եմ* աո. դրո«նս հո , վա~ 
րանեալ դո«Ր աո. բանի հո , աարսՀ, 
կուսեալ եմ* աո. սստսի հո • նե^ 
ղի«/~ յե ղանակաւ. հո , . աանջիէՐ *ի 
ներբողել հ ո ք օ«ոարանամ* *ի ծանօ֊ 
թանալ հո « այլ ոակպյն ասաա֊ա. լ, 
եային փչո հ.Տ& *Լ&ե«լ աո֊ասայիչյ » 
է՝*– «քք նոփոթդղխ նէոնսս. 

Օւց^տժ 



յ\Հ”էթղյ "ր եսթԽերսրդ Կ 

* փ ո հ 1 ր Յ և էՁք Խ Գ Փ"*«–” 

դերահրաշր • երկրորդ.՝ սէաեասալ «*«. 
աշաարակթս ՝ի կաս-եղխն նիԱմի աա֊ 
էւաապեալյ ուսասսսի ըն կսղի սալ փա^ 
դկայքտ , 4 փսսխարկեալ Լասսփնա֊ 

տեթ • և ա 13՜ե *Կ»ք4“* 

հնարիւտ ասսաաայեալ եպև դփր բայ ի 

Հր/՞յր 4 է /Եւ*/»“^ ձր յք 4 – ,, յ ՞ր՞յր */*>֊ 

սսս։սե*այ պարդևեալ եպև * է՝*֊ ^ 
սսկղրսասն լինեչսաւ-թ ե սանն սաԽ սսսիսա դո֊ 
լրՎ֊ րեոս֊թեան մարդկան , 
սԲսսւադ Աեսաայր ՛ի ս/սոի մեծաաՌե դործրբ 
բարեդործին \\ա»ոսեոյ * խք( ^ 
յաԱդաԽելն քիսդ սսիսսփստ մհսլասյ 
րԽուվմեսաաես մերւշյ # ւ/Տր&այ^ սափրեր 
րնոաՀմեանս , սսսսսսփ հնարեսրսաԽ *ի 
ձեսմհ դրոյ վեր սոսին արեարե ոսմ& 
սասանել ի րԽոս֊թ եսսաևսս յիշաաակասսք 
սթանչելիայքե \\սաոա–ծսայ • վսասսն ո րսսք 
և \\ո–ստե–ալյէԽ §եսսսսն պի անսսիասթ 
սաայան բԽ սսսթիմե , սալ յօժարկին 
դր*փ սսսստալ մնսրդկասաե զիրաշադոր ^ 
եոսՀմիան անօրկնու-թ-եան (Հանին 
Ասաուծո^ ք դի զա մենակս մարդիկ 
կամեին իբրև դիէչրեանսր (ինել ք ան֊, 



41 

մոաայ սանկյաԼ դյ իշ աաակա ՝ի 
ՀՀ . Լ յոթ մամ՛ ոյլ զփր կաթ արոՐ 
բաւ ակ սնաԽալ^ հարկեցան ԳՐ Ո1 Լ 
սաղ. հաո^աոոացելոց գպա ա ս ւիրանո 
\Հբաու.ծսյ « է*, արգ \յբրայեցա.ոցն 
օրպկ» ասացաւ պարգԱրալեգև գիր 
՛ի ձէրո.% մեծթ ր \քովսի ա 
4 նաի»»աՀ որգարկի > աո֊նեըոէ նո ա 
չյա օրինագրոսքձիւնս ըսա հրամանի ն 
Աւ էաոա֊ծոյ « է|ք^ 1 Կորումս մեգ 

միաջքԽ շնորհեյաա. գիր յ\\բաուծոյ 
դ ձեոն *րբ*ջքե 0 ահակայ Որ խըն֊ 
գտէսթիա.% կոչի , և մեծին քքերսրաԼ 
բայ որովրկաաերսԽ աԽոճԱաե , երա ֊ 

նեյեայն անձանց՝ որթ 

4ր*է հ"Գ լյ մ^ աա. իրեարս և իգՏն^ 
գրերը, աղօթիսթ յ\Հբաու.ծոյ , է«^ 
պակցոլիձեամր սիրով, սրբա֊ ք ձ ևան 

Գ "էր "էր^ք* յ է ա Յ էքա ւ^ * ո Ր Ոէ Լ ♦ ւր – 

աարիա.ր նոցա սփրապկս պ այ մ ան 
գրոհի միաբաեու-քմեաքմԽ % որթ ձիգ 
և պինգ ունկին ղմի ա բան ո*–թի ւնն # 
հան գոյն Հքովսիսի և \^հարովէի , | 

ՀՀեսովայ և ֆենեհեպի , <\*աւ.թի և 
3 ո$խաթան ա/ , Պ^ե արոսի և ՀՀասդս^ 
սի է ՀՀ* հանն ու և քՀակպ ատա , 

4 

01ցա 2 6ժԵ,ՕՕՕ§1Ք 



43 


տանգէաեոէփ և |) ևղրևսարոսի , 
Հրդաաայ և Գրէդորէ , 
րէնա֊թևանցն հևաևօղյ» դաան և 
շնորհացն ժ աո. անդր ևղերն • որուէ 
սխրաւէ ցուցան ՛Է մարէՈփ և 
աոսած փաո.աւ.որևցաւ. ՝Է խոր^ 
հուրդ ա նոցա • դի զւէաո-ասորէշս 
իբր փաո.ալյ$րկ փաո-ասորևա լն յա լ 
լ.Էաևան ւ 

Ե լ և *% յ է ա ֊ 

բան ժողովեր աըթս փաուաւորեալրս 
՛է փաո֊ս փաո֊հր պսակևալ հարցն 
Սերոց սրբոց , դփաո-աա֊ոլփչե նոցա 
դշՀրէսաոս փաո֊հր փաո֊աս֊որևս ֊ 
♦ «/» է օր հհևալ, դովեալ, բա֊ 
ր և բասն ե ալ, և աո.ա*–ևլ փէեո֊աւո֊ 
ր և ալ և ևրկր պադևալ յամէտնայն 
ար արած՛ ոց իւ֊րոց • ը1*դ հօր և ընդ 
Հոդւոյն սրբոք այժմ՝ և միշա և յա ա 
ւէաևանս յաւէաենէց ։ 



ՏԵՍԻԼ 

ՕՐՐՈՑՆ ՍԱՀԱԿԱ8 


ե>(^00§1€ 



ԱցԱօՕէ,>000$10 



ՏԵՍԻԼ 


ՍՐԲՈ6Ն ՍԱՀԱԿԱ8 


Ա/»ք– ոՀեկնդիչ, ւթր-ւբ ինձ միա֊ 

բս/նոէ֊թևամբ ամենայն րաղմտաա.^ 
թիլյքէր Ժողովրդովդ ւ , և պաամե էյիյ 
ձևղյ 0աււա^ պամս բաղումս՝ 

խորՀոպւդզ» անմխիթ արրնև պկին ղիս 
ահ դադար % ղմաաւ. ած ևլովև աղաչեի 
1Ր*Լ ղբ^րձրեալև՝ շնորհել ինձ արոս, 
"(•դի » որպես և իժոյ նախնևայն որ 
յաոսա>ջ^ Հան ղիս կին ամու.սհա 
յեալթ յա /լա դո որդկենոսթ ևան ։ 
Ե«– • ս ( , դ վչսսծ ղի մաաակարարու. ֊ 
քձէւՏն *չղօրին աո. իսրպրստնչի ա֊ր որ 
արդար կ ե. 2Հանաչօ/լ ա/ւաւ ել Հան 
Թե ղոր մեր իմանաւ/խ և քսորհիվր է 
\քի ևս *ի մեծ հինդշարաթւոջն *ի 
պստակի ն աղոտ, հայսն *ի հսկմանյ Հա. 


Օօօ§1տ 



46 

ղսրգեալի մամ՝ երեկոյին պաշաա֊ 
ման սրբոյ և մեղս արագիլ խորհրր֊ 
գոյ կենարարին , ճաշս* կե ալ ա^լ 
բհաս ոլ ինլ , բայյ հայ և քու֊ր և 
աւէ ըսա կանոնեչոյ մեծի սոսրբ *ք«լ 
ղոհոյե երեր հարիւր աասն և ու. 
թիյն , ՚/ր նիկիայսոյ պապարին 

այսպես կսնոնադրեալ^ հասաաաե ֊ 
I քձ , բ ո յ ղիանւնադրոսթիսեն 
վէ$րեալ սուրբ հոգին հասաաաե այ ։ 
Էյ*– կաատրեալ կանոնքն յ երկար֊ 
ման աո. աջին գ Ոբողսչյի ցն , և գա Ար 
պաշաօնեիյն ընդնսաելն ծանրնիրհ֊ 
մամի *ի սասակոսթենե բաղմօրեայ 

ստնութՆյև որպես կիսամեպր եղեն* 
ո 1***3 պասուրս րաո֊ասեորդայԱ ում֊ 
դին պահհթ և անդադար աղ սթիատ 
գրայդ և էթեր եկ հանեալ եին յա֊ 
ղօթս , և մանավանդ ՛ի մեծի շաբա֊ 
թուն աո. ասել յասելոսաե ովբ ըղ֊ 
նէէքև աճեյույանելփոլթսչյին ք ՈԱ֊ 
շաղ֊րեալյյ ազօթիյ վասաակովթ 
հա սան ել վարձույն հաաոսյմաե * 
Ե** լոյս ճրադայն և կանթեղայն 
աո֊ասելասշորեալ բորբոսեր » ե.լն֊ 
թերյօղն կամաս, յերկարեր պքլար֊ 


Օօօ§1տ 



47 


դայուՏքէէև յա զագս սա կա^մէառ. 
"եըյոյ ոգի և բաւեչոյ պաշամհեիյն 
աո.ս»ջարկու(մես*ն կանուխին է 
նային և մողովրգսյն բաղմհւթ եաԽ 
մողովե/ոք ըստ սովորուվմեամն *ի 

•Փ՚շրձ* ԳհՒրՀէ ն * յորգոր 

կամա ւորուքմե ամի փափագեր (**-֊ 
րսքթանչիւր հր այր և կին աս. հա^ 
սարակ մ աման երը ար(Յնու.Լձ եամբ 
անձին փրկուքմ եան տ էլ ևս նստեի 
մերձ աս. սև ղանն Աււուււ^ւ^ ՛ի սուրբ 
եկևղևյէ-ոջն ՛ի Վադարշապատ 
ղաթի է էւ ահա յ անկարծ ակի բա֊ 
յաւ. հաստատու(միւն երկնիշ , ընգ 
որ ծագեաը լոյս սաստիկ եչիյ աըս֊ 
մենայև ևրևսս ևրկրի • և կանգնևալ 
երևեյաւ ինձ բեմ* չորեքկուսի ա»Ր 
պևղխն , որ ոյ բարձրուիմի լեն հասա֊ 
ներ մինչև յերկինս , և լայն ու քևի լեն 
աարածեալ լէսյր պամևնսայհ ևրկիր , 
և ՛ի վեբայ բեմին երևեր տեարա֊ 
սկա եզ֊ յոսկւոյ սրբոյ , խորանարդ 
ըստ արմ ասեի սպասաւորու (3 եան 
աեաոյև % ծածկեաը յւր^ բարակ 
կտա է– ով~ սպիտակափայլդ գունտի* 
էլ ՛ի վեր այ խոլւանաձև ծած կ ու֊ 



48 

թ%% ըայանապկ ս նշան ակրսմնա֊ 
կան խաշին երևկր • որոշ 
թի մեն »ձ նիսթեղխ ն , այլ լոաաե ղկն 
յոաըաէփւ֊ր I իէ յանկարեակի եղև 
լեշերն խաղաղասիք. դ. օք.«յ* և բալ 
յալ փհղկ էֆ /* հրած կոա-թեան կաա ա 

•֊դխ . #*ք– ^ Հ * ս սհըեա Ն աէւս ի և 

ահա կայր *ի վեր բայ բեյին սեղան 
ոսկի չոբեբկս*–սի ականակապ *ի 
բաղմաւշունի ականը պաասւ֊ակա ֊ 
՝Նաը ընգեչսւ լղեաշս • և ՝ի վեբայ սե֊ 
ղան ոխ կայբ հայ մի սուրբ , և ալ 
կոյլ խաղողոյ ըսա պաաոսակա ^ 

նութեան խոբհբդսյ երկնամոր փըր֊ 
կո է-թեանն ւ էլ մերձ աս. սուրբ 
խորհուրղն երևկր ծաս. մի ձիթենի 
վարսավոր պաղաշիը յոյժ , ղորոյ 

«ձ կաբկի ասւնսւը դչափ բարձր ու 

թեանյ* անպաասւտՐ և սրան չեչի ։ 
Ե«– »ր"շէ ա սթ չորթ ոսստ ձիթենւսխ 

*ի խոնարհ կողմ* երկրի ձդյաեալ 
մօակին ։ ֆորսը երեր սսարն միա֊ 
չափ և հասարակապաոա-ղյթ երևկխն , 
և. չորրորղն ՛ի նոըանկ Արպկ ՝Ա կի֊ 

սաբաժ և նուաղապաուղբ ըսա հր֊ 
կայնաչափսսթեան և պաղաբերսլ֊ 


ե,Օօօ^1(2 



թձան ծրիշյև ծրևկքքև , և պաուզա 
չոքեշաէձց սաաոչքև ոչթչ բեաա– կին 
նքէակթ , և կամ* հաա-ասար բաղմա^ 
բկրութեան »պաղաքայծ աաոթսւ.֊ 
թԼա% այլ ոլապոյ ձիթկնէ-ոյն , այլ 
նսա-ագք աո-աւ-ել ^«սւՀ և վաիսգլ 
աաօլյու. թեամբ որպկս ծնկևալյյ 
կին ւ էւ^քւ ահեկկ բեմին աէրսա֊ 
նկի աթ ոո. մի բարձր չործրկոա.սի 
ծովագոյն • սա$ա1եակևրպ ծածկեալ 
թանձր կաաա-ով֊ թխագոաՀեիւ. , և 
վհ րա*յև ալ կ աաա-ն ՛ի շևչմահկ վ»ազ֊ 

չյըր օր ԷՂՏ^ ^հ^ԱՍ * աևսի և ահա 

սկա և ւլ մի ւ&ծ արծաթի ՛ի վեր այ 
աթսո-ոյե , և ի վէրայ սկան հև կայր 
նափւարա մի բեհեպևայ ծալծալ, և 
աո– նժին էէոաՀեդ. ձի ոսկի բոլչ*ր > և մա֊ 
գաալաթ հաաածաձև շորերկա-սի , 
դրև ալ ի սկլբանն կարգս էնլ սա֊ 
կաճէ-ս՝ ոսկկաեսիլ գրով֊ Արան շև լա֊ 
պկս ձևո-ամր գրչի ՜ճարաարի , և ՝ի 
ՀՒտՕ կ ալքն մագաղաթ ին հեոի 
յոսկկգիր կարգաչյն կլմւկիՆ այլ 
կարդր եղեևալթ ջնՀչոգիլտ , որ ոլ 
ինլ բնաւ. կրևկին աԼսիլթ գրոյն , և 
կամ ք՛ կերպարան • և հու֊սկ յծզ ր մա֊ 



50 

Գ ազաթք.% հէրոփ ՝Է ջն^դփր կար . 
գա ւյն ճ գար ձև ալ աև սասն հի է "/Լ ևս 
4“»/։ք Հք» է 44« կարգի գրևալոսկ հ. 
գիր գրով՜ աոաւ֊ևլ ղրան չի լա պկս 
ըսա աոևսլևան աոաքքան կարգածն 
գքժրլոչյ *ե ոկղյրաան մագաղաթին , և 
կիսադիր կարգին մինչև յաֆշոյ 
գրոլն և ևս աո֊աւ֊ևլ ո սկայով՜ կր « 4 
•ոյլն մինչև *յ կաաար ու. ժհ կարաքրա֊ 

գևգովէ Ե^– կոյին 2Ր*֊րճ ք* նօ ~իհք։ 

սկաևդն անթիւ. բաղմսւթիւն աո դալ՜ 

ո յ ա է ,ու – ա 3 * ա յւ– ""4 աէ 4 • 

և ամենևթև ան պայևաոաւյևալ Լք**–– 
սագ գևյի/լր հին տ ՛ճառագայթ 

փայլման սզաամ՝ուՅՀանաւյ նոայսա կր 
որ կարմրագոյես արձակեին նշոյ լս % 
և հր որ այլ ևրփն երփն գոյնս աղ, 
գի ոագգիս * է^– գևվթ ամևնևչյոաՅէ ՝ի 
սուրար ոսկի սև ղանն հայ հին , չլա֊ 
գարձուչյև ալյյ ր նաա– և ոչ֊ ոա֊րևթ 

•Ը ս ջ > հ^-^3 Գ Ւ ո րհրգգյ* Փըր֊ 

կութ և սան % էլ սկսաւ. յան կար ծ՝ ակի 
սասակապհո շարժել գղրգմաաքլտ 
աթոոՅա , և ղմանկաին ղոր աե սանկին 
ի աիս աղայոլթ և ասն է աո. ժամսչյե 
վաղվաղակի փոփոխևալ ՛ի հասակս 


Հ 


ե>Շօօ§1տ 



51 

երիաա$*արզ ուքմեան կաա ար ե ալյյ 

լինեին . և ևլեալ թևագյէե^իկթ ՝ի 

վեր ՝ի սսա֊րր սեղանն , որ կր ընղե 
լուպեալ *ի բա արքա ղ աաւեի ակասեայ 
(մսա ՚ւյեալ րնակ եին • և. հաաքրար^ 
ձեալսոա֊րբ սեղանն հասնղերձ նաաթատ 
՝է վեր Հան ղրարձրա֊ք) քէւ*Խ հաս֊ 
աաաոսթեան երկնէ ծածկեր , և 
այսպես եղեալ սներևաշյքմ աեսիլն 

ամփոփեր * Ե*– ես ՝ի մեծի ղարմաղ^ 
ման րնկալմեալապշեի * 

է*, ահա յ անկարծ Ա»կի՝ի կերպա . 
րանս մարպ֊ոյ երևեր ինձ յերկնիյ 
այր լքէէ֊սեղխն , ո (***յ աե սոա-քմիա֊ն 

սասակաաավձե լու-սոյն մս-սչյլե այաաւցեաչ 
ծածկեր պարեդականն չոլս . և սլա֊ 
յեալսչյրն հասանկր ՛ի աեպին ուր 
եսն կայէ , և է մ՝ աո.ալ.ել ևս հիաալ֊ 
մ՝ամր ապշեալ ՝ի փ սայլակն աայայա 
երևման էե աոյևն , ահկայ ՀաւրլՀա^ 
ղակէ ՝է վէր այ երեսայ իմհյ յեր֊ 
կիր է և նորա րոա֊աան հարեալ զինկն 
կաևէէևեաչյ զիս , և հասաաաեալ 

Կ^յ՚այ •Ժ ՛ 3 Գ հէր-ս • և 

ասե հԷս* ^աքալերեալ ղօրայիր և 
մի երկնչիր, այլ հասասս աեա զսիր" 

Ացէ«Տ0.ՕօՕ$1€ 



յանուն հ զօրին որ ար ար ղերև֊ 
ելիս և գաներևոյթո է և շնորհեալ֊ 
և Ձ"յՅ ՝Հ եէ Լ V** խորհուրդ, յաո֊ա ֊ 
Հատես արարչութեան ի լ րղյ > ^ 
ոէ֊շարերեալ պօրայայ ՝ի բան է %որա , 
և կանդնեալ կայի ՝ի վեր այ ստից 
իմոյ է և ասկ ՀքԷ ս • 1Լ ասն կ~ր ե՜ս աըր֊ 
առաք , և կամ* ընդկքր պյւաղմհւնր 
նանրության պղտորեն ղմի աս յըոլ. 
աակ խորհրդով ՀՈայ - վամն ղի ան֊ 
դիտական խորհրդով ր յածեյու֊ 
յեար ղմիտսղ. խէւովկիր , հասն ոչ֊ 
լինելոյ ՛ի յ>կն արու, որդի • որ 
ծան օթ կրիր հ զօրին թկ դիտու .. 
թե ամի բաշիակ ղիւրաթանչիւր օդ ու֊ 
արս , և ոչ֊ ղջայութեամբ խափա֊ 
նեալ ար դելու, յոլմերկ զարմ անն ։ 
էյ*– արդ գ թալով֊ ՛ի յ>եդբ արձրեալն 
վ աա*ն ոիրեըչլ ղյթեզ, կամեչլեալ֊հե֊ 
Ո֊աէյուչրսնե լ ՛ի յջկն ղայդպիսի մտա֊ 
ծօւթիւնսդ , մխիթարն այ 
տեսլնամիդ յայդորիկ , որ յույաւ 
^ևզ^յ. Ա յ^հ ու թիլն մեծ • ոչ֊– միայ ֊ 
նութիւն յաո.աջիկայէա , այլ֊ աո. 
յապա ամենայն իրո»չ ք որ քիքնելոյ 
են մինչև յվախ՝ճան աշխարհի » \յս*է. 



ՏՅ 

^ ամենաոքն հա*.աաաշեչ»յ ՝ի 

բան նո րա , որպկո 2ք շմարիա նախ֊ 
նոյն ^ւ»ս^* աոն Ա«աուծ«^ որբոյն 

^Ժգ"/Փ * Ի*4 .#ք 4 ք. տհ աա ՝"– 

լաԱՈ։ աշխարհիո ար ինչ֊ լինելուն ի 

ԿւՀքՅ * Ե*– "՛ՈՒ* ՃՐ*** 4 

պ աամեէփ յ ^ գմեկնուհմխ.ն մն֊ 

եի յայանա֊թեանղ , որպես հրա֊ 

մայԼշաւ. ինձ ՛ի հերթ՛ գշր ո*.թե%հխ ^ 
ծ անագյան ել «շամենայն ք ձլ 

***• "ձՀեգիր եղեողբագու^ր յալ֊ 

գոա-շութեամբ ղբեա ՛ի աախաաակս 
թրաի հո անմոաայ , գոր և ՝ի մա֊ 
ղագաթի ղ րոշչՈալ թավերս հա^ա֊ 
աայեչող ժողովրդի գղ ո*.շոա֊թի»\ 
ս Տնսխալ մինչ 9 ի վախճան աշխարհի « 
^բանալն հ աւաաօաւ խրե երկնի 
գար աեոեր* և աարածեայլ ըջր* ոաո֊ 
աիկ րեք֊ ամենայն երևա» երկրի , 
Հանքի ահա ք ի գալսաևնՀ կենարարի 
պ»ղ».ոյն \\՚սոա–ծոյ , րայեաըե ղու.֊ 
որն շնորհի էէպորմուխևսէն նորա աո, 
ամենեոեան ՈքՀ ոիրեն գնա , և կա֊ ^ 
աարեն ղրան հրամանի նորա , յորո 
և աղե ալ լոէ^ոաւորկ լոլո փաո֊աչլ 

հարղաոլեաՈէրքՅ-եան նորա * Է* 

է> 8 է,օօօ.Շօ0^1օ 



54 

բԼա» շորերթկուսի կանդնևալ որ էր֊ 
րևէրշաւ. րևդ բարձր յերկրի մինչև 
յերրկինս՝ հաւաան 7էշմարաութեան 
ի է հև բանան արդարրև ՛ի ծան 

րութևնի աշխարհիս կէրևա էյ *ի թե֊ 
քձևոէ-թիան երէքևիչյ րնակութեանն • 
և պէ ամպեղին գանով֊ էրր ևեչյաւ 
բէրմն , վասև դի "V 4Էէ ա Յ ա էն ամԼ 
պ—Լ . նոյև Գ ա 1ՐՅ Հ վթրայուշանևլ 
ըեդ. իւր պարդարսև , ուր բադում՝ 
են և անքձիւ օթեվակթ ՛ի ասն ար֊ 
րայութեա ն հօրն , զոր և դու աեդե ֊ 
կաչյեալ սւսար ՛Է սուրբ հոդւոյե որ 
խ ոս ի ր ըևաիր արամրԽ ^ աւղոսիւ , 
թի ամպոէէթ յափշաակիէֆ ըևդ ա 
էւաք աևաոն յոդս տ է>ւ աեարասկ ֊ 
աեդև ոսկի որ *ի վեր այ բեմին , պորոյ 
հիրայ արկեալ դմպթուր կաաւն բա֊ 
րակ , որով֊ ծած կեր ալ իր սուրբ 
սեղանն և որ *ի նմա խորհուրդն տ 
<\իաեա և ծ անիր դի ծ՛ածուկ ի 
խորհուրդն ասաուածային դիաէր֊ . 
յուքմեաէն պաաուականութէրամբ և 
մաբրութեամբ , ըսա պատ ուա կա֊ 
նսւթեան ոսկւոյև և մպրրութեան 
կաաւոյն , յորոյ վեր ր այ կոնդն և ալ 


Օօօ§1տ 



58 • 

նշան կննգանայույիլ խաշին նրև֊ 
էր , *>ր" կննղյանայնալ կան դեն ֊ 
•քան ամենայն արարանրթգվՈրեալմե ֊ 
•քհթէ է^. ղարձեալյջինախ խաշն երևի 
՛է դ֊* սչսաեաեն ՀքԼրիստոսի , և ասրս 
յ այ ահ ի խորհուրդն դաաասաանթն 
և հաասւյման ըսա իւրպթանչի \լր 
գսրծոաք * էւ. զի եդեա լ աղ. թնլրազ֊ 
յրաշունշ որ և թայ ղքասն ր ^ է"”“֊ 
ւ.ոյ% * \սՈս ղի յույալ րեզլ սուրբ 
հոդւպյև Հադշր խազայաՐոաձտն , որ 
յսչյանէ սրրոյ իւր"յ զխորհուրղն 
ծածկեալ ասաուա&ուքմեան 
ր՚Ա . ք^Գ "ր"*Լ կայր սեղանն ոսկի 
*ի պաաո ւական ակսսնյ լնդելու֊ 
զեալ* սրբոյ \յրրորղուիմեանն 
նոայանի միասնական ԷուՀմխն , ո֊ 
բով֊ դվարս և զճէէեուՀմիսնա ար զա֊ 
րոչքԱ որպէս զպաաո ւական ականյ 
ղանագանուՏէև աս. թնթնան ապա֊ 
ւս ր և ալ զուարճանէսյ , որթ *Ը^ ա է– 
կենայ՝ զ փրկ$** մարմին և պարիան , 
արժանապես 7ՀշմարաուՀմբ բազ֊ 
մհաչյլ ընդ. նմա 7 (աշակեն ՛ի պա֊ 
սա լական սևպանոյն • ըսա երևելոյ 
րնլ հային և ո դկուղին ՛ի վեր աք 

01ցա 2 6ժԵ,ՕՕՕ§1Ք 



սեղանոյն * փրթւակ մարՏնոյ և արձան 
կենարար չարչարաե ա >յն ծ֊անոէ.֊ 
յաւ. է \ակ երևու֊Աե ^ րէ Լ պրանչեըոլ 
աեսիկ ձիթեն ււշյն որ կր՝ հու.պ աո. 
ակրունական խորհուրդն , բարձր և 
վարոաւ֊որ , բազմաբեր պադաչիյ , ըզ. 
աուրո ե պողորմու.թիՀե և պոկր 
Տարգկռն աո. . միմեսնս եյոյյ .թեէէ 
րԱ դ. ոանօէիե • բան զի մօա և աո*ա֊ 
ջին և պատու.ակաԽ կ աոաուած՚րՈ–֊ 
թե ասեն աղբաոաիրու.թիւն յամե 
նաչյԽ բարեդորեոա֊թիլյևս , որ և ա ֊ 
ո֊ո*ջին արդ֊արրն ր հա իր երևեյան . 
\Հբրյոհամ ՝ , ՀՀովբ , և \Հոոնեչիոո 
և նա քա1*թ նոյա , աո֊աեյ որոյ ե. կու^ 
սան այն արհամարհեաչյտ վաաոակբ 
կոսսութեանն արա պթ ոյ հարոա ֊ 
նեայն րնկեյան * \Հովաւ. 2(անաչի 
յան ձին Ա մարգկաե կնիթ բարոպոա^ 
թեանն *քԼրիսաոոի , որ ասայՆ եթկ 
յայաՐ եանիյեն ամեն երե ան զձելէ 
եթկ իմ՝ աշակերպր իյկք եթկ 
մեանս սիրիյկր , և մանաա֊անդ որ 
արւաաապկո ղու-արթութ եամբ կա֊ 
մաւ. կաաարեոյկ դո իրոյե ովաաուի֊ 
բան • ոչ֊ միայն յ ագրատս՝ & 



*7 

յընկերո և յեսլյսարս և ասս. ասէենե֊ 
սեսոե • որով֊ հա ոաա սոի խոպապոս.֊ 
ԹիՀն աշխարհի և ակր սիա ո այ լճսա֊ 

V* Գ •Գէէ 1 ^. 

դիք"" և դաս ս աաարե ր պա ոլաբերոս.֊ 
թԷՀե երկրի . որպկա սոեսանկէր 
բարձր պձիթենի% և լիապաոալ և 
վարոաս֊որ • և սաոտն չրրս յփթս^ 

՝–Ղ/ ն »ք ՝է խ"ձ–րհ կողք Լրկէփ 

ձդաեալ , երևելով֊ երկբ ոսսսպըն 
հասարակաաեպբ Հք*փ "վ. ^ անա֊ 
ո^ոԱրլ միաթիատ պաղովթ , և ղչոր֊ 
րորգն ՛Է նոսա զոր կիոաշափն ըաո 
հասարակոէ-թևան երիշն , և պա֊ 
կասաա-որ ըաո պաղաբերոս֊&ե ան% 
աեոեր . յորոյ չորեշոսՖսշ պաոսզթխ 
փրիպբ եթ՛ և թաո-ավխ , և րելտև 
պակաս» և սսենսքանր ❁ թա% պչ այլ ա. 
ապ րա աեոէլ պսոոսպսս ձիթե՚Խոյն ։ 
Ա/»ք սաՐփոփեալ գոՀնկէ Կգրոսթիս.֊ 
%ըա մաաց ^ոյ, , լո^ր և ասայք-յ 
Հլեսլ ՂքՐ սահս/անեաշ բար֊ 

ձրեալնյայսսր հեակ ս/խնշև Է վախ֊ 
՛ճան աշխարհի է էքրեբ աատսներեակ ր 
ամգթ % և կկս սա» աներեկի հաս/աոա֊ 
աեշան *ի վերալ ամենայն աշխարհի 

ճ 

օւցէ^ հ,Օօօ§1շ 



58 

մինչև յերևոէմՖ պպհոյն անապա֊ 

աֆ , գար ՛է Ղ^փ^Ժ մարգարե 
ասաշեաչհ տ*ուրր հապս֊ոյև ։ Էյ*. քթւթ* 

$տհթա յայ»ոնապհ" թ ու-աԼերեթ հա, 
րէպ> և յէաամե ը աա մէսպոյպ– պապոյ 
երից ոսաաչյե և կէսոյ * և պէ աաեաաեր 
գպաուպս ռոտորն թաա-ամս և ծշՋր, 

էէևապա և ոչ֊ թ*լ ,րեա*– նման* քայլ 
պար որ ն ար *է ձէթ են ւ/»^ 4 8 Տ^՜** 
2 (շմարաապկա և հան էր , պէ բար֊ 
ձև ալ 4 "հր և արգարո*֊թէ*Հև յա֊ 

մենայն մարդյչյ, որթ սաութեամիթ և 
**լ սաա-էէուՀմևամի կարծ երօւ֊րա֊ 
%ևն դաևձէնո սիրունս և պաաա֊է֊ 
րանապահս * և աքե յայանի դրև ալ 
կոյ և կկթհալ՚է ղ֊պրոսթէւն ամե, 
նագէաէն , որ ներկն եբկայնմաո *.֊ 
թե ամի և հաաուրսնկ անաչաո֊ու.֊ 
թե ամի * էյ*– րնդ– ահեկհ բեմթ* որ 
չմուրալ. աթոռ. էքրհքկոսվ , 

հովագսզյն սաունա կերպ , նսաուօէե 
էէահու. . թահսնայոսթեան և թա֊ 
դյսէ֊որութեաԽ հան ուրան է 9 ղրր 
արգարև բսնն\^աաուահ հասաաակ • 
յ ո ր*ս հէրպյ հ“սր "հ"մ*պև արհաթի, 
Հլանրէ էբրև պարհաթ քնաէր և փ ո ր* 


Օօօ§1տ 



59 


ձնալ յսւսափայյս յաճննախ ադդս 
ւ&գոաձոպաէ, սփէւնալ աա րան նյաւ 
բանն , դոր և սադէքոսնրդե հար, 
դապնաոկ սոպ ,բ հոդւոհէ յաանխ՝ 
&ն ր*ձտ անասն նն բաձտ սուրբ 
Էրրև դարծաթ րԽարնալև փորձն ալ 
յ^րհրԽ . և զաոնլե յնրկրկ ճ դի, 
•էսսսդձս թկ դնրԼուճն էՈսրճնոէԷ ի 
սուրբ կուսկն յայաեկ էՈորդարկՆ * 
Ե*– յէ նրևնյաւ Հլնդ ծովս» դոխ 
սաունանէնոն սան սիլ աթոսոխ , նշա, 
նակնալ յույսՀեկ ղի փուճն ալկկո, 
եութն աշխարհիս հայոյ , Հանդի 
և թխադոյն թանձր կաաւոյն ծ՛ած–, 
կուճե դօրինակ բնրկ թանձրսս1աձ> 
•տո/ն որ Ոէննչոյ կ դաշխարհ աս& 
նայն . հասն դի անսիլ դ ի վախճան 
ն , և ն ափ որան րնհնդնայ զոր ան, 
աոնկիր ծաշնալև ն, գնալ ՛ի հնրայ 
սկան էխ , և դէէունգն ոսկի որ կայր 
մնրձ աո. նափորաանն , նշանակն 
Հնդ Հլահանայոլթխն և ճնւսն 
դթադալորութիւն ։ Էյւ դի ոչ֊ որ 
նր արկն ալ դիպւնաւ դնաճփորան , 
ն ոլ աոյն էտ կր Ար ունկր *ի ձեսփնն 
ղդոլնդն , չուր ղ սա ո ւ դապկոն ն *ի 

0ւցա^ՕօՕ§1€ 



60 

մէա աո. . ղի լուելոր կ մերձ ընդ 
մերձ թսէգսսւորսւթք յաղրէեգ Ա^. 
շչսկուԽե ար , և ^թահաեայութԷւԽ *է 
Հքէրղխ արժանաւոր յ>ա հ անայապ ե֊ 
ափն <կ*րէգորէ է է^«– մագաղաթն հա֊ 
աածաձև որ րուրաւ Հթեգ % գրեաչ 
*է սկղբանն կարգս էնչ ոսկեղեն 
դրովլ ղձեո֊նագրութէւն արանր 
սրբոէք երոյր ,թեգ հոգւո/ն ք 

որթ յ ղասակկ րանկալւոյն ^րէգո֊ 
րէ յաջորգե ցին արժանավորապես 
պաթոս֊ ^թահանայապեաութեասԽ • 

նոթա են. արթ ընաէրթ գք^^Լ ոսկե֊ 
աեսէչ գրո*է ՛է գպրութէւե կե֊ 
նար * էյ«– ղի երեկ էն ՛է մէջոյ կող ֊ 
ման ժագաղաթէն հես. է յոսկեգէր 
կար գարե , կարգր էնչխանգարեալթ 
և քնքագէրթ , գէաեա ղի % սա և լոր 
են վէահանտայապեատ ոմաեթ յաթոս– 
սրբոյն Գրիգորի՝ որթ ոչ ըսա հրա 
մանէ սոէ-րբ աո֊պթելորն , և ոչ ըսա 
կանոն է պաաուական սուրբ ժողո֊ 
վչրե երեթ հարէւր աաոև և ութ էրե 
Անէն ձեոնադրեաչթ յերկնաւոր ՛է 
պաշաօնն , սչյէ ըսա փաո֊ար աչ. 
խարհէ ձգաեալյբ ՛է պաշաօնն յան֊ 


Օօօ§1տ 



61 

գգնութբ , ոլտ են արծաթասերը 
ա«ևաւ&ձ տան ասասէ-ած ասերը • և 

հասն ղի սու֊ա տահանայոսթիւն և 
խասան ։ ըստ հաճոյից բարձրելոյն 

ջնջեաԼ են *ի գս/րութենե ծրէլեիչյ 
բարոա֊թևաեւյե , տալով Հ գաաասաան 
գեհե նէն այրմամբ ղանձաեչյ և ղժո֊ 
ղովրգոցՆ կորստեան ։ Է>ւ. այլ֊ կարգն 
և «ճրսր ևս կկս կարգի որ երևեցաա– 
տծգ գրեալ սըան չելա պես ոսկե֊ 
գրով֊ *ի սա որին եղր մագաղաթին 
ըսա աո. աջին յօրինեալ կարգացն 
գրևլոց *ի սկղյսսն մագաղաթին ՝ ծա֊ 
նիր հաւյսսաեաա– ղի մերձ յերևոա-մև 
անապատին պղծոա֊թեաե գարձեսղ 
յաոնե թագավոր յաղգեգ 
կունեաց % և նորոգի աթոռ, տա֊ 

հանայապեաութեան *ի շաաաս֊եղե 

սրբոյն Գրիգորի տ վա«% ղի ոչ եթ» # 
արհամարհեալտ և րևկեցեալթ յեր֊ 
կիր ՛ի կոխոսմն , այլ յայա ական 
երևմամբ կայր գունգն , և ծալծալ 
պաաո*.ականու.թեամի ւ ցու֊ցաա. տեգ 
նամէէորան , որ ևս աոաւել հաս 
աաաապես եցոյց տեգ, և ծանոյց 
տեգ ղայս վերին աղցեչյոսթ իմե%՝ 

օցէ^ ե,Օօօ§16 



աքրաանշևլաաաանոիկ ոԽկևպիր կարդալն 
և կարդակի ո աան • որ *ի ժա մանա կ ս 
դաւոպացևրջյ թշեաւ/Լոյև արդարով 
(Հևան՝ նաոի րահանաօյապ/րա ար֊ 
դար ՝է 2 հքարիա հէճակէ ցևղքն 
Ա ^Ւ1Տ Խ ԳքէԳ"րէ . և Հահանարոլ 
ցևալ աոաջինն կաաարկ զաա-ո ւր ո 
քոր կրնալ նդեոա-խիանս րաղույ/ո*ի 
սուա աոպրե-շոչւ իշխունին կորրս 
աէէասն , և վախշքանի խաղաղական 
հսնդսաոևաակա և ոչ֊ որսաէ * » և ա&ա֊սն 
ևս արս է. աս կ նորին յաջորդևալ 
խոո. ^րասՀանասյապևաոէ-խևանն ք և 
բաղոլյք և ապարի և ասարրի հաա/թև֊ 
րևալ րևրանաց և դանից և ոաավաշյ և 
ներլութնսն՝ ժաաէսնակս բապաէ-ժո 
յանօրկն իշխանին դասհճաց , սրուէ 
ընկալն ա է ղվչսխ՜2(ան ժ ա րաիւրոոա֊ 

նա Ս * պե 3”*֊3 աէ ֊ Հլևզ. Գ Հ ա ր֊ 

արին մամն մի գրեչոցև կա րմրա դև֊ 
ղով^ է սաոէ-դևալ֊ հա ա - աա աարմոա.֊ 
(մ երամի դաա-աաննաց ղկասաոասրոա֊ &ն 
էքարաիա֊րաասոա-թևանն որ 4 

որբղքԵ է որ նրևևցաա. րևդ րաալ 

աՐոա-թիւնր աողայոցե շուրէ կաըաէ ի 
հևրայ արհաավմաաևսիկ սկաևղԽ , 



6 » 

ղուարճացիր ցեեաչից ուրատիտտտւ֊ 
թԼաաէի՝ գի ահա յարդաեգհ գաւ.ա֊ 
կիգ որ աուաւ. ^եգ^ յարարչին , ել. 
3 1էն բագոատՐ շաո.ատձրտլթ արր րետոիրր 
գօլաւվՅ եատտ/բյտ * որ միաբաեեալ^ 

և այլ բաղմութիւն յալ. արատեց յատլ 
•էհ նախարարացդ. Հպյ"ց . "րթ 
րացեայ սոա-րբ բանիւն \^ատոու.եոյ 
գյարուցմունտտ թագաւ.որաց և գըւտ֊ 
պատանս» լիս իշխանաց աո. ոլ ի%լ 
հատէօտրեալ արհաւ/արհեոցեն , է/իա֊ 
ցուցեալ գանձ էն ս ընդ յոյս &որհի 
ևր/յեատ֊որ կոչմանն , չհտպելոտէ ՛ի 
տետեութիւնս տտեօտոիս և "լի փատւա 
ա ո-ժտոէՌատյս » Ը^ր^լ տտրտրյ վա7/աո.ևալ 
ոտ/անց պտէ աո ,ս ատեեգին \\թէոուծտշյ 
յ&գ– տտեոաի և ապականացու, կենաց 
աշխարհիս ոա.րացօտլթ չինին . վատտն 
գի ւ/օատ 4֊ ատա. տրուրա տէաիտ՜Յճան թու.֊ 
րտտցելոցն ՛ի կորոտ-ոա , և հասևալ 
կպյ հ"*–պ՝ օգ%ութիւն գօրացելոցե 
՛ի փր կոա.թիւ.% ։ յորտտ և դ.ու. հայե ա 
ց/աալ շեարհի ակոտմր տոեսեր շրպ^ 
գատտաուած՚տտտյին բեմիտՅե պարելով Հ 
ղագայւձտ , չհայելովդ բեաա. ՛ի սալ ֊ 
թտտտտ/ ո է -ն տտ էէնոտտփ հեթանոտտական 


Օօօ§1տ 



€4 

պաշաա մա Խցհ , ոմակթ կա֊ 

աարելութ ե ան հասեաչք՝ մա ր ափւ.֊ 
րոսական պսակին չէնէն արմանէթ * 

և ա յւԹ յ ա Ր ան Յ ս սւ Գ աան է ն և ՝հ 

կանանց , որ թկպկա և 
“ԱԼ ՛է Հէ»րՀհ «»«•/»/* հողա֊ո/ե զօրա֊ 
ցեալյ» բաղում՝ բարև գորհրսւ֊ 

թևամբթ կաաարէն , որպկո և երևե, 
էն յլեղ լուսացար* նշոյլթ արձա֊ 
կևալյլ ՛է մաեկաւոյե « ոմանց կար֊ 
մրադ-Ոյե փայլմամբ երփն երփն , որ 
զկաաարեչոցն արև ամի ղուշակ կր 
ղհաՀաաակոէ-թԷւն ք և ղայքոցհ պես 
պես շքաո-աէէէոյթէէվՀ հաԽոէ-ցանկր 

ղշողումհ . որպես և զրապմափայլ 
էէոյնս լուսաւորոա-թեան աս֊պրինէ 
մարղոյ , վասն պէ բաղում՝ են և 
անթէւթ ՜ճդնու֊Լմէ ւկթ և վասաակ Հր 
ար անց արղարոց ։ 

Ե*– ղէ չարժեցա*, սաս աէկ գգըրդ 
մամի աթոոձտ զոր աեսեր , և որ 
երբեմն աղայվՅև րեղ երևեին 
՜ճումն կաաարելութեան բովանղա ֊ 
կեալթ յերկրե յերկէնս թաոացեալ 
համիարձան • բ ովանղակապե" 
յերկրէս կենցաղս արղարոցն * 

Օ 8 սօօօ.0օ0^1օ 



և յերկթ** ղյէ^էԲՅ **Յ ա 

աականման փոփոխումն ևրյոյրյ պար֊ 
զևաաո*% բարև ար ։ ՝ՀԼս*եպի էբրէւ 
ք ապա յս անմե ղութ երամի յ աշխարհք* 
կաշփն ար զարբն • լզարձուրանելոաէ 
և ւ»ձ "է-րհֆ ղհայե րոա-աՆ ս մաաչյ էւ^, 
րևանր ՝է ղբադմունսնանրութէրան ֆ 
«/^ ու֊շադրեալ^բ ՝է հրաւիրումև 
երկնաւոր ուրախուխեանն ևեքէէ 
հայկէն % *քԼանգի ւ բագույմ և խիսս» 
վրդոհմունբ յայսմ հեակ լինէրչոր 
են յաշխարհէ , յարուրմու^բ թա֊ 
զա ւ որ ար ՝ի հեր այ մէմեաեչյ , սոհբ » 
սասան ութէմնբ , և բաղում՝ ընկըւլ, 
ւ1ելութիւՅկբ , որբ ղդալուսա մօասՀ. 
ւոր որզւոյն կորսաեան նշանակեն > 
որ Խկեալ նսաք* ըսա դր երե լորն *ք» 
աէրգւոջն սրբսա֊թէրան րուրանէրըրհ֊ 
պինբն աաօոէած , որ հաշին և մա֊ 
շք»ն *Է պօրսւխևնկ վերնոյն , զոր ք»կբն 
ակր ՀՀ է սուս սաաակեսչյկ հոզւով՜ 
բերան Ոք էւրա քյ ւ 

յ է սյն մա մ կաաարեալ հա֊ 
րոատ թոխրեն ար զարբն ՝Է յաւէաե֊ 
նէր յարկսն ք և այնպես յամենայԱ 
մամ ընդ . աեաոՅ» շինիչն . և ապա 



66 


յայ անա պկո կաաարի աո. նոոա 
բանն աերոսնական բարրա ո. ոյհ որ 
ա« 4 ՝ թե ^Ո*–/» անդ և պաշաօ^ 

նեաքեխր եղիյՀ,,է է*, /իտեալ գաե֊ 

ս հսէ Ո Ր Յ ոա –Յ ա> – թոսուէ յայսլ 

նոսթիսև ՛ի բարձանց ք տանգի ոչ֊ 
վրիպեոցէ այաի բահ մի մինչև կա֊ 
աարեսցի ամենայն ։ էւլ ես իբրև *ի 
տնոյ գարթուցեալ ՛ի աեսչենկն գոր 
ե Ձ ոյ 3 ինձ րարձրեալն՝ որպես յար֊ 
թհու-թեան յայաոնապես » և ՝ի գար֊ 
մացման մեՆի եղեալ փաո.ասորեցի 
գմարդասերե Աւ/յոուսւծ՜ որ արժանի 
արար ղիս այսպիսի մեեի և ահավոր 
աեսչոսթեան * էյ*, լչւեալ դ ադարե ^ 

յԷ Գ յՀձ^^ւրյ որս ս ^րգս •Փ ն ճ լ 

էյսյյսօր ժամանակի * էյ*, սչյժմ * պասպ֊ 
մեցի ձեգոլմիայև աո. նեդեալսրաի է 
այլ թադոսցանել երկոսցեալ . գի 
մի իբրև գԱԱցօդ պաաուհասեալ դա փ 
՛Է 3"*֊3"ղխ յայանու.թեանս 
այս որի կ , որ և դբ ո *Լ ինձ գա սանդս 
գայս հրամայեաց թոդոսլ յաշխար լ 
հի * է լ չոսեալ գայս ամենայն խօսս 
բ ագմոսքձեան ասադանսոյն Հայոց » 
աանոսաերացն և սեպոսհեացն և 

հ. 0ւցաշ 6 ^ՕՕՕ§1տ 



67 

միահամհւս. ժսպավղքն բապմսւթեաԽ 
Գ ս *պ*Ր հայբապեակն քաահակայ # 
յարաասոսս հարեալ ղար հուրեր 
յան ւ Ե*. այնոա-հեաև «շ ոթ էշխ հր 
յապագյ/ այսպիսի բանից ասել ինլ 
ընդ սրբոյն և կամ՝ ՜Յճսօ.ելյ 

Օիշաաակ նսրա օրհնությամբ , 
և աղօթր նորա *ի վերսայ մեր ամե֊ 
նեյում յաւիաևանո յաւփաևնից , 
ամփ» է 


4 


Օօօ§1տ 




I 

\ 


Բւցա 26 <^0օՕ§1€։ 



ԿԱՆՈՆ* 
ՍՐԲՈՏն ՍԱ ՀԱԿԱ 8 

4 


ե,Շօօ§16 



ԱցԱօՕէ,>000$10 


ԿԱՆՈՆ* 


ՍՐԲՈ6Ն ՍԱՀԱՀԱՑ 


(Հաղսպս եսլիսկոսլոսա<յ րհ է1ր֊ 
պհս պարս* է ո*ճել ղրճաաՇիս 
սոշյւր նկեղե<յ%ոյ . 


& • Ա68ԵԼՈԻ և հասարակաց 
հ"*յր հ Եպիսկոպոսն • վւսսն այսո^ 
րէկ աո. անց ա կնաո֊ուվ^ ևան պարաէ 
պհաւսսաացև ալս նմա յ\^սաու.Նոյ 
հօան է անաչաո.ո*.թէրաժբ յլանձան ~ 
ձևլ դոէ-խսա սրբոյ ևկե ղևցլ֊ոյ , աե^ 
սոա-չս և. աո. ափնորդս գ.ասաո.աց և 
գէ^-ղհց կացոա-ցանԽլովչ ոլտ անու-ա, 
նէն «ք Հորեր պէսկո պատ . գի սրբոց և 
%ախանձաա–որաց օրինաչյ , և հմուսո 
^ղիլրց վարգապեաոաՀՅէրաե՝ արժա֊ 
նաւ-որ է "»ալ գալն պիսի պասփւ. , 
ոլտ գժողսվսւ֊րդն բախական լիչլին 



73 

քսրաաել շահելաէ դմեդան^ականսս^ 
թեամի մհլորեալսև , և պայհաա-ա֊ 
յոսշանելոէէ պձշմարէասև ՜ձաոսս֊ 
դայթաւ֊եա պաաոսէր անաչքն պաա֊ 
մհէ .թեամքտ է <Ա* և դահանաք# սյ – 

ո֊անպ աարակոսսանաչյ ոսսչյին մե֊ 

հ՜արել ղասասսաեընկաէ սեպաձև 
յորդյ վերայ կաաարէ կենդանարար 
խորհսսրզն ապրեշոսյչքն մերոյ 
աեասն • և պչէրկական ասա դանն 
մկրաոսթեան՝ որոյ հննզեամբ վե֊ 
րըսաէն նորհդփվի *է յՂՅ Ա կ ո ^աևն 
\^քտաոսհոյ : 

Ր> . յը ՚ւթ պ™յ սս ւհ ս հ –ես֊ 

չո սթէսնս դէնոսորաց կամ՝ ագէաայ 
ոսմկթ հաւ֊արոասէյե * և մքւ մերձասո^ 
րայ Է*֊ր"Հ շնորհոսկս էնչնոյա աա֊~ 
նելոէէ սէրղք ըղձմաէքբ , յորմկ կան ա 
խա<ս հրամարեայսյյ փք*կէ& ^ 

•"երե • (\ թ *էե խք՝ է աԱ կ » *%* և ^է– 

բայր , եթե ոլ "էր՞ղթ պաաոսէ֊ 
րանաէքն ՀՀյսաոսծոյ • զոր արզեամիր 
էսկ կաաարեաչյ մեզ օրինազրեչուէ ։ 
ՀՀակորոս և \)էմոն և 3 ովսե** ե 0 »*^ 
զաս եզյլարթ յ • ե 

արոս և Հովհաննես ե այլ րապմոա^ 

ն|ց է^ 



73 

թխ% աշա^րաայէ Համա, 

նակս կաաարեչյին *ի սպասահար֊ 
կ»ա–թիւնս • վիշաս և նե ղութիս հրե՛֊ 

3^ 9 էէորհրեալ ոզյլ.ով֊ չչ*փ • 

և ւ աեօթ ըեաորու թ եան . 
նո^սեէկ էաէնոէ-էսե ե այ « խւ^ 

"ր հ^ՀզյՒչ. ^ հ^ ը ս ծ իլ և թշեա 

•Ոանաաղ ղինթե խոսաոհանէր՝ « ԱՆօ/Յ 
ըևարոա–թևա>% , «ւ»4 , ինձ է Ն«, 

է աեոաձէ իէք աաաքի հեթանո 
սա 3 ^ Թ ա գ–"**–**րաչյ և որղս.ոյե խ/ ֊ 

րո^ւէ 53 * 

Տ էրսան&ս ղի ոլկ ակնաո-ութիւն 
ա$լյա»ջխ Ա«աս.^ ո/ • եթէշ ա»շաո.ի֊ 

Յ^Ք * Գ"Ր^Էյ^ • ս *րդ^րև որ 

ոչե աիարիյի այսպիսի աոաջին 
թեաո/բ եպիսկոպոսն , ոչ֊ կար է 
աշակևրա, լինել աեաոՀն , ^ 
հեոփ և օաար կ իբրև ղմի ոթ ՛ի 
աաունկանոպաՀ փրկչին * <Լպա֊ 
աուէրանայ սիրողս և ղիաաարողս 
սահմե/նեայ , ա«4 , ^ եզր արս • 

* ^ • “ Ո/» "^4 ք4–֊//» 4–*«ր ^ 

*%» ւ ղոա֊աոերս կամ* ղյսաերս ա. 
տւասել Հ,ան , ղիս , չի ինձ արժա֊ ^ 

V 3 3 * է 1 – ք– 01 ^ յ բարձրանալ հը֊ 

6 

0 ց է , 6է | հ,Շօօ§1շ 



74 

ր աման աչքե *է վայր կործան էր ալ ընգ 
երկէր ^արշթչոԼ փարիր պաոհմայ ֊ 
էն պապչէականպր • պկսպկս Հնարեր֊ 
Ը>»Լ հնարս պէ գէրգ և փափուկ ր 
աոնէյյկւթ , և ա/ւաւել սաաա/ոլ֊ 
թեամբն պթպոլչյոատ պաուեսն է մո֊ 
ո.անալով~ ղթոաՏևեԱ ր պաագամս 
էկրնասաայ աւ֊եաարաևէն , թկ «ՍԼ 
մհնսայն աուևկ պոր ոլ անկեր աչք հայր 
էմ* ևրկնաւոր՝ էղէսյէ յր * 

* . Տեսանք , պէ պոր յոլուէ մա֊ 
մանակ պր աաժանէր և. ջան այր ս^ւ, 
մաաաչյուէյանծլ , պեյհ* աւոէ֊րչյն 
կապմկր որոգայթ պաաակման • ըսա 
ւսյնսՐ է թծ <( Ոք 1 ամրարկ պմևծու֊ 
թէւն աոյանչյ էրաւասնչյ ՝է կհ ս ա֊ 

էո *ք5 էպ՚ ո 3 ձ#3* & ա 99 * Զտս ս "Լ 
երթկ յադագս ամօթ էնլ աււներչոյ 

պրտ ասեմ* ՛է խոր էայյէրլուէ յանգէ լ 
մանութծամբս , այլ հԷ ամենևէն մի 
ևրևեսցէ յծկևղևցւոշ այսպէսէ ան֊ 
օրկն սովորութէւև • ^րանպէ ար֊ 
մաա կ ընգհանա-ր չար ծագ , և պկո֊ 
պկս ապծապէ պծ անաո֊ակութէքանչր 
վասե որոյ գա/ բարկութէւնն 
աոա֊ծոյ ւ 


Օօօ§1տ 



75 

Ո/"**" հերադոքն ասարպթ 
Թե հ-սր ե եպիսկոպոսն , և ըսա 

լասութեան և աքոդոայթեան պար 

•4 ^“ւրէ^յ^ւ և յ^՚^էՒց""֊, յր»**–^ 

պրևաահիսն , 4 յաանձն առնել֊ դչ ք-որե 

եկեղ հԻՀ& Ը" ա է"ձ"ճփ կ՝**րգա 3 , 

ուսաի այլանդակ սձւատսակոսթիւնտ 
և հերձոսածր խ փամրին , և հարթ ա« 
աոէ-աեա հաճոյ կենար հանդերձ 
բարեպաշաոսթեամբ պապաչիր # 
դարդարին « ք Հայր դիաեհթ , ^ /», 
մանթ ըմրոաաարեալ7քոա.սմարանեն է 
մաեաւյաևդ ա դրա սեր ծնկոստն , ըզ֊ 
մար դար Էին ՛ի կիր առն ուղ֊ դյբլ անն* 
Թե ** Օըեաանեար դասակի ՛թոյ 
յակն յք արկանէցևա Ո • և պայն ոյլ 
իմ արան թե րնաաեիս ղմի արան ու լ ֊ 
թիլն հաւաաորե կոչխ ։ վա»ծ "(* ո յ 
րարձրաբ արրաո. հապն ե կեղեր սոյ 

%#*– մեկնեալդ-չե * է*– “ # – 

• Ա 4 , ա«4 , 

մեեայն մարդկաե դխադադսւթիւն 
կողք իր , ման ասա նդ աո. րևաաեիոն 
հաւաոայ Այ» ե պաս»2քաո. ըն֊ 
աանեարն խնամաեութեան • ր այր 
թե դեանստարշ֊ և մոմես չինիրի , 4 


3> Օօօ§1տ 



76 

պաաճաոո կեգծասորիյի բարեպաշ, 
աոսթեան՝ սիրելի հարսաացուցա֊ 
նել գագյէայինս ի*֊ր՝ Ը՚^է^ե *^ րւ><# ^ 
բանին որ մեղմողն խրաակ՝ թկ «Ս՝/՛ 
դիաասյե ձախ հո գէինլ գործ է աք֊ 
հո 91 է ըքր ոհ իշխեսյե անամօթ 
համարձակուվձեամբ գյարգ *ԷքէէԳ 
աա֊նել պաա2(աո.ս բարեգործ ու.֊ 
թեան . գի չար ե կամակար չրբ ու֊ 
(ձիան Հան գմհ ղան չիքն • Հանգի ր եւլ 
բայրասպանն 1| այկն և *\՝եեգի » որ 
դաոն ագահութե ամի Հր ղրաղի ալ. 
Հան ընդ մեղակն եւս աո.աւելվասն 
անաաՌթ լրբութեան կրեցին պա֊ 
աիմ պատուհասից * 

Ե • Ա/»^ գգուշութեամբ պահես֊ 

ցի դ միջի մերում՝ սահմանս աչս 
կանոնական , և մի ոհ խոտորեսյյի 
յաստուած ահա՞ճոյ հր աման այս այ֊ 
սոյիկ , որաէ պայծաո-անաև եկե֊ 
ղեյէՀ , բերկրին Հա հ անայր , գոս֊ 

րախութիւն համբուրեն իշխանը և 
գեգջուկՀ , և երանոա-թեան բան 
դրուատևաց յօաարայ ըեգունիվխ • 
Հանգի պարտ ե մեգ ըստ գրեցե֊ 
լյււ&ե՝ վկւսյոէթիւն բարի և յ*որ֊ 


ե,Շօօ§1տ 



տոտտտրնոցն ունել , պի մի անունն Ա» 
աուծրյ և վարդապեաութիտնն հայ֊ 
հոյերսշէ , որպես երբևէ քե բսղորկր 
էքարդարեն պարաաւորելով֊ 
րայեչացիւն՝ թե անունն \^յտաուծրչյ 
վատն ձեր հայհոյի ՝ի միի֊ հև թան ո և 
սայ ։ խւ^ վատտն բարի որ կարդաց և 
գործոց մհրոց փաո-աւորևսցեն ըտլ֊ 
հտտտյր տևեր որ յևրկինս ե , ասելով Լ 
թե (( ՀՀորա են պատծակ օրհեևայյյ 
յԱ«օաէծ»/ , ձ. տտւրախութև ատ/բ ու^ 
բախ յէնիցին *ի ակր 9) • Հ^րևշաակա ֊ 
կրոն վարուց և ցաա֊իաենական կե֊ 
նաց նմսնու-թիւն պարաի բնրևլ 
յւինթևան եպիսկոպոսն և ատՈնսչյն 
վար դապետտտ • ուր ոչ֊ ակն աո. ու . ֊ 
թիլն ե ե ոհ կաշառր , և ոլ ըեչից 
մեեարանր , ոտյլ պարկևշստութիւն և 

պատոուիրանապահութիւն՝ մերձեր 
ցուցանևն Անել րա դարակից սրբոց 
և /նա անիր \\սասւ–ծ–ոյ • և գութ յըն ա 
չասիր ու-թիւն և *ի կաշաո-Ա կոր ծա ֊ 
նիր , և տլէարշեյիտն , և դպա ա ոտ֊ է֊ 
րտտնատյսնցտն , և գդինոա֊որսն և ըտլ 
աարեասն հաւաաարիտՐ համարիր ՛ի 
գործ սպասաւորութևան եկևպե ^ 



78 

Ձ՝– ո յ . և է"մրր յ^ճախԼ ալ աոպխք 

գքքևէ ձևր աէթրրձասորափհ անոա+սանև^ 
Հ5»յ • պե հաղորգո±թև–յբ ձև րսաէ 
այւէուէկ՝ ղմիս ըեարուքն ոսակլր և 
դոսկևրս նոգա փշրեք • ս 
ա ր*3 ՈԼ Ք • ա "Կ."Հ՛ Հանղի աէսափւ. 

ա&աա֊անևլոյ ևաֆ Ո տ 

^ • 1կ»ք է/34 ^ Գ ա 3է Ե^է"֊ 

^ յաաաքնորգս եկևղևշա-աայ 
յայսպէսէ պաստոաՀարասԽապաեչչոա–^ 
(Յէւ.ն անամոթ և յաեաաա-ասկոա-իձևաե՝ 
՛ի բ ա 3 ՛է պատոա-ոյ էսրմկ , 

և բ աժին նորա ըեգ կևղծաւսարս և ՝ ա 

ղեշէ » ղե ք—էԳ Գ պ աաո *~Է հր և «չ. 

իաևսյաւ. . ղի և այլթ ևրկիչքևն , և 
պաշաօե հարկիս այս որի կ մի ևպի֊ 
չփա գաաապարաաոա֊թիաձւ , այլփաս-ր » 

է • Ա***" քփհ որ յիշի* անա 3 հ ամ ՝ 

յաթոո֊ակչյաչյ աՏևրոչչ ա չասողից են 
սչյնպիսե ափև է գա ա սաաչյեն աաւաջի 
\\քաաու.ևաայ ըեգ սչյհափկ որ աչաո.Է֊ 
այևն % շևորհոա-կս աո-նևլոաէ | էանայի 
և \Հայիափսչյ յ>ա հանայասպհ ափչյն , 
աստոսած ամարա ոսրաչյողաչյե ք և 
պարաականաչյ ակրոսեակաաե ա֊ 
ր էրանն , որ աաայևն պատիժս ասերս , 

ե>Շօօ§ 1 ք 


79 

պաս. յաւիահրաեսն տ Այլ մե/է է 
անբիծ՛ սահման պաաուիրա ^ 
նացս սյսոյէկ՝ փ*»րե լ զկևանս մերոյ 
պանդխաութ էրանս • գի յամՍևայԽի 
հա՜ճոյ չինեչոէէ \\սաու–ծսյ՝ խսսաա ա 
Ց^էՐՅ բարոա-թ եանաքե արժանի ^ 
Յ ոա Փ էԷ ո 1*ՀհՀ և մարգասիրութեամբ 
"•եաոհւ մեր ոյ սուսի Հրի սա ո սի , 

ընդ սրուէՐ հօր % միսՏԽդամՏգքե և հ"դ^ 

է֊ոքե սրբոյ աատյոէ֊թ գոհութիւն և 

փաՈյքլ յալիաեանս . տ 


Օօօ§1տ 



ՆՈՐԻՆ 


815.Դ,0/*»Ս ՝քՈՐԵՊՒՍէ1ՈՊՈՍ&Շ 

թ4. ոյւս/նս սյարրո հ ղկաճոՇակաէ* 
ղկարգՇ /*ասէոասա*Շ ոյաոհյ 
յհկնղհցիս Աա ոոէծոյ . 


IV • "քք՞յ ^ բարե պաշսփչյ և 

աո.ատէնոսթեամի պայնաո.այյելոյյ 
պաչւա 4՜ հասա՚աալ ւյպասփս կարդֆ 
պաշաամաես սչյսորէկ , վերագ.ոյն 
՜Տ՝աո.եւյաս աեկնջ^, որ ույ Աստ ուր են 
Աէար յարնա(ձսէրոս(ձեւսե ախակն , 
և ձև ոտ էսրեանւյ *ի կաշաէսույ , ւ»է ֊ 
ւասԱնասկրտ և պարկեշազ» ք ոլտ բս* ա 
սա կահ էչյեն և պայլս ոսսոս^անել , 
դա մեն այն յահձն արար ե ալ նոչյա 
պեկեղեւյէս ֆ անյապաւլ (սնամհվԼ 
պււշյնաւսաչյոսւյսՏեել աաոոսանա֊ 
հա7(էշյ վար ուտ , երկիս ղանս և ըղ^ 


ն 


ե,Շօօ§1տ 



81 

դասաս և հլու, յ ամենայն բարեյոր 
դո ր ութի ւնս է 

^ • Ե 4 ՜ պաա^արս աղօթէյն՝յ որս 
սու-րբ և ասաուաե բնկալ սեղանն կ 
հասաաաեալ, յ-րոյ վեր այ կաաարէ 
մեղս արա ւիչ~ ե կենդանաբար խոր֊ 
հուրդ մարՏեոյ և արեան ապրե ֊ 
Ց Ո *՜ 5^ ա եաա.ն Հ ըսա արմա֊ 

նէ բաւականութեանն զարդարուն 
պահեայեն անխափան լուդմնամրր և 
խնկարկւււթեամբ , և պարսպեալ 
րադստորմովթ , և մերձ ՛ի նա մկըր 
աաաունս շինեսյեն • և անդ է որպկս 
և սովորութիան իսկ կ և յպյլսն % ՛ի 
նմին կանդևե սցփ Հաւաղան մկրասւ֊ 
թեան , ո րՍ եննդեամբ հոդին 
սուրբ վերսաին նորոդելուխ, դրոշմԼ 
(էն ել որդիս լուսոյ • վասն որոյ բա֊ 
ղում՝ պաաուոյ մեեարանզր պար֊ 
տի էքր մեծ արելւ 

Գ> • է*, պաշաօն սաղմոսեր դու֊ 

թեանն անխափան կաչյչյկ ՛ի աուըն֊ 
ջեան ե ՛ի զիլերի ըսա օրինակի մայ֊ 
րպթաղպթաւյ հովուապեաին • ղի ա֊ 
մեն այն ու. մեր չի օրկն և իշխան ու ֊ 
թիլն յապազել պայն կարդ <*«**- 

01ց^տ0 



սրաման , կամ* նորաձևոէ–Թէ լ նս թել 
առնել, ոչյլմիշ ®» ՚էնւֆն յարաեաը ։ 

Գ • ,9^^ և աեսոէ-լ վջորևպիս 
կոպոսն պարաէ համաէւօաել պաաՌր֊ 
նայն եկեղեցիս • և ևթկ ոթ հեղ֊ 
գասցի կամ * սաերիարեալ 
յյփանգիմանեսչլեն , կշաամբե Ացեն 
խրաառւ. փսրգապեաոա-Թեան , և 
գանիատ և աուգաեէգ» պաաոա֊հասես– 
յյեն աաենական հրապարակաւ. , ղի 

և "սսԸ* եըկիյեն * 

Ե • ՀՀանղի պարա և պաաշա2ք ե 
յա մեն այն աարւ-Ո^ # յ որ մամ՝ մո ֊ 
դուէթ կաաարիյէն* ըսա կանոնական 

սահմանագրո*.Թեսնյ , ^4՜Լ *@ ո Ր֊ 
եպիսկոպոսայ *ի հաայաաացեալ 
նոցա յեկեղեւլիսն , և րննոավմէ էն 
առնել վարոէ-ց և կարգի պաշա֊ 
մանն , Թե որպես ունիցին , և հա- 
մարս պահանջել յ երի ցանց և ՛ի 
սարկաւագաց ալմամհէ-ցև րարոպու 
Թե անցն , և ղաղօԹիցն մաաու-ցոամէե , 
ե ղկնթատոէ֊ացն մի ըսա միոջի յ«/»յ 
մարոամէե կասաարելոավմեան , և ըղ֊ 
պաաարագամաաուցացն սարսափեի 
լի խոր հր գոլն պաաշա7քոգ սպա ֊ 



83 

ս ա հարկութէւն • զի փոյթե «լ անդն 
յօժարոլ.թ եամր և երկէէ^փւ. ան֊ 

ԳԸԲԳ^^Ժ պ ա հ^ոյեն * »ք»/ 

Թե հնէէէաայցեփթ է համար* պահանջ 
քելսյյ ^ աարասսՐ և յե , 

•ոնեալ գասձփցէ *է ատանչեչէ 2քա % 
ուեւչեալս աւ.սՀնդապահոավմեաԽչյ , 
կրեայե պաաոա-հաս սաաո է կ , ո րտ 
և էՅ^ * # պաաոէ-ղքե է^րմկ դրկեալ 

^պԷհԷ՝ *ք^ 4«շ«^»յք ^ 

վարւէապերա§Խ % 

ՀԼ • Ե«– »ձ մէպյխ երէչյէմնւյ և սար֊ 
կաա-ա գ այ պարաե մշաևջերնաէսորել 
*է պաշաամանն ՝ այլև, ամենայե ոէ^ւ. 

ափ մանկանդ • ձ. եթե ղթ ւ&ք^ ձ. 
յ՚ՍԼ էյէ՝ հր^ ս 3^ պաաո^հաս * 

Այլ պա/էկաս և դյլէնոէ-որս ամենև֊ 
էն իսկ պարա ե որոշել *է շնորհեն՝ 
որ էնլ ՛է մ ոպուքրգ.ակաևաչյ *է աոմնն 
\\թո»ու–եոյ մաանէյե * քայչ ք եթե էն֊ 
վ>եակլյ կամ * դաւյակր էւ-րեանայ հրա֊ 
հան^էեսլյէն չէնել արժանէ » 

է • Ն դյնպեո և ղարրեյոպան որո֊ 
շեայեն և ղկէւու-ոպմև ք մինչև յապաշ֊ 
խարոավմէմն և յ Ու. ղպավմէաՏե եկես֊ 
շ քեն ըստ աո.աք%որգէն կամալյ * 

□ ւց|է, 2 6ժ Ե֊/Օօօ^ւտ 



84 

Ը • \ակ դսլոոնկորդիս և որ յեր֊ 
կրորգայն են՝ հաւասար մինչև յեբ, 
րորգ ծնունդն , ըստ աոաՀին կանո , լ 
նայ հեուի կայցեն ՛ի կարգեն և ՛ի 
շնորհացն • դի պարկեշտ և սուրբ և 
աներկևան եղիյի ուխտ պաշտոն եէյ 
\\սաուծոք , զարդարուն ր և ճշմարիտ 
հաւաաուԼթ և գործաէթ աււպթինու^ 
(մեսնյ , յան կալի ամենեյուն և 
պաաուական , որպես ե Հայել ե 
պաշտոն եիյ \\րտուծոյ • դի թե դեւ ա 
տակտն ազդն այնպիսի պաաուեր 
ընկալաւ սոսկալի և դ*էուշաւոր ա֊ 
նարատ սպասաւորութեան՝ որ չափ 
ևս աււաւել ասյժ մուրս են արմա ֊ 
նաւոր փութ ոք ըստ %աւդոսէ վկայ֊ 
ութեան է 

0» * Ա/՚ք՛ պա մեն այն պայս ահիւ և 
երկիւղիւ պարտի հրաման տալ և 
կարգել աեսսւլ քորեպիսկոպոսն , 
դըսւս և դս»ջողակս պատուոյ և մե֊, 
ծարանայ տոն ել արժանի , և գան֊ 
պիտոնս խոշտանգանայ , մսնա֊ 
ւանգ գուսումԱաաեայան • դի որ 

կամակորե յուսմսնե ՝ անկանի ՛ի 
չարիս ըստ գրեյելումն % 


Օօօ§1տ 



85 

ձ • վա«1ր որ* էյ աԽընգհաա պարտի 
պ~հ*Լ յարգարաե, գյպրսյն , ՛է 
վահան և յայԼ արժանավոր տէրգիս « 
գի լոա.սաա.որե–աչՀ լա<սաավ~ պատափ֊ 
րա*նա*յն \\աաուՆ ոյ գաէՈրնեսե ահ 
չուսա*֊արէր սյեն • Հանգի յորժաէք՝ 
ոէփ»ան ար գլաւէմե է էրկհւլէր յա. այ ըն ֊ 
ափրջ և պէաաանէթ լէնէյէն , Լա »ւս» 
Ժաղովաւրդն տ էւէ եթկ եղիյէ 
Ղթ ՝է Ոգովրգևնկ (Ոքե՛ ա*նաո.ակոա^ 
ԷՅ-Խամր գէւ֊րագայն աոՏնէ ած՛ել 
յաւղՀՈա֊թէձտ , Հանգի շխ փոքր և 
յագագս այդորէկ հագ է վերայ Հար֊ 
եպէսկապասէն* սչյյ աոՀեել և Հա 
ք"*–*/ ^ աղովրգեաէէէն , և ըսա պարա֊ 
պ*չյ աէաաաա-արեալ պա հայն և ա֊ 
է^ԹԷյ՝ Ոէ֊րախայույանել ԳՐ Ո $ 
աըբայ վարգապևաու֊թ֊եամբ է շա֊ 
հել գմեդոա-յեալսև է և տալ տեղե֊ 
կաա–@Է*% կր(Օէսա./<է/րահ և պահպա 
նաա֊թեան ամբէծ հաւատոյ . և ըէլ 
գարշանալ և փախչել ՛Է հերձուա֊ 
ծ ողս *յ և յաղծապիղծ գործ այ • 
Հանգի գէաաւորութ եան գալ էծ նա֊ 
3" 4 հաւաաայեալ ևպէսկապասէն , 
ըսա օրէնակէ րարգասաՈճեալ մեծի 


Օօօ§1տ 


ճ 



86 

*®ր*“ր*#*. "V հ ա տ ո յՅ 

աափկանս *է վերսչլ ժողովրդ. և աէԽ 
վֆն1րլ և գաաավշքէա. հաաանևլ, և 
զծաաանր ինչ֊ բ աե աււ թկֆւ հասոա֊չլա^ 
նել. եթկ զքուշասյթ» և գ^ուշա֊ 
արաա-սչյևն ըսա պաազ.ամի մարգարկ֊ 
ութևանն , թկ է6 Ա4«* սուր գ֊այ « • 
և **ք*Է երկրէն ապսաամբեալ ան ա 
փոլթ աօնէյյևն՝ նոթա յ աևօր1~ե ու^ 
թևաե էւրևահչյ մեո.տյք»ե է և նա ա ֊ 
պրեար»լյէ»յկ զանձն է*–ր * 

4*0» • Աս^ա /94 1 զօշարադութ և ամի 
յածիցի զհարկսն մէաքե պահանջել , 
և ազ.ահոա.թեամբ ղոսկւոյ և 
ծա թոլ յոթերս փափարիչյև աՐթև֊ 
րել, և պղե-րտլաչյեալ * է մոււա^օհս 
կանոնական Հ&հութէւհս դարձու Ն 
յցեաէյ զոր ամբող^ և անվթար պարս» 
կր պա հև էյ և բորորովէւքբ թողևալ 
էթեալ ղէւր դիաաւորութ և սանն 
պահպաւԽսւթէա-ն ք և ևկևալ սուրն 
կորսա, սանկ զեոսա , էնթն եէքէ^է 
աական % և ՝է ձևրւաայ նորա արէւեն 

խն գրևսյի * 

4* Բ • ւԼա<& որոլ պա արա սա կաք 
հրամստյկ 3 Հջմարիա թարոզև , հսկել 


Օօօ§1տ 



87 

և արթոա.% լինել, « ՏԼ+զլ կացետ 
անձանց և ամենայն հօաէգ , յ որ ու. մ* 
եգ պձեւլ հոգին սուրբ աեսուչս հո֊ 
վուել պժոզովուրգ աեաո.% , զոր ալ 
"էԲ^ՅՂՀՅ ս քաաուական արև ամի էլ.֊ 
Ր Ոա Լ 99 * Ե*– զերախաէս հաաուց֊ 

մանյքե պարգևի յայա ասնկ • « ^ 
յ երևել հովուապեաէն լխգունէցիթ 
գանիձաո֊ամ* փաոյաց պսակն ^ < 

^ • Նէետէ մեէլամենեցուն խոյս 
աալև փախչել *ի չարկն , և ար գա 
րուՀմև$սն չին ել հեաամուա • յա֊ 
մենայն ժամ* *ի հաճոյսն \^րաուեոյ 
ծախել զիեանս մեր . զի անձանց և 
այլոց բազմաց լէնէցիվթ աոիթ փըր֊ 
կուվմեան , և բաւական եզիցս էտ 
համարձակութեամբ ասելով ^ 

Ա \\հաւասէկ ես և մանկուկթ իմ* % 
զորս եա էնձ \^րաուած ,, : Հնորհզլ, 
և մարգասիրութեամբ աեաոն մե 
րոյ և փրկչին ֆէսուսէ ^ րէսասսէ տ 


ե,Օօօ§1տ 



ՆՈՐԻՆ 


1րսրգ քաճաճայքէց աս մողովրդա^ 
կաճս, և ճոէքիճ ժողովրղակա^ 
ճաց ճճադաճղոէքխճ և կարդ 
ոպղոշրեաճ աս քաճաճայս * 


0 .. \յղր**րյ •փրեյիա^ երիյանյ 
և ւքանականայյ որպես ամրասաա ^ 
՛Խութի ւն եգև աո. մեգ ՛ի բաղում՝ 
աեղիս ժողովքրգականայյ գյ»ահա ֊ 
նւսյիյ՝ թև որպևս ԽուլՈլթեամբ 
ուհին գկարգ եկեգեչյւոյ պաշչոա֊ 
մա% և ագօթիյ , և ղ^/լ ամենայն 
կարևոր ա ո. աՀհ որ գութի մհ • *էանա ա 
ւանգ վասե ուսումեաաեչյՈւթ եահ՚Հ 
ղի ասաէյին թև ինրեանր չին ՈԼ֊ 
սեալ % և գորգիս իւրեանյյ ՛ի գպրոյյ 
ոչ֊ ուհին , և վասե ագիաութեան * 
երիյութեան արժանի ո ւ. ւԻհ % • և 
մեգ գրկէսհր են և նեգութիւն , գի 
գաաարկաշյեալ եմր , և նորօր և ՛ի 



89 

%ՈշթաՖ>կ և խ»պանայէրալ&վթ յաաՕր֊ 
նաքնի , և ամենևին անաևդէրակ և 
աճֆփթար գրոշ որբոշ է Հնաք. 
«• > *«յ«** % գիաաշաշ Լ 

մեջ և սգաշաթ բաղում՝ ար ամոա.^ 
թևամբ . Հա«ձ ^ ^ . ^դիո ոչ 

IV ահսձայու.թևան ար֊ 

մանի ՛ի ագիաութևնկ • 4 ժողո֊ 
4»պ*ղ–ն խոպանայևալ&ոոյր , ձ. «Օք 
աարակուաեալթ ոչ դապթ , որ քնո^ 
ոին թտևանս կարգելի ❁ թահանսշ֊ 
Ոէաթիմն • այլ հրաժարևշուշևալ 
գեոոա *ի բնակոսթևնկ՝ օ աարաշ պի֊ 
աաևեաշ և գիանոշ աասստ պժա֊ 
Ո–անգու.թիւՅւ նայա է ՝Արգ որպկո 
յամենա/Խ մամ* պաաոսկր չևալ կր 
՛ի մփէԼաո. ձևդ, և գրևըսԼ և յաե֊ 
գիման հրաման աաըոէ փսոն ամև ^ 
նա/ն կարգի ևկևղեշւ.ոյ ճ և ձևր անլ 
ձանշ կաղմեւվմևան , արժան կր թկ 
խրաաևալ կիր . և այգպիսի աըյր, ա 
•ՈՈ&Է ղձ1Հնջ֊ ՛ի ժողովրդական այղ ոչ 
հասանկր աո. մևլ, և ոչ ղձել *ի 
թևրու.թիւ% աևսանկստ , և ոչ պևպ ք 
և ապաշաւ. . լէնկր մեգ% էլ վասն 
մնփաք և պադոշ ևկևղէչրպյ դոր գոատ 

7 

օ Տ է 2 «1օ.Շօօ^1օ 



90 

՛է մողովրդականաց աոնոպ»՝ և մեր 
ձևդ թողեալ ե • և եւ.ս , ղի ամե֊ 
նայն պատիժդ ձեր հայէ *"«– գի֊ 
ա ոէ-քմիա.% է և արմ՜անաւ-որու-թեամր 

ղիարդս եկեղեցուց ունել • և յոր^ 

Գ"ժւ •ժ-ՊՐ՚և ^ՐԳ ն Գ Ւբ ատ բոդփ 

և՛ է պաակաո-անս , ամենաալն հա դև որ 
երկէ^ղաեո%.քմեամր տ 

Ի • Ա/>ք– բ"*րձՀթ տյսոա.հեաև ՛Է 
ձ&Է պայդպէսէ թշէամե/նս , ղոր֊ 
գէս ՛է դպրոց կաչարո^թ , ղի գԷ֊ 
տունթ չինիյին . ծ աներ ուր ղի որպես 

կուրուվմէւն աչաց աաելի կ մ՝ար֊ 
է&ոլն , նոյնպկս և ադիտութիւն ոդ^ 
ա*զյ ատելի կ \^րտու,ե–ոյ 9 մանասանդ 
^թսհտնպյէց • չուպթ ՛է մարդարկկն՝ 
որպես Նհէեեելդոչե հ՚*Ւ֊Ոէէսըր֊ 
թովև ասե 9 Բե « տարա֊ 

պարտ ար օտ , որ թոզի ղխաշինս Էմ* 
յաջ^բսպոԱլ յ>օ և յաԼ ակն ր>ո 55 հ 
Այլհի մի լուէցոա֊ր ղեորէն պաոտա^ 
հասն , այլօրինակ ճշմարիտ կացտա^ 
Հ+ղանձինս ձեր ժորլավրդակա»եաց 
ամենայն պարկեշտուվմեամր աղա֊ 
թէց և պահոց անձանձրղյթ հոդ 
տանԽլև ՛է միտ աոնո$–լ ղսաացեԽլսն 


^Օօօ§1տ 



Գ 0 ՝ ։ա ԸՀէէ է հ)է , ա Շյ՚քէ-Լէթ 

դահանային գիասւի&ևան դ*ք֊ո*֊շասԼ 
յթ . դի օրՀնյ, հարյանթ *Է րևբա֊ 
նսյնոբա . Հանդի հբևշաակ ե հդօրք 
| &աաա.ծ–ոյ » * 

Գ • <Լամաո.% % պ–չխա**ա.որ Հահա֊ 
՚եաք* հանապադորգևալ յևկևդևշյ֊ 
ա.»ջ% կաշցձ . և այլ ընկևրբ% շաբալ 
Թ Ո ԿՀ աո. %*/ա փոքսաՆակաս . կոդդ֊ 
3& •պիպս *շաա մո* 1եվյև ւ .»^լւ.ն է 
քֆշերոք յք խափաԽԽ»շ/է% , վա*% պէ 

•քք է է"ր^ է/շակ*ձթ1րա% և %ո/ե 
պասփա. է 

**• • էքէ/»»»է/^^ աո%ել ևրկիւ֊ 
պաե–ուՀ2ևաւ1խ , և կանայք ՝ք ժաՀ* 
մկբաո^թևան մերձ աո. Հահանայսն 

•քք քշք՚եպյեն Խ"լ% "րպես սաէէրև֊ 

յաե աէանթ աս%ևլ յսձգգնաբար 
և մկրաևլ ըԽղ նոսա . այլքէ աևդչ. Ո շ 

խ-րեաեյ ադօթևս^ևն է 

է> • Ե*– "աբկա*.ագոաՀհբ մկրաո*.֊ 
Թք*& յք քշի» ևս Հ էրե սսունևլ. ՚ ապԱ» 
Թե արասչյևն , յոեձրևալ էքեքւյին ՚ք 

աաբկա*ձագ.քէ*֊թձ%ևն հանգևբձ պա֊ 
սաւ.հաափւ. • դի ոլ և ս աբկա ւաայնէ 
Հ^հո/նայ , այլ սպաասԱ֊ոբ Հա հ այ 

նային : 



յլ • էյ*, պաաարադացե եր ախայ֊ 
րքտ ՛է դյխաա.որ քահանային աոաձն 
Լր&էյՀ յաէՈհայԽ ժողավրգակա֊ 
նայ , և է րէ 3 ելրայրր և այլ յձկեթ 
նա/յա մի Է շխեսցեն ՛Է ասւնս էւրեասնց 
աո-նու֊լ պաաարադէթ , թկպէա և 
տահանայՀ էց&ն . եթե իցե պթ որ 
աո.ցե ՛ի աոաձն է*–ր՝ ընդ. պաաոա֊հա֊ 

*քև Ժյ^ * և պե Գ ՔտնԼ 

հաաա֊ցոաձՏև ընդց&սնէն արկանի յա^ 
աոՀնկանոավՅ-եան էւրեանց տ 

է • դյխաա^որ ^ ահաեայն վաոԽ 

հանապազորդ յեկեղեցւ.ոյն ՝է դորե 
կալ երկու֊ երրորդ, ա^եյէ աոցե 
❁ թաե զընկերս էւր, թե գեւդն մեե 

հէ> 

է. \յ^յա&Նայ% աեպթաց էՈրայ 
էյխանութ եանց յամենայն ամի ըգ, 
կնի սրրոյ զաակէն 9 զելյլ մկրաու.֊ 
թե ասն հարկասորոա.թեամր բ երցեն Հ 
աո և էՈոԼ րա հան աք ր , և ասսփ ՛Է 
յ&Լ ընկածին գօրհնաթք Էա-զոյԽ , 
և անձաաֆ մէ օրհնեսցեն ՛է աոաԵա 
է*.րեասնց ք որպես սովորեցին ոմակթ 

՛է •Խդէաոա-թենե $ հասն զէ սչե Էլ, 

խանութէան այդ քահանայից , պյլ 
եպէսկոպոսապեաաց ։ 

0ւց«շ6<։^ՕօՕ§16 



93 

Ե*– ը^Հի 

ապաա մաԱաասաեգ ւջէ*ր**գգյր *է 
հարա աաէփա աա.ագա»ափ փհաայէ և 
հաարաի% , և պոկի հև ՝է պփ ճրքպ&շէա 
յաճոթա աան պէնա.որաշ , վաոճ որոշ 
արձան կ զթահանաքե պաթ խշկլ ՝է 
կարգկ% իա֊րմկ հաա% այգպէաի խաա^ 
ճակ և շար գորձոյ , պոր յայաՐ 4*և 
"Հ ա յլՀ Ղթ իշխերաք^ աոձևլ. էակ 
ւթՀոթգաշէ արար ե ալ , լոսծ՚ևալ 

ԺյՒ Գ Հ*"հաճաչյոա&են1տն , ա*Ձտ 

նևէն անմասն *է թսդոա.թէ%կ • 

* • »ք Հահանայ այր՝ և որ *է .թա^ 
հաՏեայակաՏե ժս*ո.անգՈէ–(3 ևնկ «/■»» 
պահրգակալթ էյեն յապաաայ ասաճս՝ 
յէյխանէ աո սևս գւայևկոսթէաքե և 
"ՍԼ Գ"ք>ձակալոա.թք,ա–% մք էշիեսշեն 
աոՅեևլ ք պէ աքեոա, պաա2ձսս.աա. քրր֊ 
կեալ նևղևն պժաս.անգակէյս ի*– 
րևանչք յորոա֊աՐ դաան րաղուվխ 
պարաա^որեալթ • ապա թկ էշկ դթ 
որ յանգգնեայի աոճէրլ, ՚է կարգկն 
խրՔ։ գագար էր ալ շէյէ . և Ժոզո֊ 

Հչրգևան և ևկևղև^ոյ շաթմճէ էշ^ 
խաՆ •քչիւքէ ք և րԽկերր իԼր ըեգ նմն» 
հապորգևլմէ ԷշխԼոչքեն , և ձոզրվրր՜ ճ 

01ցաա^ՕօՕ§1€ 



94 

գակթակքէ պ4քքնպքաի% ըահ սՏևայ ս 

յք հ խեէղ ք ե ն "^ւ * 

8ք^« ^5 էրզ թա յւ տ \ մաղպ, 
է*քէ 4 ոմնել. ևրկկա 

%աչթ երկյ եդյսղյրը՝ րհդ ղինս^սրղ 
կազդեն ԹքԱէշհրալ֊ ամենևին յեկեղե,֊ 
շակ ահա ք ք և ՛ի մասհկ Խկեղեյա^ՀյԽ • 
վասն ղի եւլէրն մարմնասերը * 

4»ք* * էւ. որպես եղև անասս ակ 
վսրսավմխ֊ն ըահանաքիյ և նոյին 
կանանյյ՝ դերեղմանս աս. եկեղեցիս 
առնել ի աեղիսն սրթոավմեան 9 
յայաՐ հեաե յաաաՀ Հ էշխեսցեն 
առնել • պյլ ՝է ժսղուէթդականացԽ 
Հ սքեդսաարահս եղիցին և է րաՀա. ր 
՚հսչյէշև հանգսաարակը , ղի սրըռռ 9 

(մեա% աեղին պարկեշաաաէվմեամրւ 
պաաո^կայի տ 

. Ե*. արապըոյ եկեղեցի ^ք* 
հս/նայը մի էշխ ևսչքեն օրենս *Է ասանս 
շինականաւք աահիլ , և անդ. աալ 
ղսրր»ՓԷ*֊ն՝ բայց միայն հիա֊սն֊ 
դաչքէ 

**► . 0«4»ր(.^ և պմողավրդա֊ 

կահս յամենտսյն անառակուվմենե *ի 
բաչք փախչել, յորկորսաաւթենկ է 


Օօօ§1տ 



99 


յաղ։րն*յո««թննի , ՛ի հակաոակո».֊ 

թԼՆՀ , ՝Է ք»էԿ^ քաւլթաաա 4 

գյծէկնրս ՝իտւրնսծ»յյ • մի կա.ո*,»պս մի՝ 
հարկսծ»ո»ըէ մք չարսաիրս է Աօ^ր^ 
չյևն ղշԿաշոդս , գդ֊ոպս , դպոս%իկս , 
պաա-ապակս • ամենևին մի հապսլ ուրնա֊ 
չքին և մի ասպնջական 
պիսնայն , ղի մք նղէ^էն և ինընանը 
ըեդ նսսթն որդիթ կորսան ած» ւ ❁ 9 ման 
կա*%ա ի*.րնս»% Կյ »ծ»սւա»յնն երկիւղիլ. 
խրաա ո » . պսա»ոա.իրանա»յն 
9^*7 • ^ "Հք-սփ-է էլդսա-շոա-թևամբ բա֊ 

րհ յ*ս ս "գ աո յ հր ևան յ ^զետՒ աա – 

Աքոաււ֊ած՛ , և րարնչաա.ոա.թիմն մար֊ 
մնոյ ամեն այն աա^սՀլ րսիմնսս/ր գար֊ 
դարնայի , 

՝4Ե • ^աաոա֊իր արարիչը նոչյս» , գի 
ապա գյոչյ կան այս #՜ խ>անս^ին , 4 մի 
կաաարնղոցե՝ աււանյգ գիրն արս ան֊ 
սսծէնլոյ ւֆմեանյ հա7Հու(մնամբ. • 4 
դ**Ը ը»ոհ»սեայր , ա պայույ ամենևին 
իսկ պսակ մք օրՀեկյ» մինչև ՝ի կա֊ 
աարո^Օն հասակի տ | %սկ կաս» արն ֊ 
լոչյն որ»պ գմիմեանս չիցկ անսնալ ՝ի 
հա^ծչյս իա.րնանյ , պաա կ մք իփ4տ 
դևնր աա.անյյ ըննոէ֊քմ & ան և դնափն 

օ։ 0 ա 2 «յ^ՕօՕ§1€ 



96 

/•կթևանա հարյանևչրյ • գույկ բանալ 
գաաոա.թևամբ Ննոպայև ակա»Րայ 
հաա-անևաըթ իյևն , և պաքեպիաէ 
հարսանիթն մի իիխև^թ յանձն աո֊֊ 
նա*.լ է գի յթ՚շև յայս ,օր յպ/գպխէ 
անկարգու.թևնև րագույՐ Տխապ» 
գնային յաշխադ էհի՝ հոգևոր և 
էքԱաւ.որ * 

• Ա*1ք“ Թհ ԲՀր Ղթ *ի 

վթահանայիյ յանդգնի , և արապթս, 
«%**։/ հրամանի այնպիաևայն պսակ 

•րհնևսյկ , գիաասյև գի Հ—հանայն 

պաաոէ֊հաս կրկ ըսա օրինակի Տքն ա – 
սա կար այն ք և ծնողին ոչ^ անպարտ 
քինին *ի պաաու-հասկ տ 

ժ*է • ^Լահանայբ միաբան կաաա^ 
րևսյևն զպ աջտօԱե և գսրսաարագ 
ադա պայն • աո֊անյ աւևտարան 
կարդալոյ մի՛ իշխևսյևն րահանէսչբն 
մաաոէ֊յահևր • ապա (մկ գայի ոթ *ի 
նոյանկ յորկարսաուվմևէէէն՝ յաււա^ 
ա թան գչգաաարագն , ՛ի պաաարագին 
հայն մի իշխևսյկ ևրթալ, ևյրն֊ 
կևրայ իա-րոյ որոշևալ կայյկէ 

«ՒԸ • \,ոյնպկս և շինակակթ ար 
յագապան հրաափրևյան՝ պաշաաման 

□1ցա 2 6ժԵ,000§1Ք 



«7 

4 պաաարադի հաղորդևսցթ • ^ 
յլ^ձ դւզաաարազն ձի իշիաևա*± 

*յևն ՝ի, ասանս իւ.րևսնց սլ֊աԽլ և ըմԼ 
պեը ԵԲՀ Էյ 1 * ո Ք ոբ յաոյաքադոքւ 

էԿ»ծք^ * "ԳՐՅ^ Գ աան 

V 4»5 պաաարագինյբ իշխԱաք^նր 

Բ՛ալ, զի յք եՓյփ դաաապարաս^թք 
անձին և թշնաժանթ հոգևոր սանին» 
զի իւևզարարՈւթիւե այն՝ ունայն իսկ 

ք * Ե&ե "Հ ՀՈ,֊ 

հանայ^թե և ըիկերթ խ-ր ձի թողբևն 
՛ի նևրթո , ^ աաոԱյի կ եկեզԽց^ոյ 
այնպիսի անաո.ակոա.թիան • 

*(*•• է*, որթ սովորեցին ադիաՈէ-թ 
անդսնչելժոդովրդակասԽթ որթ դպա֊ 
աարագի * կաշի և զ2 (րագսա. բասժալ 
նէնյէվէահանէսյպևյիւրէ-անւյ ասանս 
սանին պաա՚շքաո-աւ. աէսնաայ է յայաֆժ 
հեակ յաաայսքՀ ձթ իշիաեսցեն բաժա֊ 
նևլ. ապա թկ իցկ ոթ որ բաժանից Է՝ 
լրահանայ րն ղպաաարազն ձի աէօ+լ 
•Աոա-սցևն , դի ա/ի ւքևղացն այեսքի"֊ 
ա.ոյն հաղորդն սչյի • Հանդի ոշկ բա֊ 


. * \^ա ր կէա պ ա^ ն^փ հա^^ա^. ԱթԷ 

աաա և եթէ ի յևաագայան . «ք այգ պապ–*–֊ 
պէս խա փան Լալէ րսա էջթ և ըաա պՀպթմէձ&ք* 


՝՝ ՚ * " ՚՚՚՝Հ >Օօօչ1տ 

լ>յ, ։յ/յն)ս1^ 



98 

ժֆ%% պյն քսպփ արար ոպ ա ց պաաա֊ 
ք>–պֆնէ 

> • ,9 պաոէ-պս զնաիէնեաց կար֊ 

դեալս % և պա մեն այն ընեաայս ոսխաիտյ 
դաակաց /ւ ադապաց և ^"5 
մսգսվրդականթ սիրաէևլրջմաս*.թ\ ՝թ 
հաա ա ւա յեն յ եկեղեցիս և *ի հանս 

որպես օրկն ե , ղրգ^հք և ղ քարԱեոյ 
պաա՜ճաո-Ա կենդանաւե մի արդե֊ 
էթալ փակեսցեն և խափանեսցին *ի 
կենացն ոդւ-ոց տ եթե էտ կամա ֊ 

կորսար ապսաամրեալ յիւրմկ 
հանայեն և *ի վանաց՝ արաատոյիսրոյ 
եկեղեցւ֊ոյն ՝Է հանս ուրեր կամ՝ յա֊ 
նա պա աս գսրոոսպս և պպաաարադս 
մաասւ-սցե՝ այնպիսին ինթն և 
նողյքն հեա.ի ւէցֆն յօրհնու^ և ՛ի հա֊ 
ղորդոս% ընկերացն, հանդերձ ընաալ 
նետ , մինչև ապաշխարեսցե և աու^ 

մնացի ասւդանս յեկեղեցա֊ոյ • հ&դֆ 
եղև պաաՈէփրսձնսպանց և ածամարաէ 
զ^ինըմպ եչէա ՛ի լալիս մի ա֊ 
րասցեն • աշիսար *ի հեր այ մես.ե֊ 
լոքԱ մի րտ աո֊ցե , տանպէ դի Լ. ական 
են ամենայն այդպիսի իլտ • ապա 
թե է*լե Ղթ Ո Ը ա ն հն ազան դե ալ֊ ա֊ 


ե,Օօօ^1(2 



»» 

ր ասցէ՝ պարտական ապաշ֊ 

խարուիմե ան աո. դուրս սուրբ եկե֊ 
պիյւոքն է 

ՒԻ • է^ւ րա Հան ասք ր պդ ու. շասչյքան 
ղյաեչլոա֊ալե ալն միաբան աոնել ար Լ 
տարոյ եկեղեցւոյ , և միք իւրոիւա և 
՛Է հակաո-ակուիմիւն ընդդիմանալ 
միմեանց և անարդել անձամբ պան ֊ 
ձինս , այլ խապապութիՀն եպիցի 
ձեէԼ յա մեն այն ժամ* սիրելի և դոր ֊ 
ծ՚ակիյ է 

• 8քձնք 0։ ^ ա ^*^ ^ ձեդ կքօ֊ 

նասկր վանականաչլ ամէէնեցսւն , 
վստսե ղի հրաժարե ալ եբ *ի կենաց 
երկրաւորաչյ , և պարապեալ\^/»աու֊ 
ծ՝ ոյ և ասաուած այնոցն • ղի ն մա֊ 
նեսցՀթ անուանդ իսոսաովանուիմ ե ան 
և դործ^բդ • և եղիցի ձեալ սիրելի՝ 
պարկեշաութիւն , արքմնուքմիւն , 
պաշսաօնասիրուքմիլն , նմանուիմիւն 
բերել յանձինս հրեշտակական վա֊ 
րուց ք օաարսիրուիմիաՁն և եղբայր ֊ 
սիրուիմիլն : 


ճ 


Օօօ§1տ 



ՆՈՐԻՆ 


ՍՐԲՈՕՆ ՍԱՀԱԿԱ8 

թե որպես սա/էմաճեցաա կ արդ 
ո*խէոի և ոյաշէքաճ վաՇաց . 

Ա.. *ֆանգի բապուվխ կարհԽցթ 
ագիաութեաա/ր այէ զոՅն եկեղեցի 
ասել և այլ ղչմէն վանս ք և աքսմար 
բանիւրլ իա.րեանց կամեցան կո իւյ$ և 
հերձո».աՆս մհէ-ծանել *ի միաբա֊ 
նա֊թիւն հաւ֊ատոյ , և մհօսացան ը/լ 
պա աո ւ-ի բանին բանն որ ասկ • |ք^ 
ա կր է մէ հաւ-ապթ , մի մկրտութիէձ* • 
պե «ր պյլև այլ կամի ասել յայա ֊ 
նապկս և ղհաէ-աաոցե ցուցանկ ըզ֊ 
բամ-աեոԼՅև • ❁ րանղի եկեղեցի մեզ՜ 
»ձ ցուցանկ պաաոէ֊իրաԱև Ա^ասււ. 
Նոյ որ ՛Է տարանց և *Է փայաից կ 
շինեալ , այլ ղհաւ-աաուԼ շինեալ 
պապց .1 մարդ, կան *ի վեր այ վիվին 

Հ 


Օօօ§1տ 



101 

հաԱաաաոոսթեասն • ապա սսրեաէե 
շֆմարէա հասասն ե եկեղեցի ք որ 
դոա.ա/արե և շինկ պ*&դ *ի մի միարալ 
ն ութի էն դիաոսթ էրան որդ սոլն Ա«, 
ասւեոյ . պի նոլե է%ջե կենդանա- 
րարն ոսսոսցանկ՝ ասելով՜ ցՊկե– 
արոս • Ա ֆւ»է ես վխՐ , և ՛ի վեր ալ 
այդր վիմի շինեցից պեկեպեցի էաՐ , 
և դրունթ դժոխոց գթեալ մի յաղ . 
թահարեսյեն » * Ա/»ք. 

պասելն յ/պեարոս վկաՐ . 
մի՛թե որպես ղմի ղջ *ի տարանց , 

Հաա. լիցի * "ԱԼ մարդ֊ բս&ասոր , 

գլոսիտ աասպրելական դասուն , և պի 
սմեդրդոսելի հասաաովթ խոսասվա. 
նեայ պ^րիսաոո որդի Արաոսծսլ , 
երանոսթիմե լան կալաս և վեմ* ա^ 
նոսանեցաս տ Աւ^ա ոսրեԱե և շի– 
%եալք% ՛Է վէրայ նսրա ժ % 
անշաւնչթ , ա/լ մարդէկ՝ %որէն հա ֊ 
սաաոոյ հաղորդակիդ է *քԼանպի ոչ~ 
դան դա, ղին դիրթ սովին անոսամր 
ձաքեԽլ ղաէր ԱԼր և փրկՀքէրրէ.^ 

Խ"Կ ը" ա “Փ ա &Ւտ • յէը“ աա ԿՀ 

ա հա և երանելին Պ^աւդոս պան ոմն 
եկեպեյապյ ասելով. «Հորս եդ Ար. 


Օօօ§1տ 



103 


- * յ^հԿՒց ւ^ջլ այս են « նախ 
դաԱ֊պթեալս , երկրորդ դմարդարկս , 
երրորդ դվարդապեաս V , և որ ՛ի 

վարդին ե * 

Ր • Տ եսանեո զյար»քարուսՈ$ և ըզ֊ 
բարձր ութ իւն եկեղեչյւոյ • պսուրբ 
և դամբին հատ+աաոյիէ ասեմ* , **ր*շյ 
աա-ստեալթ և մարդարէ հ> և վար ֊ 
դապեստ են նաւավարր # ոանելով֊ 
նաւապեա դմարՏեացեալ բանն է>– 
աԱսաե • և դնա իսկապես խոսաովա լ 

*%ր և Կ և ղի^ է ՝Հ–րէ ։ս ֊ 

ասս հալ . աաաչլեչոչլ • ^րւսէէպի օրէքե ե 
նասի դչ սմենայԽ յինլն ատՐւիուիելուԷ 
ձ րսմստաթև յամենտոյն աշխ ար հա ա 
կան ե-փաեաւյ կարոդ շինել ապրե֊ 
ցաւյանել* բայց միայն աներկևան 
պահեսչյոատ դհաա-ասա՛ որով֊ շիևե֊ 
յրպթ բանաւոր և մա ա է, որ եկեդեշյի 
*ի վէրայ հիման աս֊պրելոէյ և մար֊ 
դարկիյ. 

\\յսմ՝ եկե դեշյւայ՝ ուաա֊էյանե 
8 իմոթեայ խնամ՛ ոայեել ք երանելի 
աապթեաչն ք սիւն և հասաաաոաՀ 
Թի*ն 2 Հշ մէ Ա րա ուՀմեաև ս&աւանե 
է~Լ* յպթ&ի հ » » 9 ի նմ՝ա իա#֊ 



169 

հ—֊րպձաոաուածպաշաոլթևոն • և 

յիրաւի % մաեաւանդ թկ ճշմԱտրիա 
ի-Կ– Փ ոչ֊ ևն բաւակս/ն ձայհաւոր 
կաա*էՐ անշունչ արարածը յայանևլ 
^խորհուրդ. ասաուածպաշաավմև , 

*Տ/ձ միայն բանալ որ և կև պեյիս < 
ՎՀՈսն այս որի կ և սապմոոհ բարձրս* 

ձոՀյե ք*չ4 թև Ա Օր հնոլթիւն նմա 

յևկևդևյիս սրբոյ 59 « Ա4« և 0*. 
մուծլ մարդարև որ հաւաաարիՅն 
կոչԼչյաւ.՝ դեոյե ուսուցանի ՛ի պա^ 
աուէրևին իւրում* \Հաւուդայ . ա )« 
բրև աէնասյևս յինէՀև՝ հանդիպևսյի» 
պարու մարդարևիյ մնսրլ 
դարկայելոՀ 55 ։ Էյև, գար ձև ալ թև 
<Հ Ն^ևղևյայաւ Հողթհոլրդն *Է ^ 
նայ մինչև յքԱ Նրսաբևև իբրև զայր 
յ> • ^ դար ձև ալ աոկ • յ< ԱՀա և^ 
կևդքրյի մ՞արգարեից մարդարևայև֊ 
Ը՚Յ* և Ս ամուկլկայր *ի վևրպյն ո֊ 
5* 99 * Ե*֊ օրհնևայ | )ողոմոն դևկևպև֊ 
3& • և չու և դև բան» այս յ ականջ ՝ս 
^ հաոաա ֊ 

–4/& ք հաւաաս , և լուար դպաա^ 

Գ~*. ՛է <ԳէՏ> հրո/ յաւ* 1 րհ 

^հՒքէՅՒՀէ • /«V ւ*էԿ*^ «ւրր 

Տցսաօ.ՕօՕ$10 



104 

Գ&Փ Ա՝ով»Հս է^եպսն 

էարէօյևչֆ հրամանաւ. \^յէտուձրոյ • 

<1 Նհհ*ւէՅ ա Յ" * ա *4 է զձ-ոպոհոէ-րգԽ 

1 ի ղոսոՀև խորանին վիայու֊թ եան ,, է 
Հչեսանես ղի ոչ֊ եթե դ խորանն 
կոշեաց եկեղեցի , յորու .Հ* 
արկղն կաակարանաց ք և մևա֊ս խո~ 
րանն որ կոչխր սրրու-թի այն սրրոա. 
թե անց , այլ ղհասաաացեալ ժողո֊ 
վոէ-րգն կոչի եկեղեցի տ վաւձ սչյսո^ 
րիկ ևս աոսսսել րարձրադոյն և 
էսպթեաչն ԳՀաապոս նորադոյևս իՏէն և 
յաւՀա հրաշաչիս . ^անպէ ցոսցանե 

ղեկեզեցէ ան ղրան կաց ղր եչոց ոլ 
յերկրի՝ այլ յերկէնս . որոց ա֊ 
նոտևակր % ղրեալ են ՛ի ղպրոա֊թիւԽ 
կենաց է 

Տ եսեր ղձշմարիա հիՅև եկեդեց֊ 
ա-ոյ • վասն որոյ Փրկիչի ասաց խնղալ 
գա ւա-ստեալսն , թե « | սնղացեր ղի 
անու-անր ձեր դրեալեն ՛ի աէպրո*–^ 
թեան կենաց», և ղանապակաԱ՝ 
որ սկիզրե կայյոս շինեյոյ յերկրի ՝ 
որ անցան ելոց ե թ և աէ֊արաեցաւ. ՛ի 
կաաարս բարձր ու. թեան երկնից տ 

Այ" 4* խորհուրդն եկեպեցլյց . 



108 


պայս հԼսաք ասել կաթողիկե աոյա, ա , 
քելական եկեղեցի . ղի ՀԷ ^ "փե֊ 
ղերս հաւատացեա/^ ՛ի փ& ։ սասյա 
# իշական յոր^սրԱն եկեղեցի , վԾ 
սւկրօւնքսկան հրամանին որ աո* նո֊ 
սա % Թե Ա փֆացիք ը. ՏՕէՒ երկիր , 
աշասկերաեցելր ղսէմ՝ հեթանոսս , 
մկրսաեցիր զե ո սա յանուն հօր և որղ^ 
*֊Ղե և հ"գ*–*փ» %/ . ս^սացիք նոցա 
պահել զոր ինլպատուիրեցի ձեղՈ > 
Ա/»ք– թկպկա և Փոքր *ի ձ"*»4, 
ասացաք յօրինակացն , սր բաղմա֊ 
պատիկ կան *ի Ո֊Էր** ԽՈէ –րր ս համն 
եկեղեցսոյ է 7բյ . ,քանղի յայսփ եղի 
ակքթսկ միուքթ , և ոլերկպաա֊ակեալ, . 
որպկս կամեցան պաաաս.ս*.8ե ա»,֊ , 
Նելև կէւԷԼս վաղվաղակի աքսմարսււ բ 
իւ֊րեանց • ղի ի. ճշմարիտ հօտկս ։ 

"ք 4 եկեղեցի \Հք նա միայն կ 
պաաաս.եալ և անջաաեալ սր ՛ի 
հերձոա-ածս կործանի և մեղաց շինի 
պաշտօնեայ , ղի մեղք միայն բամա֊ 
նեն և օաարացոսցանեն 
ղայս ասելովդ մեր % ղանբ ա ման եշի ^ 
միաէ-րրրու-իթ եկեէլեցւ-ոյ յայտ արա֊ 
րպֆ թե կ1^եչի եկեղեցի . այլոչեթե 


3> Օօօ§1( 


V - 



106 

արհամարհ էլ էնլոձսոէցանեմի ըգ. 
շքնուածովյտ պաաոամրալ աեղէսն , 
որ անաւանին ժողովըդանոցր • .թան 
պէ ՛Է *ԱԾ մորլո$Աւն ^ահաեայյ» և մաե~ 
կու. նթ ոա-խոփ և պաշամնեասյթ Այ՝ 
կաաարել ղաղօթս և դխնդ.րոա.աես , 
վԵյ և աղփթարանթ կոչ$հ և սրբա ֊ 
ր ասեր * և հասաաաեալ կայ *Է նոսա 
ակրունակաե սեղանն յ*|»«/ 4Ւ( ,ս Ս 
ղհացն և զւէԷնին պաաարագեվթ , 
յօրէնակ * կենդանարար մարԱևոյ և 
արեանն , որ մէշա աեեախապկս 

բաշխի ՛ի մեգի ❁ թաւաւք և ՚էթողու^ 
թք մեղաց • և ՛է նոսա կայ ոա֊ղդեալ 
աչապահ մկրաուձր • որով Հ լոաաաա*ո֊ 
րեալ վերսաէն ենեղեամբ հոգիովս 

սրբով. I գրոշ մէվի ՛է յդյս կենացն 

ցաւէաենականաց • և հասնապաղ֊ 
անդր գ.ույմարելովՀ չսեվթ սաղմոսեր, 
աէու֊թխս և պսրսադ.ամս պասաու.էրա~ 
նացն Այ • և պէ մէշա ասևդր ժողո^ 
վէվխ է և ապա&յ~ե ապասաաևէ է մեգ, 

ք Օրթ*՝Հ Հ֊^ակէ աաա խ-ր&է+դ իթր յար֊յգք 
*֊ էմե » "9" && պ-աձարագթ ՝քկՀ~–> ֊ 

աէ. պպէս և Հաքթ ՛է կիր աա,թ ՛ի աց\ *ֆ~* 

է^օ; ւգւ է աիպ կամ՝ Փքթակ • –քք 

9ր՚ լ 2*Ժ է» ՝Խ* * «րպաՕպիք կա&կպեԱ, պպ/% > 

*սրփ 4 “՚ 

Օցէ^Ե/ՕՕՕցԽ 



107 

ղամննէսյն աս արը է ր աըր *ի %մա կ աաա ֊ 
/»Կ»Հ| սովորսր^Յիան իղև էրկէրղթըի 
ասն ասանէրլ յարանսրնաբար և ոչ֊ 
րնաա-որապէս ա 

Ե*֊ ՀԱ^ղի րագոաօֆ աայսպէս կան 

վկայարանը »*քկ» «այրկթ յանուդ 

նկն ճանաջիսքխ էրքմկ հսսէանսւն նո֊ 
շա էրն շինեալթ . այլ «շ ևթկ ին֊ 
Հլէրակբ իսկ յ*րղյ անորն շինէրըան • և 
մի պաաիւ. կ ամննէըսւն ղի մի խթր֊ 
հստսրգ. կաաարի • Հանղի սեղանն 
ամէրնսայն ոէ֊րեր ակրոայնական ասի և 
պաաարաաէե • բայը միայն աօնի*վխ 
ղանաղանին • ղի իլ.րաթանչի*.ր սա եղ֊ 
է»^ սսվորոր֊իմիան 4 կաա ա ր ևլ ըզ֊ 
կարգ, աօնիըն X 

Դ* • արմանաա֊սր կ ղաո.ա֊ 

ջթր 2&ԱԱ. բանին յիշաաասկել (մ է 
որպես կամ* քի՚նլ պաա7(աա.ս շինե֊ 

•քան վս »%թ* Հանգի ր սչյսմ՝ ոչ֊ ե(մ ե 

Հրս ո 3 •Գ ս մ ե ա 1ՏՒ ս կսգար֊ փոյթ 
յանձին է այլ և Հոյեր , և Հսս-աֆ , 
և Ա*“7>/Տք է և այլ ամենայն աղը. *ի 
*Հրիասոս հաւ֊աաաըեչսը . ղոր և Հ 

էրիչյս երանեալն Հլա^ նահաաակն 
*$Վէիսաոսի <Հ*րիգորիոս % կաաարեաը 

0ւց#^ՕօՕ§16 



108 

շնորհեչովնմա *ի հոգւսյհ արբոյ պօ֊ 
գուա մաաակարարութիւնն տ փաէլ 
գի րագմասրսաիկ օգաի կ աոփթ և 
սիլն հասաաաաւթեան 7Տշմարաու.^ 
թեան ուխտ ի մաեկահց , գի փ**Ա֊ 

փայե և թևակոխե ՛ի հրահանգս 

հոգևորս , և գորս ամենեցուն ❁ թա է , 
հանայէւ/ և ժոգովրգականաց պ արա 
կ յ արգել և մեծ արել զԼարգա^ 
պեաս , և միանգամայն իսկ պամե ֊ 
նայն պաշաօնետսքս ո ւ խ ս փ* որ 
ո֊անց աարակուսանաց անգր մաա ա 
նեն յընգունեչութեան կամաւո֊ 
րական է 

ՎՀԱսն այսորիկ և դիպոգագոյն ե֊ 
գաւ. ահուն վակթ • գի անարաում* 
որոյ պիաոք կ աացին , և ոլմիայհ աո. 
օտարս կ օգուտ նոտյա յաճախեաՀ 
այլ աոտւհլ ևս գեւ^ն յորուսմ * շի^ 
նեցաւ. • ^թանգի օրկն կ նայա սփո ֊ 
փել գհիւանգս և մխիթար ել ըզ* 
սգաւսրս տ էէ որթ ամուլն ութ ե սան 
են պարապեալթ Հլահաեայհյ 
գու-մ՝ անգամ* պաաւսգիթն *ի մշակու Ն 
թիւն , և կանանց իւրեանց հնարին 
քինել հա2Հոյ , որպկս աոստեյական 


ե>Շօօ§1տ 



109 

խէկ ՚Հշմարէա կ րաե . էակ ՛է հաների 
բհակեաչյթԽ կոաօասթե ամբ և% պար֊ 
կեշաայևաՀթ՝ մէշա մարանշթչոԼ ըԽգ 
աէափն զոր քնոա֊թէւձն վաո-եալ 
րարրորկ • և աեյապաւլ զսզաշաօԱե 
կաաարէն և զկարգ. • պխապազսա–֊ 
թին էձեդ֊լէէրլով^ ամենայն աշխ ար֊ 
հէ , և զյէՏրզջն շէնութէՀն և զաս.ոդ֊ 

քոավմէն *է աասՏ; և *է զէշէ՚րէ ամե֊ 

նայն արէքնոէ.թ 1րամբ « Վշս/ն այսս֊ 
/*4~է– ^այամէնայև հարկապահանջ 
էշխսնայյ սահմանս ըեկաշաւ. և 
ա%գս , և զիրէյա Գ ոքե պասփւ. ժա֊ 
ո-սնէէևայյ յսւէափ սրրու-թնրսն 1ր֊ 
կեղիցսոյ ւ 

Ե • Ա/քք– ամաչիսրեն որր յսն֊ 
գըդնհրրսն ախմարսւթբ և անզէք֊ա֊ 
•Ռէւթև-աէ/ր էէլրեսնէյ այլ զսՏն ասե՛լ 
զէկէր$ւէֆէ , և այլ զվանս • Հլսնզէ 

յքայսնէ եղև անրաժսնեշէ միսս֊ 

թէ*.% սնդ֊ամոայ 1րկեպէշր֊ոյ ՝է 

ասս հաւ-աաաւյելոչյ • Ա ՀԼէ սնդաաքխ 

ե*(թ էֆմեսնչյ *Է շէնսւ֊քմէան Հասա. 
աոէք սէրսէքն \\թտաո*.ծոյ V) տ \,աջյեպկս 
և էեոզովրդաեսէյ ր և մաարոաՅկթ* զսր 
սովորոէ-թէն ևպև *է ՀՒ– ձ 

Օ ցէէ ^ժ 



\"&լ ր***– 

ր կ ըր~ գհ՚Ժտ րհ՚-էԽ և –է ա – 

•յ Ք ա Ղ ^ ք ա Յ » " ա1 է“քյ Ն "է **> 

լրրս-աքթ *ի բազումս բամանևալ» 
մի և նոյն խորհուրդ, կատարի 
էմենեոիև . և ըսա խոր հր գոցն ոչ֊ 
ի ոմն մեծ՜ ՛ի նոսա և ոմն փորը է 
լ ը սա ասաի7Տանիե իշխանութՆ • 
այնպես յարմարե ալ , և բա գույք 
ութովդ պարա ե ՛ի %մին մշշաՀնֆե ֊ 
սւորել» վտանգի ոչ֊եթե ՛ի մարդ ֊ 
ւդյին կար հևաց և "ճաււեցեալսահ֊ 
անադրսւթիւնս է *»^լ յաււաոսս ֊ 
րաշունչ՜ դր ո ց Խրկրորդեցաւ ՛ի 
քկնջլ բացորոշաբար • և որ հակա֊ 
՛լակն կան , ոչ՜ մարդկան ՝ պյլ 1>֊ 
աուհոյ հրամանին կան հակաո.ակ • 
և որ կա մին կալ հակաուակ* անձանց 
դաաասաան ընդ ուհին է 

ձԼ • Ա/»Փ– պարա է մեդ ղհաաու֊ 
չռումն շԷ ո քհիԱ սահմանագրելով 
հասաաաել յայաարարութեամբ 
թկ որպես պարա ե հաաուցանել *ի 
հանս և կամ * ամուանացելոց ^ահա^ 

% "ԱհՅ * $*& “քքԱ ն ՀՀ"վհս*»նաւ Ա^. 

կըրաչին և հքրսյփ , զոր ն ա խ ակար , 


ե>Շօօ§1տ 



111 

գեաց աւսաթևալն և խոստովանով 
քրիստոսի , և հայր վերստին նորոզ^ 
մահ բոլոր հաաչյաստաե աշխարհիս 
Գրիգորիոս՝ *ի վաես , զի ո ւխտա , 
դրութեասն պահ էտ հասաաաեցաւ , 
կ– որ ինչ՜ միանգամ* սայլ՜ ուխստ են 
՝ի վաես կաաարեսցխե • և շաբաքմֆ , 
և պահտ , և ծո$ֆ % պի ուխտից էրն 
կտաարմուել» , զի ուխաաւորեաԼ են 
րնակիչյ» , շնորհիւ ուխտին կերա ֊ 
կրեսյին է էւ. ատն ամենայն մարտիդ 
րոԱաց զոր մատրուես կոչեվթ տ վա^լ 
գավառին մա աա զենիթն միասյե պը֊ 
տու պ ւ / ամենայն տրմտեաց ,րոաւ , ^ ոաւ 
՛ի մ՞ոպսվրգակաեաց և յամուսնացե լ 
լոց յթահանասքից յաււաիիաե արմտեաց 
այս թտնյընտրոյն . պի զեղչին կալթ 
ցորեն ոյ և հՆձակթ գէնւոյ և ի^զոյ , 
և մի 1 *ի վաաթարացե իբրև զ\\այխն ք 
գուցե զեորին չուիցոատ զազա աո ւ հաս : 
8«ծ սրբոյ յաոյսանուվմեասե և ^ աուաս լ 
նորգթ նորա , և տեաոՖ ըեգաո֊աջն է 
և աո֊աջաւոր պտհոցե կատարումն • 
8օՆ միքնոց "թա ււա սնորգացն զատ֊ 
կի , օր է \ազարու , մեե հխեգշաբա֊ 
իմի զատկին , յորում * կենարարն 


3> Օօօ§1( 



112 

մեր աւաեգհաշ աշակհրաացե փոր֊ 
հուրդ* նորոչ ափափս * Եք4 #< –ձ ա ֊ 
թաք Հի դասակին րնհաչիատ և հարդյաս֊ 
կաաար օ մասի ատ գիր պաակին . սամե 
հաաէրաուեալայյ ահաաայև յհրկիևս • 
աձա հսփւՀամեհքՈյեյհքԱ հրսսփէք «»Հ 
ս, Ա * Ա|/"^4 ՚# վ~ես ոափք֊ 

՜՜7 աաւ.որհալ ահդիաաե հրիձիաքհ նա֊ 
՝ խանն հասևապագ > ^ կհրիէքե % պ աշ֊ 
աՀևՆասյՀլ ահպւոքե և հիւրթ , ^ 
հան սայի աք թկպկա և ամհա֊սեաայհաԱյ 
իցհն և աբ նդայի^ հ. աաէհնասքե ափս֊ 
սփ մանկանաք շՀ արմասև *ի շկնս 
օթէրլ այլիաիսնս, րայշ հթկոարոչն 
աէու֊էքևն է է(– կողոպուան վախ՚Յճս֊ 
նհլոյ աանուահրաաանաք *ի աախակ և 
յաթոո.ոյ , աքինչևյպեակ և չդրգալ, 
և որ ինչ՜ անձին դէէհսսան հ աֆնչև 
աքկօշիկս և ցգօաի , և անկոդինն՝ հր֊ 

է*հէ Գ Հ~*" • Փ Գ 4Է֊ 

րայ նորա ասքեր աքահալ հիա-պխ և 
փրհեհայհն տ 

է> • լԼւ դաաախ որ մասսնականաւ. 4* 
կկս կաշո/ն հրթիայկ ՛ի վաեմե , և հր֊ 
կու. ահսսունտ 2ք րագոափաե • իսկ Հ>ա֊ 
հանասքիյն բովանդակն , և ոչխարին 



III 

մորթն • I գմակն անպ ամսՏքն , և 
Հ ր ադս* ն և խ ախացոցն • և պա % ա 
դ սէխ պթ որ ՛ի ասանս, ^ահանասյ իցն 
են և նային եղբարցն՝ նոյնպՀս ասզ, 
շեն է և գաա&նագյն պ ասաարադս հա֊ 
ոարակայ՝ կերիցեն պպշաձեպյբ 
րապոա-էՐ ա/եեարանհթ , և եալբարր 
հաա-աաացե ս*էթ • և գհայ աէնին որ 
Հանաքն աո. հասարակ կերիցեն ամե֊ 
նա/ն պաչսանեսԱՀլ , նոքնպՀս և րդ֊ 
հաց ապաչխարոպացն զոր յաւուրս 
է թաո.ասնորդացն ասն են հանգիսա % 
շաբաթ սա. կամ* կիա-րակկի տ 

Ը • ք\ւ« ^ պաաարադե որ *ի հանս 
կատարին , երախայրիին , եթե ա֊ 
նա պաս» ֆցե % դեւդքն անդր աա֊ 
ցեն • ապա թե ոշ ասմոա.սնացեչոց 
ւթահանայիցն աացեն • դաոնայի չիք 
օրՀն սա-մկթ գհասն աեասն *ի յարկ 
յիա.րոա.մ* աանն թսպսպւ |ա^ ւա&ա 
նացեչոց ^ահանայիցև եպիցին սակր 
շաբաթն ղաակին , և գ ա ա ի կն սսա֊րբ , 
և երկրորդ գաաիկն , և յերկրսրդ 
գաակՀն ՛ի հեր կիա֊րակկ թև ամենայն , 
և սան սրբոյ աս ա ո ա ա ծածնին և հա ր֊ 
դահաոփն , բաց ՛ի մ ա ա ա պենեայև է 


Օօօ§1տ 



ւս 

պ» ե կաաարՈւՏէե ^րաււասնորգացն 
սա*Ա0րեչական աօեիյն հաւաաացե֊ 
Ա՛Յ է*"“4^ * ^ զպաոէ-ւլ յամենոայն 
արմաեաց ^օո. և պ աաարաղյթ 

որ մաահականաւ են կե" կաշոյհ և 
7քրադ.ոափն պերկ ու. մասովս ՛ի վլսնս 
թողւրւէ ղպաշամաե և ղյուցմաԱն , 
պմքե աարցէն ղլուցման մասն , և որ 
ոշխարասլ. ե դմաքքն անպ.ամո1խ և 
Օրագուն , և խախացոցն ք և մորթն • 
ե պչրեսան միայն աանաիկնացն վախ֊ 
7քանեչոց է էւ. աշնթ րարեկ են պանին 
և ողոպոմեանն մնհ՝ որ թարգյմսՒնի 
րարերանեալօր , և թե այլ աօն որ 
կաաարեսցե յանս*Հն աոսաւրելոէյ և 
Ժարպ.արեԷ 3 , հասարակաց եղիցի . 
պէ այնպես աներկևան և աէւանց 
հակաՈ-ակոսթՆ պաշւոմնեիցն կաց֊ 
ցեն դաււր $ պիաեչովԼ որում* շնոր ֊ 
հէ արժանաւորր եղեն • ղի պար ֊ 
կեշաութե ամի և ուսումնասիրու֊ 
թե ամի վարեսցէն , և մի եղի֊ 
ցին րանակոփւր , 

այլ •փրսւնր ար֊ 

թ ոա ֆր ե. ղուարթուձւր յամենայեի . 
ղի բաւական յիցին խրաաել ղսսոս֊ 
հակսն , և նյոպացե աչսն ահ ել ՛ի 

նցէ, 6 (յ 



էէՏ 

♦•■ու *««/•» 

4* վարդապեսփ և հալևոր հովս*, ի է 


0իշաա**կաքւա& <իրչի 


Այ» սա հմանադր ոա֊թիւն կար֊ 
Գ"3 գր^յա^հրամանաւ. սրրոյն\^ա֊ 
հակայ մեե հայրապեաին հայաս 
աան աշխարհի, շձկալեալ՚ի 
նահատակին *ի տեաանէ֊ն ^րիգո֊ 
րէ % & արգմանեէյաւ. միայն ՀՀաձւկ ՛ի 
Հայս է Ա/»7– Ղթ աեհնապան ֊ 

գեալ կանոնիս նորս* ձևել կամեոյի 
դկարաէեալ սահմաեադրոա֊քմիա%ււ , 
մի ընկարյի մասն և վիճակ մա ս.ան ֊ 
գոա.թեան յարթայաթեան *ՀՀրիս 
աոսի \\րասա.եոյ մերոյ . և որ որ միա֊ 
բան ե ալ կաաարեսայկ՝ ընկայթի գօր 
Հնոա֊քմիաՀն ՛ի աեաանի հաղորդե ֊ 
1 րւէ պարգևաւքն և անվախճան հան֊ 
դրսաեաԱն եր քան կին Գրիգորի և 
հոր մերոյ | Հահակայ , և նոյին հե֊ 
աևեչույ . ճշմարիտ սւպպափաս-ո*.֊ 
թեանչյ , օր *ի մեծ և յել էևեչի ». 


Օօօ§1տ 


ճ 



ւ.ոա–րն էրն պսակէրչոյ յաէ&%ապթաւա֊ 
կան աք ոխ՝ անթարդյ/աէէրչքթ պայխա^ 
ս.ու֊թեամբ յ^ոեջևնաա-որևա^թ 
ա-իաէրան , և յա լփա էրանս յաափաէր ^ 



Ն Ո ր Ւ Ն 


թէէր որպես պարա ե հգիսկոպա^ 
սէսց պաաեշ ղգաՇձս ևկեղևց^ 

*ոյ տ կամ որա ց աթպԽ մաաա^ 
կարարեք . 

I)* . \յաա.ահաձպփսա Հր ամեն էր֊ 

3"^ » աաէճսր ագաթից և տևգէ խըե~ 
գրսւ^սծսց մերոց , պար յարանուօս֊ 
նաբար Խկէրղևցի սովոր եվը կոչքրլ. 
ունէրլով յինըևան նտւապԼրտ կա ա 
րապԽտովթէրան գ տև սոէ-շ֊ եպիսկո֊ 
պոսե • գի իէնամսա և արդիւ.նակա֊ 
տար կամքը անշարժ ունիցի զրահ֊ 
մ՛ան ի*–րոյ կարգին . համն այաարիկ 
աո. հասարակ ՛ի քրիստոս Հաս*. 
տացէրաշյթ ապաա֊կն ապաստանի սա^ 
նին գսուրր ևկևգևցի . դի արգարոց 
կ նավահանգիստ , և տեգի յու֊սոյ 
փրկովթեան մերսք , և իվրպըանշիպ» 
ղը փութայ սրսփ յօժարաւթեամր ^ 



118 

ղուիէսա 4 գսրսաարագս և գ շեեայս 
էպ* մաաաւշանևլւ 

* * **■ քք ասաա֊ 

կևրաս 4 պշյաեձս սսկւսյ 4 սարհա֊ 
% • "Ա& յ սևպասա անաշ , և ՛ի 
պա7ճսրայ և ՛ի հանգևրձիշ պա֊ 
սաւականաշ , ոմաեր ւէսսն աեձսՏհշ 
փրկոա-թեսաԽ , կկղր յադագս սիր և֊ 
1ի՚ ա *ք և ծնողաշ , և գէէսխշքանևչոշ 
հաաոաշանևլ գհաաս^ս^Օ, ք զարդ. 
4 պայՆաս.ուՀձի$Հև կագմեչով֊ հար֊ 
*»*յ 4 էքարՏքևսչյ * ա թա% էգի անսայթստ 
յորդսրսւ&ևամր ակրս*Հևա կանն 

բան գշսռշաշաշաևև ևասայիշ 4 

պա ա ո ւիրանապահայ իւր»յ , թև 
Ա գ*աձձիչքէթ ձև դսՀևձս յ երկինս . 
ուր *չ֊յևց 4 սասսիշք ապա կանեն ր 4 

«ձ Գ"ԳՔ ոփկա% հաաանեն և գյսպա֊ 

նան 99 • 4 ևթև Ա ^ ա աա րկաձև սև 
սսՏևնևին մԱ ևրևեսշիս ապաքի իմ\%> 
չևն , –«–#4 , այգրևն յևրկրիո 

«* ո պտգ ձեր » «քքլ ՛ի կաաար ս 
բարձրսւթեան երկնիշ յաևսիաղլ 4 
յանվրևպ գանձարանին ւ 

1* • §եսան1ոէ գի \\սաս*.ևսյ են 
ինչ^էն . վտանգի խ֊ր համարի գսաւրմե 


ե>Շօօ§1տ 



ա 

^ • և *^ մ *պ է Գ , ս "*^ ո 1Հ*ր ա ԱՅ յ հ է մ ե 

պահապան և վերակաչլՈԱ. ք և աե֊ 
սոսչ եպիսկոպոսն « քԱ ապոսաէ ւըէո 
շուվմեսն պկպթ էրե եպի սկոպոսի 
և եբկիլպի. պ& ԹՀ Ոթ պմարգկան 
սսսսնդս կամ* ալպարաս հոգան , Լ. 
աշի*աասւվմիւն կրեն , րգձսնալով֊ 
թկ &րբ հՀարիցեն , և դկպ լինիցի 

Փհքք գԽ և 

հկաքս կացոսցանեն և երգումն , գի 
# երևեսյին թեպ *թ և գ"պ* ՛է գործս 
իւրեանց է \ակ ԱսաՔսօձ՜ 1 որ 

%էչ֊ 4ր խորհրդով •&ր"չք * և չիթ ինչ֊ 

%մա *ի ծրած ու. կ 9 այլ ամենսչյԽ ինչ֊ 
մերկապարանոց կաք աաա$ջի աչաց 
նորա ք պինչ֊ պսասճաոա և հհ արա 
հեարեսցի եպիսկոպոսն՝ յլորժամ*. 
պաւօանգև արթունի՝ գգ ոսշուՀմեամբ 
»»ձ պահնոց կ 9 և ծախևսցկ այևոցիկ 

ո է ա Ձ ո ւ 9 Բ^ ն • Հք սս էհփ 

յորժամ* աս և լի ր գգեսաֆէթ պքթկթև 
պճնիցկ և փերևեսփցկ սիգոավմՆ և 
փափկաւՀմեսն պարապելուԼ, և ազ^ 
գակսնացն պեդսսցու. և աասցե , և 
գկաաակսն պարարիցկ գօրկն էշ֊ 
իան աց , և բարեկամս աննմանի •* 


Օօօ§1տ 



««0 

յա ^ախքՓ ւ 4 շնորհսաիս աանեքՈէէ 

և «*ցր^ » ր7* 4 

չարաչար վատնել պ ար բթոՖիսԽ է 4 
պաաժոր չքքն ել արժանի տ 

Գ • Ա^4շա»(«ււ)ր պաաուոյ եպեր 
արժանի , պարտիս և վարուր նորս» 
նման, եՀ որպես և գիրթ *է՚*Ը^՝ Ո 3 ա – 
ապրևլոէյն վքրսքեն . « ք\««շ^4/ծ «ր. 
մեներաձ,՝ ում՝ պիարգ պիաոյ ինլ 
չիներ Ո ք թի գանձ ասաոոէ ածայէն 
ո րաւյՐ աեսոա^լ 4 մատակարար կազ^ 
ԺԽքար % նեպեչրր , և որբոյ , 4 այ . 
րեար «օսւրւ ապաւինութիւն 9 4 
4/34 ժիաեդամաքե ինլ աշխարհի 
փրանգ. հաաանիրի . |ս^յ 
ամենևին չի իշխանա.թիա.ն ծ ախ Խլ> 
քի յապագս հոգսոր փրկսա֊թեան 
աոա֊ան գաներն * 

Ե • ՍՀ»7֊ 4/»4 Հթ յ՚հյը**՛ Գ*Հ* 

ծրախիր 4* սեպանա կապս* . աս ն 

դատ աար 4 յաաս$*.րն գաաա սաանի է 
4 պաաիմե բարձրի *ի նմանի, • ^ 
/34 ժամանակավոր /Յ ագյաւ֊սրարս 
գործ՜ ակալթ յանիրաւ. իրս եասխե֊ 
չոփ գաչտոաՏնիսն՝ պատիժս կրի% 4 
ք պաաուգ/ն *ի բար անկանին 9 որ֊ 


Օօօ§1տ 



*֊" աա.աւե լ ոխթ 
Հայինսն վաա%եաքե % ր յանսապպայս՝ 
կրետզյեն պասփժս ասա և ՛Է հան֊ 

^էերձելուՀէե • 4. <գյ աչաափտչե 

■պխպֆսԽացն թոյլ ասպսՀ կտ"Ո 

**ՊԽհ ւ ա ր**րՁ գ^"յ %ո Ձ ա ՝• 

■*> * ք^Հ5 *■ ք" լ է "է •Ոսաչփ հա֊ 
ա.աաայֆաըէ . «/» յադագս Աեգաշ 
Վէ*ձ փրկոա֊թԼան և ոափափյ ղաոպ ա 
Ք" """" * է/* ^ ըեկևս Ձ ևս րզ֊ 
ՀանրսավՀԷՀե &պաշ ^ , 4ւ 
քապմայնս/եպկս գ^աիյՀս ւ 0%+%, 
աճապարես զըն կեյեալ աապակալի 
ր ե ս թ ւսն այդրէ֊և ասձաւ.լէ Վասն 

դրս0 մարգարեն պասքն իսկ 

ասայձ 

ԾԽ ս քկ*պհ» րեսՁև ծ անր ծանրա֊ 

յաս *Է հեբասյ է§Ր 59. և երանի թէ 

քյէՈքին իսկ ղրե$ւն սանոԼէր , Ա 
էհԱՐՁ*՛ * ^ "քձ ա ^ պաոյևոազե յա֊ 
ճսվսես ,րան դասպե , քմեղաշն .րսյ 
սասակաշսաՀրսնես ղրեօ.ինսն , ^ 

նՈ/Ը՚յք** և" րեկեյեսզս ի վերսչյ .« 
Հթ երես . 

է» Օրրկ&ան՝ և զընկերին ՀՀէրասան 
սքԽկեալ ընդ. րեոյամր շհրսոՐաթե 
ախոես աոձել, այլ յարու^անե֊, 

4 > 



112 

ը,վ^ յարՈէ-ապԼս , ասկ ակր , 4 
Հանձնդ. դվորես անկանգնևչի խոր֊ 

աակէՈսմր • քք Թկ *Ը*յԼ Ոթ աևոա 

նկիր խորաակևալ, կամ անկե ալ և 
բեկեալ, թերեէ֊Ա ողորմկիր . և ղթևգ 
անաե$» աոսեես • յափշաակեո , արա֊ 

%աս պրրրղխ . ք^Ր լ –Ժ և • I*"»#"֊ 
•>«•5 դ4+րձ» » կ^ղսպաերս գոեպաես, 
և գարշել պաա2էաո.ես ՛Է մեհե֊ 
%էրա 3 * 

Հ. Ա/»ք. #եպխ% աոս-ր ղէրաա.գ • 
*ձ. ապպրկն մինչ աաս պաուրսԽ ՛Է 
աոմեն Ա«ւ*»*–ծ «/ ք պյս կ * պեան֊ 

րու֊թիսն մեղացն ընդ նաֆն հաա.ա֊ 
աաս ՛Է բաց ըեկենսպյ և յոա-սաո 

յաա-Էաենական կենացն շինել ար֊ 

մ֊անէ : ոսրեՏ/ե և աոնա-շե՝ 

հա կա Ո. ակ աշնորին մեղացն ղրեո.ինս 
աշդրկն *է Հ եւ Լ կ"*–ակ , ձ. մշանշե֊ 
նաւոր աաԽքաեայխ չինէ աո-էթ • 
պքել օգաէցկ այսպիսի շահ՝ »ր 

գանձն իաւր ա»ա–ժկ և կորսա֊սանկ , 

4. ւ»ձ գաաեկ փրկաես անձին իա.֊ 

րՈէ-մ ՝ • ձ"«–/> ասաոսածայէն *էր ո ց* և 
ոա-սիշա բարեմաոա-քձեաաքր . , սրոց փ%ք– 
եշել հրաաէայկ աաչյեա֊ րիչիհթ • ^ Ս^֊ 


ե>Շօօ§1տ 



113 

, ՛է 

գաԽսք ա%ափ վայևքէն ^ Ղ ր. լ Հ 
կևր~կոէ–ք,ն . « ձԼքՈգս յ–*պոփ,դ.&,ան 

^ I % • ա "է է կևրէցէն ,, . վասհ սչյ 
՚և՞րէկ –րէ պա ար աս ա էրլ թկ 

“Ա/*&։ » *4^ձ ճք Կ նն էՒՅ Խ ~& . »» 

"*՚**% *$**» 3““–”ց »յ > 

^ * $նսէմե1Տս պպպէՈէ-թքսՀհ կերա֊ 

* –Ք ա ^քե և **լէը*պ» յաջյանադցշքն 
պէէոա-շա^ո^աԽէտ գսքակնոավն 

հրաման աաչով, թկ “Հպասաակ կա , 
Յ^-թ ն-շա ք շ/> "գձևէն համն 

Ոդէ-ոց ձևրոՀ , որպէս ^ համ՛ար» 

աա Լ"3 Խ% Ը ն Գ ***•»« IV* ճ**# 

ՂՅՍ սա ւհ ս հ նանրութիւն ձպհս ՛ի 
^*լև պաոյմո անհնարին » , «|> ^ 
44" գէշէրին թնրևո արրնայութնան 
պարաապէցն» . թոպում՝ աոելպա^սԽ 
ևա.ս յորսապէր աէահկե աԼ պ արպաաիլ 
շեն ընդ. ևրկ թասն քով և. թաաանչն^ 
ւովէ , և ՛ի պպաորութննկ որովաք 
^ յորձանայ և սասաիկ պ֊պ»~ 
շեաայն , որ և պձաքն անդատՐ չ»ն լ 
պչպաշաման դժոա֊արանա» , թոպլ թկ 
հոկևլ^ և ա*րեոա.թևան պարապեշ* 

* * IV* "ԲՊՀ" &Լրի եո *ի Հ«#է 

օ ցէ ,6ժ ե,Օօօց1շ 



114 

աակոշն աշքաաաութենե , հեռանալ^ 
պար ափս և *ի վաւրձաւյև յափշաա ֊ 
կոսթենկ , և ,րյ*յո*էէ շաաանալ. գոս 
աաաւդիկ քա^յք արարեալ գ2 Հաս֊ել 

յ^1րՀւ՝ *րր"3 * և ա յր եա 3 * և անան – 

կագ ևս կամէս աալ գկնի 

հո • Հա%գէ յագագս նոշա սպա ա 
ասսորոսթեան 4 գանձն ասաա-ա 
ծփային , որպես վերագոյե ասայստ • 
գի նոթա մասնագրեն • Ագորրս և պախ 
րիս ընգոսեի ակր «• և եթե Ա ա ԷՀ 
րա *ի սՏևանկս հսոյին է և կարգայյեն 

աո. էս և է"*֊պյտ ՝ նէ9 3 ա ” • 

ըեգՀր և գնսսա եւս կա֊ 
ֆՈէ֊ֆաեես Հլեգ ոսոխ , և չամաչես 
պաոսրս գհայյիկն թե սսնկիր աՈ֊ա֊ 
2Է հո գաՀ *շեիր ք թերևս և աևար֊ 
գանս համարեիր գաոնոա֊չե , և գինչսն 
աեիսԸճսրար կորզես , և օչ կաս կա֊ 
ծես թե հաւ-ասար ե աչս մուրոյ է 
ոա֊ր նպրա կողկոպքաե արսաոյապանս և 
ղնեղու. թիա֊նս և գւիէշաս իւրեանր 
պաամելուէ • մինշփ ւրսմարին չեգոսրև, 
*ի բերանս աո. փաանգփն • գփկրս և 
դխեղութիսնս մարՅևոյ մերկացեալ 
աքոսյս&են երիթաշեալր , րրրզ. 


Օօօ§1տ 



1*5 

Գ՝ծ ա և* Գ"էր ն "“՚ւ—^քձ՝ գի գեթ 

այնպես խոԼ % գաանել կարաս֊ 

այեն հահկոյթ աս%ել աո.ակաեաւյ 
իւրեանց • և ղու. նանիր և դրո*~ա ^ 
աևալբանիափ ղնոցաքե շոպևչոԼ *ի 
մոուացմես կա միս ղարձուցանևղ , գի 
փութաս այրի աո%ել ղիին հո , և 
որբ գորդիսն , մհւրող և թափաս.ա֊ 
կան • գի կոգիոգթէ աո. ղոպա վաա֊ 
թաբաց , և ապա յիշ եցեթ ղրանն 
աևաոՀն ՀՀիսուսի , թե ս երանելի Հր 
աալե մանաէւանղ Հան գա ոն ույն 19 տ 
♦ I 1 • վա«^» ո ("1ք աղաչեմ* և վէլայ֊ 
ութիաՀն դնեմ* աո. աջի \\սասւՆոյ և 
Օիո սա֊սի փ րիսաոսի որ ղաաելոց Հր 
գկ են ղանիս և գմեո֊եալս ՛ի յայանոէ.֊ 
թեան ի լրում՝ և յարրայութեան , 
գի մի ոա.Աեթ եգիցի թերի ղաանել *ի 
մասին ս յայսմի կ՝ գոր պաաուեր «ւա, 
լր*1֊ ուաուցար գօղուան Հողւոց և 
մարԱեոց • և գ$՝հչյօգ.ոա.ա մեեաղոյն 
^թան ղայս կ ՚այցե կամ* գոէ֊ար՜ճա 
ցո Լցան ող իքևղոլթ իւն # յորմամ* 
եպիսկոպոսն ըսա \*^սաուծ՝ոյ Հա֊ 
՜ճոյիցե խնամ* աանիցի եկեղեցւոյն , 
և գաղթ պաշամնկից ղովոսվմեամբ 


3> Օօօ§1( 



1*6 

յորդորէրալ պսաղմհսե գ. եպւէԽպև ֊ 

է"Հ • և ս Ծնթ ե աո – 

հասարակ գ. ոա֊աէարևալ փաա.ս աա ^ 
ցնն ամենայքաղթ– ա^րոա-թևսՏե , "(*ք*թ 
և "ՍրԽ յ^ձանձ^ալթ , ազյթաաջ 
էսնամեալյթ , ա •նսահկբ յաապահաէա ֊ 
շևալթ X \\յ։պէսի կարգ, չթփ րա^ 
է. ական բանալ դողսր$քհ»֊թերան 
դրտէէձես . Խրկթտ անպաըապ լթաէալոփ 

Ձ°զ ո յ * և ևրհհր Յ ո Ր^ ո յ • և 

էւ-ղոյ 9 պէսճար անասնոց դ.$ոլարա^ 
պարւէՈէ-թ ևաա/բ և բոլորաԱան էակ ըց, 
ձալէ կԱնցազ էշքսէոնաց և (9՝ագ.աա.ո^ 
բաց $/շանջևն ա ւոր խսւդաղոա.թ1րաա1բ 
շնորհհթ և. աէարդասքարոա-թբ աևաո% 
մԽրէչյ և փրկշին ՀՀէսոէ֊սէ *քԼլփսաո ա 
ափ , ընդ. սրսա֊աՐ հ»ր % ափանդ-ամայն և 
հոդ.ւ.ոյԽ աարրաայ փաստ էշէսանու. (Յէււ.ն 
և պասփւ. այ^աՐ և հաանապադլ յւ*»^ 
ւէաևանս յաափաննէց • > 



ՆՈՐԻՆ 


ԳԻՐ ԱԻԱՆԳհԻԹԵԱՆ 

(Հագագս կարգի ագասաարաց 

*Ո*»յ ԵՀեղեգէոյ եՀարողոյ Հո֊ 

ղովրղականագ ըՇծայհլոգ ՛ի 
էոոէճ ԷԼսսա»ծոյ : 


Ս» • սոսրր Լ ույսաս սրիչի 

Հայ "3 ***** Գ#»ք Գ"րե» ս ե%ևսդլ 

վևրսաթն տշհայասաանևադս աշխարհ, 
ասադաեին &%%դև»ա/ի , և ընծայևալ 
յպադևդրոա֊թիէձւ հօրն ևրկնասորի 
պյոսսասորևաշսն յկրաոսթևամի որ 

Գ հ-սր և յ ո ԲԳէ և Գ հ ո գի* –"•֊րբ • 

և չին էր ոսրախոսթ-իսՀն այն ու. հևաև 
և (մեգ ոսթի ւն մև էհյաշիտարհէս հ 
աանս Հիորգ.ոմայ ք մանաւյասնդ թա՜ 
դա սորն և պայծաո.աայևալ հասա֊ 
~~ԼՏրր~"՝ ւ»ձ սա կաս աայր օժէաս 


3> Օօօ§1( 



138 

մերձակայէայ է*–ը ո Հք սպասա*.որաչյ , և 
որգս֊Ոէքե թրմայյ պաչ էդեւկրր բաղոսսՐ 
պարգէո֊ս , ասէրչուԼթՀ ա%գէ~1փ հա֊ 
քփպրա պատիկ աո.նու.^ոա^թ ինչս , Լ 
սաաւյոէ֊ածս , և երաիաասչրիս և պր֊ 
աուպս ի աաասրբ եկէրղ&րչբ. ոյ Աաոու. 
ծ»/ • և ՛ի հասնաէե րձեչոա-Ան ղկէրսթեւ ւ 
յասա-իա քրեականս ժաո-սանղիայե չա ։ 

գերծեալքլդ. *Է պաջաամանկ; կոյս֊ 
մոլ դի ւ֊յյապ աշու ոա֊թ էր սան չյն տ 

I՝ • | ակ նոյյա պաաաափաաեեալա֊ 
սևն չյ(մադ.ս»ւ.որե և այսու րբն *\*րի֊ 
դորէոս , թկ \\սաուծ՜աչյ բ սարևրարի 
և աՏարդասիրի ոլ անտես աչաարեալ 
ղսաևւչծ ու.ս»ծ ս անարատ ձեաւաաչ իա.֊ 
բո$ ա ըդ դ& ա $եալ ծանոչչչ մետլ 
շեորհհթ ձերաաաԼթ ալրար երարո ւ/ժ ՝են 
է*֊րղյ աչաեչափ դօրսւթիմե է և դան֊ 
համեմատ քսնաաէ*սկաչուՀմեսաէ»ն ղս֊ 
ղորա/հա֊թիւն , և սլ և աո (մ փայլ ընդ 
հարս մեր կորնչել յանօրէնոա.թեան 
մերաաա.աՐ . եպիյի ասն ոմն նորա սու֊րբ և 
փաաւասորեալ յամենասյքեի « Այլ 
սակստյհ մարար Տքնա ւ որսական կտրիր , 
որչափ եվթ ՝ի կենցապոա֊մն յասյսմիկ , 
աոիպե պմեէԼ ըսաաա սչիաոչիաչն տալ 



& >արձան կերակրաղ և պպդեաաա^պ , 
և զաղադ խքևաշԽ չ ափա ւտարապկա . 
և ոչ֊ ո ա նիաքթ արոաձրաոա դպ թեաակա֊ 
նաւէձեէոն հհա րիդ |&ձ ***• *Է *ք«*. 

•ա ր ասաել նոթհթ դպարկն ր ա-ո^Հկադ 

•ձզ. և ՚՚րԳ*–"^ յեր՞տ * ՝Հ"*պե յ-ր֊ 

չափ եաաայկատ դի*աայ՝ կերա֊ 

կրևա լ չքեկար ՝Է քքհէ$ և ՝է պադադ 

նոչյա . էակ աչքժմ 9 աչ֊ են մե*լ յայա 
պաաատլթ քնեայէդ որով֊ կեդցա*# 
ձեթ հանդերձ ըԽ աոանեօր ձերուԼթ , և 
փաոա^որեադոատ գկենդանէն յա֊ 
*.էաե%էդ դ աե մահն լ^«ասւրծ է 

* • &ա*յնէէաոր երան էեչԷՆ %րէդա 
րէոա աակ զնոաա* Ղ՝"^ • 
էմ* է վերաաին ծ նա$յ ափրաաէէ 

՝Հ>րէաոաաէ , միայն գդոա.շոա֊թեաա1ր 
Նաոայեչ հՀհ, \\աա»ոա.ե*շյ կենդանի 
և Հհմարափ , և զյոյոն ձեր դէքէր է 
նա րաչրարուէ սրաէա– , գվերէնն խոր~ 
հէՀեբ »*ք *Հրէաաոսն նաափ ընդ աք֊ 
մե Հ°ր • ք*^/^ փթևանս և զրեակաւ.֊ 
թք և պկեսնա էնդրեոքիթ ՛է աեաո^ 
նկ , և այո յաամդրէ ձեզ֊ ըսաա դրե֊ 
էքելաա֊Զն ՛Է աաեաոնկ Ա««ա.ծւ^ 
մկ ՛Է աաէևրր աւ-եա արանին իւ ր ա* «/* » 



130 

է"հ սրրւաւթԽա% 

աա&քարի ՝Աթ*տուծոյ նոափրևալյբ Հքրլ 
Կճյ/ 4 օրհնութիէձէը ՝Է ժողովրդով 
փոխանակ պիղխ քրհիյն այնոցիկ I 
*ր»4# հաղորդևալթ չինկիը դի* այ . 
Հր** սուրբ պաաարադայն Խրա֊ 

հ ա յրհէ և ՀՈՐ՚և* ը&այեաշսրողովթ՝ 

հրեշաակայ սրբոյ հաղորդը դաա֊ 
՝Հրի*աոսի . և եղի֊ 
էփն ձեղսրոուղյը և եբ ախայրէը կար֊ 
դևալ ըսա այհէՐ օրինակի՝ որպկս և 
մևձր էՐարդարկն Ա^աքսկս աո. և ալ 
հրաման յ արարչխն աւանդկր ժո֊ 
ղովրդձ-ւոձն զսրոտարագայն և ըգ֊ 
պաղոյն՝ ղոր ղևաական ^ըահանէսյ֊ 
ուք&Խանն միշտ մատույանկխն հար֊ 
կաւորապկս ընծայս՝ փոսն *չինլ 
խափան չինէրլոյյ նոյին ^ահանայիյն 
*ի սպասաւորութենկ խորաեէն փա֊ 
կայոլթևան է 

Դ* • Ա ոյնպկսփարդէրալ և սա հմա֊ 
նևալ եղիյի նոր ժողոփէգեանս ՇՒ֊ 
ծարսբէրրուխիւն *ի սրրոա֊թ ֆ սրրու֊ 
քմևանյս՝ որ ք ի սեղանն մարրուքէՈր « 
ղի և բոլոր արմաիր կալոյ և հնձանի 
և "ԱէՐՅ ՚^ՂՐՅ օր&եսյիՆ , և աայշեն 


Օօօ§1տ 



131 

անդտ և այդքտ եաա֊ովյթ պադաթե֊ 
ր"Հթ հեկանոէ-թիւն պաղսւդ * րսա 
\մաոանոխ բան ի ար «աւ^ • սի 
էթացել տա դակրյարդար հաաաակոք 
19ց1քե շաԱքէՀարասկթ տա շիաւթեամբ 
շարևնայ , ձ գինա-ով֊ հնձաձտ տա յա֊ 
ժ;ա րդխեսյեն ,, է էյ*֊ ՞/»^" էք **֊ 
աայքտԽ աաոասնորդկին տա հա֊ 
նայիքն , թկպկա և ինտեսձտ աս.֊ 
նասին ա ասանարդս յամենայն | \սրայ֊ 
ելխ է այլ և նոթին ա ա սանարդս մա֊ 
աոէ-դանկին տահանայէչքն յամենս էյ֊ 
%կ , ձ. պչէրկանս անդրահկայ ամե֊ 
նեյաաձե հաաաասյանել հրամայեր ՝ի 
սրրաա-թիաձն աեաաձն % ^ովին օրինա^ 
կաւ. և դո ատ աաձնիշիր յամենայն մա֊ 
ղովրդենկն , հաստն ձեր եղիէք/Ձե 
*ի պաաարադայ կաշի , և ա^այ երին • 
անդամ* և 31 րադաա. է և դմակ , և 
սիրա , և չերդարոյթ է և երիկամոաձճն 
՚ճարպահին , ՝ի կողիյ և ՝ի խոաայայ 
մասն չե պասն և ոմեկնն , շրր֊ 

թոաձնտև հոաոաեքեհտն , և աֆոյ ակնն , 
և ամենայն խորհրդական մասոէձտն » 
Ե • \՝սկ ՝ի կ էս էըյ և ՛ի հնձանկ Լ 
յպյը *չք արմանաք աասանարդս հա\. 

0 ւցւէ 126 (յ 



131 

հԼ% իւրարանշիւ-ր որ ձևդ, յապագս 
մպրթել ոյ ամենայն փ արգեանղ % և ա2ք 
մահ ամենայնի պա ա՜ճա ո. լքքևելոյ « 
Ա*/^ Գ ձ &Լեդիղխն ըհեայտ ՛ի սե֊ 
դան (^ււոու. ծ ոյ ու.սաի արժանի ե֊ 
դեր նախ ընդունել պանարաա և դաշ. 
նապակաԽ մարմին և պարիաՀե ֆըրկ՝. 

չթ» •Օ՛ր՛ս յ1՚շր“" ա ն փրկութեան 

ձերւչյ , որպկս և դեւ.աաղւող տա հա ֊ 
նայութեն հրամայեղաւ. յայեժամ* 
Հրովսկսիլ. ք ի աեաոնկ % է*«֊ հոստ ր ի 
ձկնջ ՛ի սեղան աեաո-ն եդիղի դրամ * 
մի յամենւսյն աանղ մերող , և նու.ի ֊ 
րեայյյԽ *ի ձկնջ֊ և փրկուվմեան պա֊ 
աարագաղ երախ այրիր երթիղեն ՛ի 
վանս դյխաւոր տահանայիղե , այս 
խնրն եպիսկոպոսաղն , որպես ՛ի 
մոդչւվըդողն հարկին ձեգ հոգևորս լ 
կան հարկս , սոյԱպկս և գոատ պար լ 
•"իթ, հարկս հոգևոր հարկել եպիո֊ 
կոպոսաղն՝ որր կոշին այղեյուտ . և 
նպրա մի իշխեսչյեն խորել, այլ հար֊ 
կեսչյին յա դրա աս ամենսչյն է 

ՀԼ • ա ր՚Է այոպկս կար դ եղա ւ 

ի ս ՐՐ՚ս ն Գրի*է ո րե • և Գ հ աս ֊ 

աաաեսղի նմանապես յա մեն այն հա֊ 


Օօօ§1տ 



133 

էսաաա^եալԱ անշարժ ալ. անդ ու.֊ 
թիւ%ն նորին որբոշ . Ժո դո վրպա կանտ 
ամենայն դսրոռ֊ւլ և դերաքսայրիս 
երիցաէ ց մաասւ-սցեն անդել^արար 
•6»հթ • պե ընդսէնեփ պաաա֊ 

րագթ իսրեանց աս-աքի 

է • *■ տահանայտն դա֊ 

մենայն նաիէակարդեալ հաս ս հա֊ 
աոսսցեն եպիսկոպոսաց աո. անց 
յապադանաց , և ժի անկցին *Է հեղ֊ 
դովիմիւձ Կ , մանավա ն դ ցափշաակել 
ՀնարեշոլԷ պատահդ վի2 Հակեշոցն , դի 
մի գաաապարաեսցին ընդ. անօրկն 
տահանայիցն յա դադս դօշաթադոա. .֊ 
թեանն իւրեանց , և ադ ւկրպթ ոմէժկթ 
ըսա սովոր ուվմեան մի եդիցին ար֊ 
ժանի՝ ա ոնու-լհ ա սս մաից , այլ ու.ս֊ 
մնանց պարապեալտն և շնորհի տա֊ 
հանսայուՀմ ե ան արժսւնացեայտ նո ֊ 
տա Բդեցին արժանի հասից # և դը֊ 
պիյտ գրակարգացտ սրրասնեաԱ թ 
ամենայն պարկե շ աուվմեամբ՝ մի՛ 
դրկեսցին ՛ի րաժնկ իւ֊րեանց % 

Ը • (Ն »0 երեկանային՝ որ ամե֊ 
նևին գցանկո»–(մ եան մարՅնոյ դհեա 
շոգան , նւտա ոլունին մասնավորել 

0 ց է,6մ 



134 

շնորհի սրրոսթնանցն . իսկ կանայք 
4րքիյ$անց% այրիր ՏՖացևալթն և սըր֊ 
թո էւ.թէրամխ պարկնշաացնալթ՝ ար֊ 
ժանի նպիցին մասին իա-լւէրանչյ ըսա 
արմաեաէ-որոէ-թև սսն հասին սէրդա֊ 
%ոյ և նու.իրակսնաց ոմանց , և ամի֊ 
նայն էէթ որ մաւնաա֊որեալ իցե հա֊ 
ոէց և մ՝սփց որբոյ նկնզնցա֊ոյ՝ նղրիե 

4 /չ^ոանին իշիսսնու-թիւն քսորևլ^ ինչ լ 
անձանց գհաս անասն՝ զրր 
յյնսնց իցևն նու֊իրե ալ • այԼ *է ԳքԼ*. 
քաատ֊որսն վշՀարևսցին սիրով , և րն֊ 
կալյքին ղօրհնոա֊թիւնս ՛ի նոցանն • 
ղի կարգր Խկեգևցւ.ոյ հաասաաոան 
և անշարմ նպիցին , և \^սոոաա»ե՜ փա֊ 
աատ֊որեսցի յամննայնի ս»յմմ՝ և 
յաէփաեանս յաւփաենից տ 


ե*Օօօ§1.€ 



Թ Ո Ի <Լ Թ * 
ՍՐԲՈ8Ն ՍԱՀԱԿԱ8 


ե,Շօօ§16 




,Օօօ§1տ 



ԹՈՒ%Թ՝Բ 


ՍՐ 8 Ո 8 Ն ՍԱՀԱԿԱ 8 

պաաաաքաա&ի թղքոյճ ՊթՀոՒ 

ի Սահակայ և» Ա*աշաոցե սոաք որ 
փսրգապեաացճ Հայոց ; 


Ա«– Հշքարխ* և ասաուածասեր 
պաասւակսձ ակր մեր և հայր սսպգլ 
ևպէսկոպոո %րոկղոս , է զ ա հակայ 

և Գ *••&& * 

էէ-ո-ա+այթթ մշաեջենաւոր յա, ա 
ափաՏրնական յուոսյգ՝ որ աո. մեր 
ակարսւթէաՅա երևեյաւ ՛է ձեր րաւ֊ 
սասոր որրութենեգ , յորե ՛է ծա֊ 

դել էւրեանյ ք^սո/ս^էն 4 մեծա֊ 
պես գկոդմն ակարայեալ ահ գրեն 
արծարծել նորոգեյէն , պֆ անգրեն 

վսպՀթպակէ թուեյաւ մ&Հ որպես 

նոր էնյԼ աեյյր ՛է վերայ հասանեչ֊ 

10 

օցէ^ժ հ,Օօօ§1շ 



138 

բաղում անձկալի ղ(մոյ% » ^ 
նակ աեէչբ անյանիյեն ընդ Հ>աղրրա֊ 
բեր ր ոյսս արաոցն ^աղրրութեամբ 
յօղոքն ՛ի հեր այ իքանելահև ղաապ 
աաւԼապոյե հասկային րուսղյն *ի 
քերմախաոՕն յա%րարեխաո.ն օդոշև՝ 
իւրոէէլ Հաղշրութեամբն յաո.ոդ 
քութեան րժշէլութիւն գարձազա֊ 

ն/րլուէ* Ա/»7– յ ա յ ս ՚եսր Գ^ոՒտհհ 

իՏ& ցանկալի և ափւաիէփ քսեդրևԱէ 
եր մել լսել և ասել ղցօրուՀձիմն 
թզթոյն ՛ի մէջի որ ղերանելի պաա֊ 
դամն ՛ի ձկնշ աո. մել հասուցա֊ 
նկին , և մեր աղ օ&Հ հանապաղոր֊ 

դեթ, արժանի լինել ամենայնի րե^ 
դույևել և հո^ելել յօրհեութիձա 
հալևորս ձերոյ մե ծ ՜ աւտանլ Արրու^ 
թեան. ղի Հաղլյրացեալ կր մել 
կալ Տքնալ ասաէ^ն ՝ի սմէն լանաանեչ 
ցեալ սպիաո*–թեան , որպես ՛ի 
բերդ, ինլ ամա֊ր և աշաարակ հղրր 
փախսաեայ անկեալթ յանգիաո 

աոէվմե անս ։ պահպանութիւն 

ղմեհր աոձտալ ղօղնականուհձի ^ «է 
ւլօթից ձերոյ սրբուՀմեանդ. » հաս± 
աաաեալթ և . ղօրացեալթ պահել 


ւ 


Ե>(ՅօՕ§1€ 



ա 

գհ ա ս ա ա աո^թիՀն Հա աա ո յ , պոր ՛է 
սկղրաԽհ ՝է ձեր ճշմեփրիա հարդա֊ 
պեատաա-թենկդ ընկալի ալ աէմնկպը 
4 պղա»րոա.թևամբ ընդունել ՝է 
հէր“Ս մկրաոա.թևան ադէաութէաՏն 
պարպմաոա.թծան # & ^ալ ա, 

յենևին չլլնպաձել ք««ք կորաաա֊ 
կան մոլորոա֊թ-եանս . մանավանդ. 
պՏխաաակար "նորաբան նորաձայն ըղ~ 
հձրեսիո*.(ձիմնս , պոր այչանդ ակա^ 
շաա ամրարշաոավձիՀե աակաԼֆն ըգ. 
բարս դաոնոավձ ես/ն ոԽրմանֆն չյա ա 
նկ *է վերայ սրրութեան սհ րրմա^ 
նկաչլ որոՀևախաոն աւաո*.Աե , որը Գ է 
հան 2քա/էաՏխաս սաաանայախաոՀե 
ոովորևալ ևն • Ա^քք. որովհեաև ^ 
չարն աո. աքին և գլխակորն ՛ի կարիս 
քխ֊ր ժանգ, ադաեպու. թ ե անն ՝ կար Խ 
կաաեալսերմանելմպրհեյաա. պայս՝ 

մեր մեպայ գործը համեարևյաբ , և 
ընդ մեծամեծ րապոէւ$Ր և անչափ 
ձերսա-մ * թղթովս արավակից ևլեալ 
ըսա մերոա֊մ* ակարոՀ.թեանս ողբա՝, 
յաը է 4 յամենայն աևգէս որ շր^րքլ 
Փա հքծ յգեցաը մեծ և 

պ աա դ*. հ աաոչքսյ պաաուիրանա «. մի յք 


3> Օօօ§1տ 



440 

քսել բնաւ. ամենևին պայդ վար դա֊ 
պեաոս(մի*յե բարբարոս % մի ըեդո*–, 
նել ամենևին պհնասաբեր կորսաա֊ 
կան $քհլորական հե րեսիոսիմ եամն 
վարդապեաոսթիւ^ն * 

Այլ մեր հաւաաավթ ՛ի մի IV֊ 
աոսած հայր ամենակալ արարիչ֊ 
երկնիյ և ևրկրի , երևելի և աներևե֊ 
չէ արարանոյ ։ Է*– ՝է մի §կր ^ 
սոսս %$րիսաոս *ի միածին որդին 
Օիսոաս/ , այսինքն կ էոսթիմն յկոս֊ 
իմեան կոսթիսն ծնեալ է որով֊ ա֊ 
մենայն եղև է ԼԼաոոսած յ\\բաոս֊ 
ծոյ # չոյս *ի լուաոյ , ծնեալև ոչ֊ սլ 
րարեալ , իսկակիյ Հօր • որ համն 
մեր մարդկոէվմեամբ հք֊ և մարմեա֊ 
•յաս է յանմն աո. չարչարանս , յա^ 
րեաս յերիչյ ասոսրյ և ել յերկիես 
և դայ դաաելպէյենդանիս և պմե֊ 
րսէաչս * էյ*– ՛ի սոսրբ Հոդին հասա֊ 
աաէֆ * \»սկ որ ասեն հր երբեմն պի 
չի , և մինլ չև ծնեալհր չհր\ և ա֊ 
սեն պիոսթենհ եպև և յայրթտ իմե֊ 
մեհ պօրոսքմենհ » և կամ* եպծամնե֊ 

չուէ և փոփոխելով ղայնպիսիսն 

նպովեվր տ մէչա Հ*յր , մէջո» 

. 



141 

ՈոՒ ■ 

հոգի սու.րբ , կաաարեալ 
բարեխոս , ան սա եղիր անեղի , *Հր 
խօսեցաւ. օբինօբ և էէարէէարեիաՎ շ և 
աո.ստելռվբ , որ կքն ՛ի ՀՀոբդ.անան է 

է>է փոսն մարգյարեոա^թեաե 
».Ոք այսպես հաա֊աաահխ , գի աո. 
յաեՀԿ քինել մարգ, կաաարե ալ սրբ֊ 
բով Հ ոգսէէ է աոեալ շու^հյ և մար֊ 
$ֆն յՀշմարսփւ. չարչարեյաա. տ (\չ ե֊ 
թկ թզխ պարա կր չաբչարանաց , 
այլ փսոն մնր կտսո. յանձն *Այթրչա֊ 
րանս , խաչեյաա– և թաղեցա^. ևյե֊ 
րէր ա*.սւ.ր յաբեաւ. և յեբկխես ամԼ 
բարձաա. և ըեդ. աջմկ Հօբ նսաաւ. , և 
դ աչոց 4 գաաել ղկեն էրանիս և գմե֊ 
ո.եալս տ աո. կաաաբմաև հա֊ 

ա֊աաոյ հաւ-աաամբ *ի աֆ մկրաոո ա.֊ 
թիլն ապաշխարու.թեւ$ն , և ՛է է/ի 
կաթողիկե եկեղեցի է և ՛ի յարս*.֊ 
թիւն մեաեչոց և աըբայոսթիւն եր֊ 
կնից և *ի գաաաւսոանսն յչաւփաե ֊ 
նա կան ս ։ 

էէ \ձք*աու–ածր խոաոովսնիւքթ ըգ֊ 

Հ*սր *- ՚մԿ՚Գի և պչք^րբ *>**&• • *ի 

ասաու֊աձ ոլթիւն սուրբ էք^ք 01 *– 


Օօօ§1տ 


ձ 



14) 

4– Ա«»®*–ած է կամօթ 

երեեալ ք խօսեալ օրինհթ և մարդա֊ 
րեի*թ և աո-պթեչովթ * հաւաաաԱէքթ 
ճշմարտին աեգֆաութեամբ և աէ. 
հասութեամբ , զի ամենսչյե մարդ 
ըաաո պատկերի Աււաուծ/»/ » »/|լ ^4 
որպես կամ զիարդ , Աօ*«ւ.ծ»/ 

ե գիտել է (Հայց զարմանալ եմ 
ըեգ այնս որթ աւեչի թան զթտեանց 
չտփ ջ***եաե և նկրտին ըմբոՅեել զան֊ 
հաս զա ո. անց ըմբո .նեչոյն է (Հայց 
կարծեէֆ զայնպիսիսն իբրե 9 ի մեր 
ագիաութիէն կարծեաց թե տ/նպի. 
սիթ «ձ գիտեն ամենևին զդիրս և ոլ 
զցօրութիւն հոդւոյն որ ՛ի դիր ս ե • 
բայց եթե հրեարէխ միայն զմհւրն 
նկաաիցեն 9 և որպես դոզացեալ հա֊ 
մարիմթ զէորա զմիաս *ի թշեամոյե ք 
զ(։ արբեց ե ալ են զչար հէւանդու֊ 
թեան արբեցութիա֊ն • որոց ի բա֊ 
զում և 9 ի թանձր արբեցութենեն 
զդ սչյութի ւն յքք աշակելեացն ՝ թար֊ 

շամեցուցեալե , և ոչ ճաշակելե ացն 
անդամ կար են աոնույ զհամ դին . 
ք-ոյե է 9 ի բազում կիզմանն զայր ու֊ 
թե ղգդայութիւեն կորուսեքԱը ե 1 



143 

պ^Ա ս իմե&ավր դ կարծեաք 
1 էերաւմ* թկ % զուր տարապարտուց 
հ զիաութիւն բ աղում՝ ուսմՍնց , պի 

է ոատտնայո^թիւձ, մոլոր ութեանն 

կործանեալ ե % ր ք հասան ել ա՛նհաս 
Հ-փ-Հն ժպրհեն , պի ոլ ինլկ այլ 
զէաութէՀե՝ այլ խաւար խորհրր֊ 

զևան և կամ " կեպծաա֊որութէսն խԼ 
րամանկութեամր և գործ՛ սատսԼ 
նայութևամր ւ էյրկոսս որդիս և երԼ 
կուս տաճարս մենթենայեն գասԼ 
ն1ր Լ* Ը**Գ միտս իւրեանց խորհել 
աներկիւ.պոլ.թեամբ և անամօթու ա 
թե ամի է զամօթ իւրեանյ լրրսւ ֊ 
թեամբ յայանապխս պատմեն ւ ՀԼի 
և Տձր մեր Հիսուս քրիստոս կամկ 
Հօր զթայաւ ՝Է վերայ մոլորոա-թՆ 
մարդկան « ք Հանն որ ՝է սրտկ հօր 
բղխեալ, կամեյեալ հաճո, արլնել, 
հովանի շինելովդ սրրոյ հոզԼո/ե , 
մարմին լինել յար գան գի կ ուսի ն 
սրբութեամի , և ընդունել պքարմին 
հնացեալոր րստ խարկսլթեան սալ 
ատնայի յապականութէաձ, դարձող 
ալեր է նորոդել մարմնով, 

4– հոզւոէէք պի սսւանյ ապականու ^ 


Օօօ§1տ 



144 

թևէսե սաեղծսւածն աո աջին ՛ի 
միա֊սանգամ՝ յարոա^մեան 

մեոեըաշ երևեսշի . ղի&շմարիա մար՝ 
մին զգեշաւ. վասն մեր և սերմաննասյ 
՛ի մեղ հաա-աասւէ ղասասւածսաւ^ 
Հթիւնն , և արար նշանս և արորես 
•որս , պի նորա աստու֊ածոա.(մերաա1րե 
հաւ-աաարմասշոատ է 

յանձն կաո վ »ադչյ և ծա֊ 
րաս , աշխաաոս–թի*Ձև ր և ❁ րա% , իրր 
»ձ եթծ ա ա աոէ-ած սւ–(3ի$֊նն ՛ի մար ֊ 
Տէեոյե չարչարանաշյ ՛ի պարաո*.(ԺիմԽ 
մաանևալխր , այլղի ^33^ է"^ 4 * 1 ^ 
բերանս , և անօրԷնու.թ եամր սրեալ 
ղլեղուս է որ արգկն իսկ յօմ արեալ 
հայհոյու-թիսես խոսել* որթ ասեն 
*»ձ 2( *շմարաոէ–քմևամբ ա^ցլ կեղծ եզր 
՛ի շնորս աո. աչ հհ երեեչսւէ գա֊ 
լոա-սան եպև է Համրեր յահՀն ա֊ 
ոե ա լա պա ակս և անարգածս , խաչ 
ծ մահ , իրրև ոչեթծ էնթն պարասա. 
կան և արժանի կր յայսժ , և ոչ իսկ 
յՏսհսւան արժանի էր զոր մեսսաու, 
ղի ան մա հ ծ ասասա*ածո ոսթիժևն է այլ 
ղի ղմեր անարգանս որ ՛ի մեղսոյ մե֊ 
րոշ եղև սրրսւէ աա-եաարանաո և 


ե,Օօօ^1(2 



145 

պ աա ո ոա . ակ ան արեամբե քնթեք* խ 4^. 
և լվանալ արմսձփ արասցե * խ. 
^ V փայակն գայթակպոա»թէաձան 

քէք ՚ք Գր^Փ—է*՛ Գ յ Վ. յէթաժո^ 

պաոէ մոպսվրդոշ փաչԽ կանգ նեաոշ 
փաոյա աո. փաոյա և ծ աո. աո. ծ աո. , 
և. պպաոա֊ալԽ կեն ար փոխանակ ապալ 
կանասր ե ր պապպյն պկենղանաբեր 
փա յամքԽ կախեար , կամօթ կամա 
կաբուքմեամֆ ւ և ոչ~ ակասմայ , կամօթ 
գանյքԽ մաաեեար 9 ի%թն պթտն եպ. , և 
անդրին թզան պթտե էսրյանՀե 
կապաւ. է պսուրբ մարմփհն և պագա^ 
աոա֊ակոաԽ արիւնն պապար կենար , 
մեաԼ որթ ՜2Հշմարաոա.թեաաէր Հասասա֊ 
բարաթ 9 յա շ ա Է շՀանաա.որ 2 Հա%ա֊ 
պարհԽ որ յերկթմե ե՝ էփրեչեար 
խ-րոր պաարասաոեայ տ 

Այլ վաան դաաապարա և ա%օ֊ 
պ.ոա–ա % մանաա.անպ. վաոն ն պո Հևալ֊ 
մ՝ՈՀՈրաաա.թեան %որա , պք պ արա րպ֊ 
բապսսմ* րասեիատ անկանել, և պսոա֊րր 
ապաաոա֊քմե անն չսեյփս , պանարաա 
աեոար հասաաաոա֊թխձ մեպ իշէաե լ 
ապաեպել» պփ որ մԷա»եգԽ»մ՝ մւդորալ 
կան եպքրն ՚քա ՜Հշմաթր ա ոա. քմեան շճ*. 

0 ց է , 6է | հ,ՕօՕ§1€ 



146 

նլոպարհկխ և յ Ոէ ֊պե*լ հաա֊աաոչյե 

վթֆպԽալ րնկեշան , տտչյլ ղքնլխոր֊ 

հէէքէն կամ՝ / սօս հՒ % • &Հ՛ "՛Հ- 

որ 1 Է հոտ֊ր գեհենին պատորասաեալ 
հաաոէ֊տյոտ֊մն նոյյա 4* քք ասա 

որ դայնպիտփ էչ փտեն յաեձե ր առնուլ^ 
և կամ ոտ֊րեթ ասրեր , ՝է աետյփս 
գաանիտյի՝ խորհել կամ խօսևլ ոլ 
մէստյն չընգոտՀեփտքր կամ հալած ետէր , 
այլ բաղում և մեծամեծ" պաաէժ 
պաաոտ֊հասէ աոնել ոչ՜ գան գա ~ 
ղիվթ > Հքրչափ ևս աո֊աա֊ել պարաո և 
« ղաաշա2ք և սր ՝է մեծամեծ էշ^ 

խստևոտ-թէտՀնգ վայելեր %ախաեձել 
ղեախստնձն \\սաոսծոյ , և ՛է գլուխ 
վարել ղայեպէսէ նախանձոտ* վ/*է - 
մ ոտ֊ ւյ հաաու֊արմոտՀես , և ոգոտԼ՜ և 
մարմնով֊ ջանալ ղ(ւ րարձտյին ՛է տ1է֊ 
ջոյ եկեզ ետյւտշյ *§Լրիսաոսի անոտ֊ան ^ 
արկ անօրկն ստտքբարշաուքձ էտՀեր , 
գւղյթակտլութիէձտ ։ \$՝անաւանգ ղի 
թագաւորս Ո&փր որ 

ծ ոյ յանձէն բարձրեալ բերեն , և 
հաւասարուխ ե \յրրորւէոտվմեանե 
ՏՏրսփ տքտոէէր րնէէատտհեչյոտ-տյե ալեն ք կա՜ 

ք®# ՛Է •էէւտւ •&բՂ1* ,է 


է 


ե>Շօօ§1տ 



147 

–ա֊րբ սերմ ❁ անեա 3 հասաաայԽ բար֊ 
յքաոյեալծաղՀաղիյ պաարարաաաչեալ 
արմաեաշև վէաղրչրոա֊թ եամր ղան֊ 
կեալ ղհաաՏե սերմաԽողաչյն մար֊ 
թապշֆ , 4 աէ֊րախ արաայկ ղակրն 
արգէա%արարաչք և պմշաէքԽ արգաարալ, 
պկա հաաաււյման պարգևաայ արմա֊ 
V ա ր ա "յԷ * ՅԼէ նթկ ար երկրաա֊որ 
(մագաա.արաայ աաչաաաաա. **չտ ի^են % 
էէոէ-գեէպրե աւյ (քեշ՜ բանթ մաեաա֊աւԽգ 
ար վաան ծիրանեէայ չինիղի , »ձ 
յանձՆ աանուն գաաարկաւյե աչ, ք74 
ւ»ձ . մեհ՚ապկա պաթփժ պաաոսհա֊ 
աէ*. մեծապես վրկժ իէևդրեսյեն , 
մրչափ ևա աա.ասել պարա և պաա ֊ 
շա2ք 4 ք "ր ղան եղծ 4 ղանաբաա Հւզ, 

ա֊աաՀե յապակս/եոա–(3ի դարձոա֊շա ~ 

ներքահաե ր, 4 ար ահ»հա$Տե 4* հա սան և֊ 
չի ճանապարհին , և յաա֊էաենական 
չաա֊աայն գեր *ի հերայ չիներ յօժա և 
# . 4 »/ք*Հ7 1*^*"* ղակթ/փն \>ր֊ 

րարղասթե անն Հ,ննաա.թի*ն՝ ջանան 
րեգ խնգիր արկաներ, աո֊աւել ևս 
նայա ըեգաաներ պաափժա պաաաա.֊ 
հԽաի ըաա իա.րե անց խորհրգաց , ղի 
արրա-թիաՖ \չրրարգոտ.թեսրնն , «4. 

ՕւցՏտ^ՕօՕ^Խ 



448 

ՀԽրովյաէիՀ , ձ"*Լ # <. ՚ք 1 ^ 

ո֊աա֊որոլթեաւֆ և պւհհո^թեաաքիլ 
պաշաի տ 

\\րդ աեր մեր և 7(շմարիա *»0 ֊ 
աա֊աեասեր Հա^ր ւ/1^» , 4 ամենաքԽ 
ևկևղևշւ-ոյ \\սաո^եոյ ըեգոմեեչի , (ւ 

՚ք *"**«* *ր^« –էՍ յհՒւ ր*է 

հանապազ^ անգարդ քէնիջիր և ըգ, 
մեր ակարոսթիլյևս ղօրացոէ-ցեալ մք* 
դանդաղիցի» , և եթե Հեչ֊ պչափ 

&Ղ&Ղ1Գ առ ՚ •"զէ"" 9է ֊&է է ֊ն հրի֊ 

պեալ իցե՝ Ոէ-պիլ աձգարշ֊ (թ՚իջիր ւ 

Ե լ ո ր ք \՝է ո Գ ո Ր էր "Ս \Հ ա "ե" ա ր ա ց֊ 

ա֊ոյ աշակերաեաչյթ իցեն , աո* մա֊ 
•քանակս ՛ի շնորհածն Ա^աոէծ»^ «յ^. 

Աքիսի ք^ձ Ժւ է յ"Ս ա ^ ա ւ* ա պ ա 

թե իցե մամանակեալ *ի մանգոյ 
աղաեղոա*թեան է *ի հարկե քչսն լիցի 

մե*լ խզել պխ"& » և ղպ–»չյթ“»կղր*–֊ 

թիմն պսչքե ՛ի միքոյ ՝ի բայ կորոս֊ 
սան ել , ղի միաբաևոա-թիմհ որպես 
ձերոա. մ՝ *ի միջի փաո*աբաեի , և ըգ. 
մեզ֊ ՛ի հաա–ասարո±թիմն փաո.աա֊ո֊ 
րու-թՆ աո* \Հթաու.ահր հասութան ել 
արժանի արասցե * | ՚\(Անայխ Ոէ֊իտաի 



149 

"ր&Գ %»Հ պէբա.թԱաւ/բ IV յկք 

և "ք 1*9– **1 «>* “Փ^ֆ 

Թղթ"հՅ– ապա^քակհֆ , է ֆ ապ°թէ. 

յհթ ՛Է Հ1/»յյ ևղրայրոլթևա՚հա հա ՚. 

սարակայ , 


Օօօ§1տ 



ՊԱՏԱՍՒԱՆԻ 


ՏԵԱՌՆ Ս ԱՀԱ ԿԱ 8՜ 


Թղր*յ& \Սւ ա Կ ա յ • 


1Ա ձշւքարէա և ասաոսածաակր 
ակր մեր սուրբ եպիսկոպոս 
՝է 0 ահակայ *ի ակր ո^ոքն է 

շք աոագայքձթ մշսՏԽքենկսւսր յա ա 
լիաենական չուսոյգ. որ աո. մեր 
ակարութիւնս երևեցաւ ՛ի ձեր §ու~ 
սարեր սրբոա-թենկգ , յոյմ֊ ՛ի ծա, 
դ.ե/ե իւրեաեց պօրացուցին պմեր 
ակարսւթքս, և պևուագ խորհուրդս 
մեր աճեցունին , դոր օրինակ սսսպ 
ինչ՜ ջերմագին յանխաո% ոգոց 4»է 
սեալ ՛ի րոյսս արաոյ 9 և զկնի նորա 
3°*Լ Հադթրոավձեան հա սեալ փսա^ 
թոՀ յաււողչութիա% գարձուցաեկ , 
սյնպկ ս գեղեցիկ իԱե ցանկողի և 



151 

ՈէփւափէՀ խնդրելի կր մեղ լսել դե֊ 
րանելի պաագամս *է ձէտնՀԼ աո. մեղ 
հասեալ, մեր ադօիՅէթ հանապազորդ, 
կէն արժանի լինել յամենաքնի ըե֊ 
ղոա.նել և փ^ելելյորհնութիմնոգ 
հոգևորս ք ձերոյ մեհասրանլ սրբոլ֊ 
թեանգ , դի ^ադյրայեաղկր մեղ 
կալ մեալ ասակն *է սմին յընգա֊ 
նայեալ ագիաութեան իբրև բերգ 
ինչ֊ ամուր փախսաեայ անկեալ 
յանգիաութեանս տ Ա^ւք. պահպա»֊ 
նուիմիւն դմեօթ աււեալ դօդնակա֊ 
նութէաձ» ադօթիչլ ձերոյ , պահել 
դհաւաասն ճշմարաութե որ ՛ի ձեր 
*ի սուրբ վարգապեասւքմ ե%եգ ու֊ 
նկար , և անպդաոր լեալ ագիաու ֊ 
թիլն և պա րդ մ աս ւքձիւնս մեր մա֊ 
նաւստեգ ՛ի նորաբան հրկոլ իմեսաիյԽ ր 
դսր այըմնգակՀ Ա աակաւէն դյարա 
գաանուքմեան և ադաեդութեաոն 
աերմանեայն յույին և յանեյին ՚ի 
հերս»/ սուրբ սերման դորոմեախաա% 
ուսմուեսն , որ ՝ի հա/ն2Հարաֆ»աա 
սաա անայկ խասնման սւսեալսովո ֊ 
ր^ալ են « Ա^ւք. որովհեսմւ մոլարն 
աոսոքքն գլխաւպապրն չափ դիւր 


Օօօ§1տ 



15Տ 

ժանգ, ադաեգութեանն սերմ ա ն ևյ 
մպրհեյաւ , պայդ, մևրսյ մեգաչքե 
գարե համարեյստ և յսյժ ձերում՝ 

եզթոԳ , ^ ամ ՚ ա հհՅ ևղեալ, ապյթո*. 

յար • և ըեգ բեաւ ասեղիս մերսյ %ա֊ 
հւմնգիս մեեաւ. պաաուհասասչիյ 
պաաոա֊իրանաւ. արձակեյաատ ՚իյինել 
ամենևին այնպիսի րարրարսասյն մի 
ընդունել ՂՕր*"(* հերեսիութեանն 
բարբաջան* • րայյ ես գարմայեալ 

&գ “6 *"4(։ "Ր ““–^Փ ե“ ն ՚բրԷ– 

նայն չափն ջանտսն ևնկրաէն ըմրըաւ֊ 
նել ւյանըմրալնեյին • այլ կարեեվի 
դայնպիսեայն չգիաել ամենևին ըալ, 
գիրս և պաըրսւթիւն նորին • րայյ 
եթե հրեերեն միայն դմսւրն նկա֊ 

"փՅ ևն » և Խ և Գ" է Լ ա Յ Լա ւէ Ժն հա ֊ 

մև*րիյիվր գմիաս նսյա ի թշնամԼսքն 
և ախաայեալի չար հիւանգսւթիա ւն 
արրեալի թանձր արրեյութենե » և 
գգայսւթիանս 7էաշակայն թարշա^ 
մկրայեալ չկար ե աոՅասւլ դՀամ* 
Դ&”Ան # և 9 ի սասաիկ կիդմանե ըն֊ 
կըղմին յիպչն ՝ի թմրիրն խելադ ա 
րութեան թե քոր աարապարա գի^ 
ասւթիՀն բաղում* ուսման *ի սա Լ 

ր|ցւ« 2 6ժԾ^ՕՕ§16 



153 

աաանաքոտւիմիւն գաոածկ , որ Հա«ալ 
նեըանհաո չափոքհ ժապրհին , վ»ոն֊ 

Փ *ձ Գ՛Ա "ԱԼ պֆ–"*ՔիՀ> խաաա֊ 
րաքեդցք , Հոն երկաա որդիո կա* 
երկաւս աևարս ամնոա-աանելի 0^»օւ«. 
ա նե րկի ա ղ արա ր ո ճ ա ոնիմաբար պար֊ 
բոա֊թէա%ն իա֊րեան յոայոնապկո 
պաոամեն , աաջյլ գի Խ*$ք* ոնամօթ 
թերակքն աանպակնոավմեաաֆ. որեար 
քեգոավ^և տ 

՜շքշմեարիա մարմնանա*. բանն աո, 
՝ի նորոդեր միաաոնգամ* մարՅ&ով֊ 
ՀնչքոԼ և ոդա֊ոաԼ գմարգն հնացեար 
գապակ ան եալե *Է մեգաս, , և գի ՛է 
փայակ գայթակգոա.թիան եգև և 
մահ ք փայա կեն այգ աո. փասյան կսնպ֊ 
նեագ , և ծ՚աո֊ աո. ծաոձա բարձրս»֊ 
Յ՚ԱՁ • “է աէրէ –*Լ կենդանարար փոքաա ֊ 
նակ այնր մահակին պա ղոյ ն պար 
դևկր .ինքն գթզն եդ , և ինքն գ&քն 
աանդրկն գանձն իպ> ընկար**, գաաւրբ 
մարմինն և գպաաոա֊ական արիաձն , 
ապաշար կենաայ մեր հաա֊աաագե֊ 
չոգո գաշաիճանաա֊որ 2 ճանապարհն 
պա արաո ա եա գ . և արդ որ միանդամ* 
յաոքն *ի 1 Հո ն ա պարհկ և 

11 

Տ ց սօ«օ.ՕօՕ$1օ 



154 


ւաաՈյն վրէպեչբսն , հուր դե հենին 
պաարասաեալ պահի նարս • և մկթ 
ասա եթ ե յանկարե յատչյնպիսեացն 

Գ"3 ու փ * • 9 Լ յ է ս է^ > չճէ*1֊"*ձէ4խ Կ ամ ՝ 

հարսնականս աոՖեվթ , ոայլ և ընդ. 
մեե պաաժովթ արկանել ոշ դան 
դապիէֆ է քքրչափ ևս պարա ե ձեղ 
սր *ի մեեամեն իշէյասնուքՅ եւսնգ. 
վայելկլր նախանձել պնախաեմն 
աունոյ ք և մարմնով֊ և հոդյ-ով֊ 2ձ ս – 
նալ բառնալ ՛ի մէքոյ պխ"15Ւ 
ղեցւոյ %քԼրիսաոսի • մանաւանդ. պէ 
թադաւոր ունքտ , որ պհ"գ– Ա/». 
աուՆոյ յանձէնս էւրեանց բարձեալ 
ր>*սհ ե% ՝ կարող են ղքսո չ/է *է մհք ո 1 
(պել% և ղրոյս սերմանց հաւաաոցն 
պարարաացեալ արմաեաչյն *քւ ա Ն 
չյրավմբ պանկեալ հասկն սերմա . 
նսպաչյ նմա մաաուացե է աաորացեալ 
բապմապաաէկ գ/թերրֆ պպաուղսե 

հաաուսցե , և ոսրախ արասցե ղս*երն 

արգիանարարաց , և դմշակն ասսա ֊ 
յ սապես պարգևաց արժանի արաս . 
ցե • դե "ր երկրամոր թագ.աւո֊ 
րաց ապա սա լ որթ էրեն , և դուղնա 
^եայ էնլ բակթ մանաւանդ. որ վասն 



153 


ծիր անեաչյ չինին , ոլ յանձն աո. 
նսւն դատարկ անդույանել եթե ոշ 
մեծապես պատուհասիլ ղտ^րեժն 
իէծգրիչյեն ք որ չափ ևս պարա ե որ 
ղան եղծ՜ և պաեարատ հաւատսԽ յա֊ 
պականութիւն գարձույյանեն և 
յան հասն հասաեևչ ժպրհին և մէշ֊ 
աընջենաա-որ չուսոյԽ գեր ՛ի Հերոյ 
չին ել յ օմար են , պանրեին \յրրոր֊ 
գութեանն ՚րենութիւձւ ջանան ըք»գ 
(սև դիր արկանել , պարա և պաա 
շա“2Հ ե աո֊աւել ևս նոչյա ըե ղուն ել 
պատիժս պատուհասի • յ»ւսնպի սրր~ 
րութիւն \*րրորդ.ոա–թ եանն անմա֊ 
աոյչյ հրեշտակաչյ ե աներևոյթ րրուԱ 
րեէյ և սր Վրեէյ (ոկոԼ միայն փա֊ 
ո֊աւորութեամի և օրհնութեամբ 
միայն պաշտի ։ է տեր մեր և 

հայր , յըհդունեչի և ՛ի սուրբ ա֊ 
ղօթս ՀՈ յիշելանգարլ չէնիքիր . և 
եթե ինլ ըստ չտփոյ թղթոյգ աո. 
տդիտութեանս վըիպեալ իյյե՝ ուալ 
ղելկամեսջիր , և դտկարութիւես պզ֊ 
րաչյուէյահելմի դան գա պես էյիս • այլ 
յաղանգոյն որ գրեֆեր ղատշել առ- 
ժամանակս ՚ ի շնորհս | \ստուծոյ այն֊ 


ե>Շօօ§1տ 



166 

պխփ թչ չև հ հսաեալ* ապա ևթէ 
էշե ^ածկէրալ՚ի ժանպէոյ աեափ՝ 

՛ծ 4 »քԱ ճր* ժտծ հծւ Փ"& ՛ծ 

•ֆ2յՍ » *Փ ^^«^ւււ/31-ափ փաո.ա֊ 

ա-որՏրսչյոպտ դշՀԼրէաաոս* » 


* ք **6 քթ" լ Պթ+* քք^յ^ 1)«<«4 *• 

Մէոպ֊վպ՝ «. - -Ս4-4 ևպխ&րա Մքէ 

աթ^ 9 ւա 9 , ք»ք 1 & խ*Ղ€"Ղ* Դ է&“ ^“«» ր – 

Հա.. Ա. » 9 Տ. 


1 


1ե,Շօօ§1ք 



թ*ո աղթ քքա/ւակայ աս թձաոզոս * , 


խ ադագասէրէ կայսեր աեասձւ է ֊ 
մոա-մ* \\թ.էէոսաոս թեոդսւփ* \\ահակ 
Հ^արՈք եպիսկոպոս ՝ի §եր խնդալ* 
%էաեմ է զի համբալ. նեղոա-թեանս 
մերոյ հասեալ ե ՛Է ներոդ լաողու.֊ 
թիւ% խկթնակաչիդ • սակս որոյ յու, 
սաչսւԼ ՛է դ(ձաե ոտ-խիա-և րարերա֊ 
րութեանդ տոյ , գիմեալ ապաւի ֊ 
նեցայ յոաս ձեր է և ոչ՜ հանդիպեի 
ցայ ընդունելս սթեան յիմում* վի֊ 
7էակիս ՛ի հրամանկ վերակացույովս 
սոցա • ւսքեչափ աաեցեալդմեզյ մին լ 
չեւ֊ զնշանադիրս ահ դամ* ոչ֊ ընկա֊ 
լան ֆ զորս երեր նոյե այր՝ զոր աո֊ա֊ 
վթեցի աս. ձեր րարերարուիձիւհդ , 
բ աղում* աՅհդամ՝ 2 Հդևեալդորա յ Ա 
սորա֊ոց աշխարհին ւ հաճոյ 

թուիյի աերու֊քձեանգ. ձերու.մ* ճ ոչ՜ 

* հ Պաա#ւթԽա* քք •»* Մ"*ք • * 


ե>Շօօ§1տ 


ւ 



158 

սսեիշխան առնել դմեգ *ի մերում՝ 
վիճակիս , և հրամայել րէւգոանել 
դմեգ և գւքարդապետութիանս մեր * 

Ոքքձ^ * 

թապր Լքահակայ աս քԼաաիկոս * 

\ֆահակ եպիսկոպոս Հայոց , վար֊ 
գապեա մեր "Արափկոս եպիսկոպոս 
աշխարհամուա դրանդ. , օրհնու. 
թեամր ողջոքն : 

0 ու. սացեալ ՛է ձեր սրրուքմիւնգ 
աո֊արեցի դուսուցոգ մերոյ աշխ ար ^ 
հիս \ք^եսրոպ , և գթոոն իմ՝ Վրար֊ 
գան , որպես դի ՝ի լսել րո ՛ի գոցա֊ 
%ե զադխոս նեղու֊իք՚եան մերոյ , բա֊ 
ր եխօսեալ աո. մեծ՛ի քմագաւ֊որիգ 
օդնեսցես մեգ , որպես ար գարե*֊ 

եդքՀյր ս էժժ * Ժր տ 

թ*ոպր իքահակայ աո իԼՇաապիս . 

\)ահակ եպիսկոպոս հայոց , րա 
ջի դօրավարի Հ^խաաոլեայ խնդալ– 
՚Հնորհ ու֊նիւՐ Աառռւծ ոյ յաղագս 
դթեգ պաարասաել մեգ յապաւխ֊ 


ե,Օօօ^1(2 



159 

• վատտն որտջչ դտէաէյու.տյա~ 
նԼրտՐ՝ գի ՛Է հ այթտոյթանտտ մհրոյ նև 
ղու-թԽաետտ աոյատբէրտչի տչոտ-տտոտ-րա ֊ 

նտտտէէ մեր ղՀ^ևսրոպ , և ղիի ո տան խՐ 
ՎՀ»տրգտսն *է գոտ-ոն արբունի • և ա 
ղաչէրտՐ դթ ո վչաջուվ9քտւնտէ ձիր տան֊ 
աոտ . չին ե՜լ "ճանապարհիդ • (|Հ, չևլտ է 


Օօօ§1տ 



ԱցԱ00 0) ՕՕՕ$10 



ՑԱՆԿ 


4| ասսէհւվԺէւ. ն հասն սրբոյն || ա֊ 
հակայ հայրապեսփն և |ք ես֊ 
ր*Վբայ վարգապեափն . 
Հեսէլ սրբոյն ^ահակայ . 
\\անո%թ սրբոյն ՀՀահակայ յա֊ 
ղագս եպէսկոպոսայ թէ որ֊ 
պկրս պարա 4 ոա1 նել գըեաա֊ 
նէս սուրբ եկեզեաբ-ոյ • 

% որ քան յաղագս ^որեպիսկո֊ 
պոսայյ (3 է որպէս պարա 4 
գքլսէնոնակսսև գկարգե հաս֊ 
աաաուն պահել յեկեղե֊ 
չյէս \\ստուՆ"ոյ • 

\որք1ն կարգ. յ> ահաՆայէյ աո. 
Ժողովրդականս , ևնոչյէն ժո֊ 
ղովրգականայ հնապանգոա -֊ 
(Յէւն և կարգ. սւպպոէաքժեան 
աո. ւթահանայս • 


5 

45 


71 


80 


88 


Օօօ§1տ 



\յՈրէն սրբոքե Ս ահակայ թե 
որպ^ս սահմանե^աւ. կարդ, 
ափափ և որոշման վանաչյ • 100 

հիշատակարան գրչի • 115 

\,պ փն թե որպես պ արա ե 

եպէսկոպոսաչյ պահել ըզ֊ 
գանձս եկեղիար-ոյ , կամ* 
որոյյ որպես մատակարարել* 117 
\քՈրփն գիր աւ֊անգու-թեաե 
յաղադս կարգի սպասաա֊ո ֊ 
րայ սրբոշ Ե4 • և 
ւ գաղրէք ժողովրդականաց րե^, 
Նայելով ՛ի տուժեն \յ^ստու.եոյ • 1 37 

Ը*ոա.ղ(մթ սրրո/ն - 

Պատասխանի թղթոյե Պք ո ֊ 


հղե ՛ի ահակայ և Ս՝»ձ֊ 
սւոյե սուրբ վարդապետածն 

հայոյ . 135 

^ ատասխաեի տեաոՕն |)աՀա. 

կայ թզթոքն Լ1կակայ • 148 

ք&*ուղթ \\ահակայ աո. քեե ո ֊ 

գոս . 187 

խոււլթ \ֆահակսչյ աո. Աաա^ 

կոս * 188 

քծ*ուզթ 0 ահակայ աո. Ա1րա ֊ 

տոչէս. 458 


Օօօ§1տ 



ԱցԱօՕէ,>000$10 



0ւց®շ«յ ԵV ՕօՕ^€